تخمک گذاری (به انگلیسی ovulation) نشانه سلامتی سیستم تولید مثل در خانم ها است. آزاد شدن منظم و ماهیانه یک تخمک نشانه آن است که هورمون های شما در سطح مطلوب و در اکثر موارد متعادل هستند. گاهی وقتها ممکن است با وجود خونریزی ماهانه، عمل تخمک گذاری انجام نشود که در این صورت، یعنی یک مشکلی وجود دارد. در این پست آنچه شما باید در مورد تاخیر یا عدم تخمک گذاری بدانید و راه هایی که می تواند به رفع این مشکلات رایج در سیکل و طبیعی شدن روند تخمک گذاری کمک کند را با شما به اشتراک خواهیم گذاشت.
علائم عدم تخمک گذاری چیست؟
زنی که تخمدان هایش تخمک گذاری نمی کنند، پریود های نامنظم یا سیکل های طولانی دارد و یا حتی سیکل قاعدگی ندارد. در واقع، 20 درصد از زنانی که فاقد فولیکوب تخمدانی بالغ هستند، بدون تخمک گذاری، آمنوره دارند که یعنی پریود نمی شوند . این مشکل مخصوصا در دوران شیردهی زنان بسیار رایج است. خانم هایی که سیکل های تخمک گذاری دارند؛ ممکن است دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا وضعیتی که در آن کیست ها (فولیکول های پاره نشده) در تخمدان ایجاد می شوند هم باشند.
با این حال، مقاله ای که در سال 2018 در مجله Frontiers in Public Health منتشر شد، این را مطرح کرد که داشتن چرخه های قاعدگی ظاهرا ” منظم ” یعنی آن هایی که به نظر می رسد خونریزی با فاصله های زمانی ثابتی اتفاق می افتد، لزوما به این معنا نیست که یک زن در طول آن سیکل ها تخمک گذاری می کند.
اگر مشکوک هستید که تخمک گذاری دارید یا نه ، ترسیم علائم تخمک گذاری با روش باروری آگاهی (FAM) ممکن است به شما و پزشک تان در جستجوی پاسخ درست کمک کند. تخمک گذاری نشانه سلامتی است. عدم تخمک گذاری می تواند به این معنا باشد که سطح استروژن و پروژسترون تعادل ندارد و همین ممکن است خطر از دست دادن استخوان (پوکی استخوان)، حمله قلبی پیش از موعد و حتی سرطان سینه را افزایش دهد . واقعا دلایل زیادی برای تخمک گذاری و پریود شدن زنان وجود دارد!
علائم تخمک گذاری چیست؟
تا اینجا ثابت کردیم که تخمک گذاری مهم است، اما چه طور می توان فهمید که آیا واقعا تخمک گذاری انجام می شود یا خیر؟ در اینترنت مطالب زیادی در مورد این موضوع نوشته شده است ، اما خیلی دقیق نیستند.
بهترین روش ها برای پیش بینی تخمک گذاری بدون کمک پزشک عبارتند از: ترسیم نمودار مایع دهانه رحم و یا دمای پایه بدن و چک کردن ” روز اوج ” با کمک یک مربی باروری آگاهی واجد شرایط، آزمایش افزایش میزان لوتئینه شدن هورمون (LH) و ثبت درد میتل اشمرز و یا سینه. ما زنان را تشویق می کنیم تا یک روش امتحان شده باروری آگاهی ( روش طبیعی پیشگیری از بارداری یا روش مبتنی بر باروری آگاهی ) را زیر نظر مربی یاد بگیرند.
حتما بخوانید: خوردن دوغ، پرتقال، طالبی، جگر و زیتون در دوران بارداری خوب است یا بد؟
این کار می تواند به آن ها کمک کند تا خواندن نمودار های خاص و مربوط به خودشان را یاد بگیرند. حتی می توانند از یک اپلیکیشن برای پیش بینی تخمک گذاری استفاده کنند.
اما چه طور می توان فهمید که آیا واقعا تخمک گذاری کرده اید یا خیر؟
با این که پیش بینی تخمک گذاری هنگامی که قصد باردار شدن دارید یا می خواهید سیکل قاعدگی تان را دنبال کنید، امری حیاتی است، اما تأیید این که شما واقعا تخمک گذاری کرده اید یا خیر مخصوصا حالا که می دانیم احتمال ایجاد سیکل بدون تخمک هم وجود دارد ، واقعا مهم است.
پس چه طور می توان تخمک گذاری را تایید کرد؟ با چک کردن پروژسترون!
پروژسترون هورمونی است که بعد از تخمک گذاری توسط فولیکول خالی (یا جسم زرد) تولید می شود. