تماس مسئولین مدرسه با شما همیشه هم برای اعتراض به نمرات فرزندتان نیست، گاهی هم می تواند برای دعوا هایی باشد که در مدرسه به راه انداخته است!
البته در چنین شرایطی اول از همه به کودکانی توجه می شود که هدف قلدری همکلاسی هایشان قرار می گیرند و واقعا هم کار درستی است. مسئولین مدارس و خانواده ها قاطعانه در حال تلاش برای حل این معزل در مدارس هستند.
اما در طرف دیگر دانش آموز قلدر و خانواده او هم بازخواست می شوند. شاید زیر بار خراب کاری فرزندشان نروند؛ اما به همان اندازه مضطرب هستند. معمولا مدام سرزنش می شوند و باید به چند نفر جواب پس بدهند.
کلمه قلدر بار معنایی منفی به همراه دارد و برچسبی بسیار مخرب است که باعث می شود بچه ها حس بدی نسبت به خودشان داشته باشند و بر نحوه تعامل والدین و سایر بزرگسالان با کودک هم تأثیر می گذارد.
توجه: در این مقاله، ما از کلمه ” قلدر ” برای لات و لاابالی نشان دادن کودک استفاده نمی کنیم؛ بلکه فقط از آن به عنوان یک واژه برای توصیف “پرخاشگری” استفاده می کنیم. در واقع ما به رفتار های چالش برانگیزی که کودکان از خودشان بروز می دهند، اشاره خواهیم کرد.
شنیدن این خبر که فرزندتان دعوا یا پرخاشگری کرده است ؛ ممکن است شما را گیج، خجالت زده و ناراحت کند و حتی باعث شود که جبهه بگیرید. احتمالا شما نمی دانید که بعدا چه کاری باید انجام دهید.
اعتراف به وجود مشکل اولین قدم است و یافتن دلیل پشت این رفتار گام بعدی است.
اگر پدر و مادری هستید که با این شرایط سخت دست به گریبانید، می توانید با اعتماد به نفس، احترام و شجاعت آن را پشت سر بگذارید. فرزند شما بچه بدی نیست یا این طور نیست که ذاتا دنبال دردسر باشد. او فقط به راهنمایی مثبت و محبت آمیز نیاز دارد!
اما، قبل از این که بتوانیم به فرزندانمان کمک کنیم به جای قلدری چه کار هایی انجام بدهند، باید بفهمیم که چه حس و دلیلی باعث شده او خودش را این گونه خالی کند.
چرا بعضی از بچه ها قلدری می کنند؟
قلدری همیشه وجود داشته است، اما می دانیم که هیچ وقت هم عادی نشده است. وظیفه ما به عنوان والدین و جامعه این است که دنیا را برای همه بهتر کنیم ؛ حتی اگر این به معنای ایستادن در برابر یک معزل شایع و فراگیر باشد.
برخی از کارشناسان معتقدند که رفتار پرخاشگرانه ممکن است ریشه تکاملی داشته باشد. اما مطمئنا این رفتار از محیط و شرایط هم نشات گرفته است.
بر اساس گزارش Stomp Out Bullying بچه ها زمانی مستعد زورگویی هستند که:
- با مسائل عاطفی دست و پنجه نرم کنند.
- احساس نا امنی، ناتوانی یا عدم توجه داشته باشند.
- توسط شخص دیگری مورد آزار و اذیت قرار بگیرند.
- مشکلات اجتماعی داشته باشند.
- حس کنند که کسی درک شان نمی کند.
اگر نگران هستید که فرزندتان با این مشکلات دست و پنجه نرم کند اما کاملا مطمئن نیستید، چند علامت خطر هست که باید مراقب شان باشید. در ادامه این علائم را با هم بررسی خواهیم کرد.
نشانه هایی که نشان می دهد کودک شما در تلاش است تا احساساتش را کنترل است
طبق گزارش StopBullying.gov علائم متعددی وجود دارد که نشان می دهد فرزند شما ستیزه جو است. این رفتار ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درگیری فیزیکی یا لفظی
- معاشرت با دوستانی که دیگران را مورد آزار و اذیت قرار می دهند.
- هر بار بیشتر از قبل تهاجمی عمل و رفتار می کند.
- فرستاده شدن مکرر به دفتر مدیر مدرسه
- داشتن پول اضافی غیرقابل توجیه یا وسایل جدید
- سرزنش دیگران برای مشکلاتشان
- مسئولیت کارهایش را نمی پذیرد.
- حس رقابت و نگرانی در مورد شهرت یا محبوبیتش
اگر هر یک از این رفتار ها را در او می بینید، بهتر است سعی کنید در مورد چیز هایی که ممکن است آزارش بدهد با او صحبت کنید. به علاوه اگر نمی توانید آن طور که باید با او ارتباط برقرار کنید، می توانید با مدرسه تماس بگیرید و از مسئولین بخواهید که کمک تان کنند.
سلامت روان کودک: همه نکات کاربردی که باید بدانید
حواس تان باشد که این رفتار ها از جوانی شروع می شود! به گفته جوئل هابر، کارشناس پیشگیری از قلدری، رفتار های اجتماعی منفی می تواند از زمانی که بچه ها شروع به برقراری ارتباط با یکدیگر می کنند ؛ یعنی حتی از دو یا سه سالگی شروع شود. ما می بینیم که دختر ها در سه سالگی با هم تیم می شوند و بقیه را به گروه شان راه نمی دهند. پس اگر چنین رفتار هایی از سه سالگی شروع می شود، بنابراین زمانی که آن ها به مقطع ابتدایی و راهنمایی می رسند، حرفه ای خواهند بود.
چرا قلدری آنقدر مضر است؟
قلدری هیچ وقت چیزی نیست که بتوان ساده از کنارش گذشت. در واقع، جامعه در نهایت برایش جا می افتد که باید با این مسئله برخورد کرد. تاثیر این نوع رفتار ها می تواند واقعا مخرب باشد.
تجربیات نامطلوب دوران کودکی
هنگام ارزیابی تأثیر ترومای اولیه، یا تجارب ناگوار دوران کودکی (ACE)، قلدری نقش اول را بازی می کند.
این تجارب ناگوار می توانند تمام زندگی کودکان را تحت تاثیر قرار بدهند و سلامت روان، روابط و کیفیت زندگی آن ها را مختل کنند.
چرخه معیوب ایجاد می کند
قلدری معمولا باعث بیشتر شدن قلدری شود. کودکی که توسط یک دوست یا یکی از والدین مورد آزار و اذیت قرار می گیرد، در مدرسه نسبت به کودک دیگر بیشتر پرخاشگری از خودش نشان می دهد .
وقتی که ما جلوی قلدری را از مسیر درست آن بگیریم، از به وجود آمدن آسیب های دیگر هم پیشگیری می شود.
چه طور به کودک تان کمک کنید (و از قلدری او در آینده جلوگیری کنید)
تجربه نشان داده است بچه هایی که همنوعان شان را می ترسانند، اغلب کمبود دارند. حالا سوال این است که ما به عنوان والدین چه طور می توانیم نیازشان را مخصوصا زمانی که آن ها احساسات منفی را نسبت به دیگران بروز می دهند، برآورده کنیم؟
1-روی ادب کردن بچه تمرکز کنید و نه تنبیه او
ادب کردن با تنبیه فرق دارد.
به گفته جین نلسن، تنبیه، مثل کتک زدن، به هر چیزی که باعث سرزنش ، شرم و یا درد فرد بشود، گفته می شود. این کار واکنش تهاجمی و نه پیشگیرانه به یک رفتار نادرست است و به بچه ها نمی فهماند که چرا رفتارشان اشتباه بوده یا دفعه بعد چه طور باید عمل کنند.
از همه بدتر خشمی است که در نتیجه تنبیه از جانب کودک به خود شما و دیگران برمی گردد.
حتما بخوانید: امواج موبایل و تبلت برای کودکان مضر است؟ چه کنیم؟
از سوی دیگر، ادب کردن پیامد های یک رفتار نادرست را بدون این که تاثیر منفی بگذارد ، نشان می دهد. در واقع ، پیامد های منطقی کاملا با احترام و بدون این که قضاوتی بشود، به بچه ها گوشزد می شود و به آن ها یاد می دهد عواقبی که گریبان گیرشان می شود، نتیجه اعمال خودشان است.
ممکن است این طور به نظر نرسد، اما کودکان بد رفتار بیشتر از همیشه به عشق و درک شدن نیاز دارند. بله، شاید لازم باشد ادب شوند و عواقب کارشان به آن ها گوشزد شود اما تنبیه ، نه! این کار فقط اوضاع را بدتر می کند.
2- برای ذهن و روان کودک تان وقت بگذارید
همان طور که قبلا گفته شد، بسیاری از کودکان احساس نا امنی، ناتوانی و عدم توجه می کنند. و با توجه به روانشناسی آدلری همه کودکان می خواهند به آن ها اهمیت داده شود.
بله! بچه های پرخاشگر ممکن است خشن، قلدر و سرکش به نظر برسند، اما در بسیاری از موارد، این ظاهر سر سخت شان ناشی از کمبود ارتباط عاطفی و تصور مهم نبودن است . آن ها ممکن است از عدم توجه مثبت و اختصاصی مادر و پدر رنج ببرند.
زمان گذاشتن برای ذهن و روان مهم ترین ابزار در فرزند پروری مثبت است، زیرا اگر کودک با والدین خود ارتباط عاطفی عمیقی را احساس کند، آن جاست که از رفتار های نادرستش دست می کشد.
وقتی که ما در مورد هدف قرار دادن منشأ بد رفتاری صحبت می کنیم، ذهن و روان شان را تحت تاثیر قرار خواهیم داد. این رفتار ما به بچه ها می گوید که با وجود شکست ها و کاستی هایشان برای شان ارزش و احترام قائلیم. این کار به آن ها قدرت، توجه و احساس امنیت می دهد . این ها چیز هایی هستند که بسیاری از بچه ها در آن ها کمبود دارند!
این متد زمانی جواب می دهد که هر روز انجام شود. البته لازم نیست که زمان زیادی را به انجام این کار اختصاص بدهید. حتی یک یا دو بار در روز آن هم به مدت 10 تا 15 دقیقه به صورت حضوری و رو در رو با کودک معجزه می کند . فقط باید گفتگوی تان در رابطه با کاری باشد که کودک انجام می دهد.
این کار همچنین باعث صمیمی تر شدن شما با فرزندتان می شود. به طور مثال ممکن است هنگام صحبت با دخترتان متوجه شوید؛ او به دلیل این که توسط شخص دیگری مورد آزار و اذیت قرار می گیرد، پرخاشگرانه رفتار می کند. یا شاید پسر شما در گروه دوستانش مشکل دارد و نمی تواند خودش را با آن ها وفق بدهد.
بچه ها می توانند در یک فضای امن در مورد هر چیزی صحبت کنند. برعکس، وقتی برایش وقت نمی گذاریم و روابطمان با فرزندمان صمیمانه نیست ، کم تر در مورد زندگی و درگیری های ذهنی اش می فهمیم.
3- تا حدی به فرزندتان هم اجازه بدهید خودش تصمیم بگیرد
راه دیگری برای به وجود آوردن حس قدرت در کودکان این است که در خانه به او هم اجازه تصمیم گیری بدهیم.
بچه هایی که احساس ناتوانی می کنند ؛ معمولا از سمت والدین شان مواخذه و امر و نهی می شوند. ممکن است به آن ها این حق داده نشود تا حرف شان را بزنند.
شاید شما جز آن دسته از والدینی باشید که همیشه می گویید، ” مگر من بزرگ تر تو نیستم، پس روی حرف من حرف نزن !”
درست است، شما بزرگترید! اما همه انسان ها، چه بزرگ و چه کوچک، نیاز دارند تا اختیار زندگی خودشان را داشته باشند. به همین دلیل بهتر است شرایطی را فراهم کنیم تا بچه‌های مان تصمیمات مناسب سن شان را خودشان بگیرند و برای نظرات شان ارزش قائل شویم.
شاید متوجه شده باشید که دختر 10 ساله تان با خواهر کوچک ترش بدرفتاری است. اگر دقت کنید می بینید او را در تصمیم گیری ها در نظر نگرفته اید و نظر خواهر کوچک ترش را در اولویت قرار داده اید. در چنین شرایطی ممکن است او احساس محدودیت و ناتوانی کند.
می توانید به او اجازه دهید لباس هایش را خودش انتخاب کند یا تصمیم بگیرد که دوست دارد در اوقات فراغتش چه کاری انجام دهد.
در بچه های کوچک تر دو یا سه ساله هم ممکن است متوجه پرخاشگری در زمین بازی بشوید. بچه ها ممکن است وقتی مجبور می شوند وسایل بازی را به اشتراک بگذارند، یا به آن ها گفته می شود که نمی توانند از سرسره بالا بروند و یا مکررا از آن ها خواسته می شود که منتظر بمانند تا نوبت شان برسد، احساس ناتوانی کنند.
با این که بچه ها هنوز باید رفتار مناسب در زمین بازی را یاد بگیرند، اما می توانیم اختیارات دیگری در زمین بازی به آن ها بدهیم تا کم تر احساس کنند به آن ها زور گفته می شود . به طور مثال آن ها می توانند تصمیم بگیرند که برای زمین بازی کدام تنقلات را با خودشان بیاورند، یا به شما بگویند که می خواهند کدام دوست شان برای بازی همراه شان باشد. آن ها می توانند حتی وسایلی که دوست دارند با آن ها بازی کنند را انتخاب کنند.
نتیجه نهایی این که، هر چه به بچه ها فرصت بیشتری بدهیم تا انتخاب های مناسب سن خودشان را داشته باشند و بر زندگی شان تسلط داشته باشند، کم تر احتمال دارد که به دنبال قلدری کردن برای دیگران باشند.
4- از قضاوت کردن خودداری کنید
وقتی ما قضاوت را حذف می کنیم، بچه ها بیشتر در مورد رفتار نادرست صحبت می کنند یا حتی کلا دیگر آن را تکرار نمی کنند.
آرام پاسخ دادن، خوب گوش دادن و عجله نکردن در نتیجه گیری باعث می شود که بچه ها هنگام مواجهه با مشکل با ترس کم تری به ما مراجعه کنند. قضاوت نشدن هم احتمال دروغ گفتن آن ها را کم می کند.
بچه‌ها دوست ندارند تنبیه یا نا امید شوند ، بنابراین در ذهن آن ها دروغ می تواند ابزار خوبی برای دور زدن واکنش منفی احتمالی ما باشد.
اما وقتی خوب به آن ها گوش می‌دهیم، کم تر نگران این می شوند که بعدش چه خواهد شد و در عوض روی درست انجام دادن کار ها تمرکز می کنند.
5- الگوی خوبی باشید
این والدین هستند که با رفتار صحیح شان استاندارد هایی را برای فرزندان شان تعیین می کنند. در واقع ما الگو هستیم و بچه ها با دیدن ما بیشتر یاد می گیرند.
هنگام آموزش دادن نحوه برخورد با دیگران، حتما به آن ها می گویید همان طوری با بقیه رفتار کنند که دوست دارند با آن ها رفتار شود.
معمولا بسیاری از بچه های قلدر از خانواده هایی هستند که با سختی ها، مسائل عاطفی، عدم تعادل قدرت و آسیب های روحی دست و پنجه نرم می کنند؛ بنابراین این که محیط خانه هر کودک امن و محبت آمیز باشد، واقعا ضروری است.
6- روی قدردانی و همزاد پنداری تمرکز کنید
اگر فرزند شما توان درک دیگران را ندارد و به همین دلیل قلدری می کند ، وقت آن است تا دیدگاهش را تغییر بدهید.
حمایت از بچه هایی که به آن ها زور گفته می شود به کودک یاد می دهد خودش را جای دیگران بگذارد. این کار بی تفاوتی و دیدگاه ” به من چه می رسد ” را از بین می برد. از طرفی هم باعث می شود تا احساس خوبی داشته باشد.
کودک با این کار دنیا را از دید کسی که به او ظلم می شود ، می بیند و خصلت قلدری کم کم در او از بین می رود.
علاوه بر این می توانیم به بچه ها آموزش بدهیم که مرتبا به خاطر چیز هایی که دارند، سپاسگزار باشند.
کم تر پیش می آید که بچه های قدرشناس لطفی را دست کم بگیرند و آن را وظیفه طرف مقابل شان بدانند.
بالاخره باید به این نوع بچه ها سخت گیری کرد یا نه؟
سختگیری می تواند مزایایی مثل قوی تر شدن، یادگیری کنترل درد و حل مسئله را به همراه داشته باشد. البته باید مرز بین سخت گیری های بد و خوب را بشناسیم.
ما مجبور نیستیم برای درس دادن به بچه ها آن ها را تنبیه کنیم. بچه ها هم نباید آن قدر آزاد باشند که برای به دست آوردن اعتماد به نفس و احساس قدرت ، دیگران را بترسانند!
بسیاری از والدین بر این باورند که زور گفتن و زور شنیدن بخشی از زندگیِ که مایه تاسف است.
مطمئنا زندگی با همه منصفانه رفتار نمی کند و این درگیری ها بچه را قوی تر می کند؛ اما اگر وقتی کودکی به دیگران صدمه می زند، چشم تان را ببندید، ظرفیتش برای ترحم و درک دیگران را پایین تر می آورید. از طرفی هم بچه هایی مورد ظلم واقع شده هم یاد نمی گیرند که باید از خودشان دفاع کنند!
کلام آخر
برای پایان دادن به قلدری باید با کار کردن روی سر منشا شروع کنیم. وقتی بچه هایمان را با عشق، هدف و ویژگی های مثبت بزرگ می کنیم ، انگیزه دشمنی با دیگران در آن ها به سرعت از بین می رود .
در ادامه بخوانید: چگونه کودکان را تربیت کنیم؟ (روش مدرن)
فراموش نکنید که از معلمان، مشاوران ، خانواده و دوستان برای جلوگیری از قلدری کمک بگیرید. اگر نگران سلامت روان فرزندتان هستید یا بهبودی در رفتار پرخاشگرانه اش نمی بینید، لطفا با یک متخصص هم مشورت کنید.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
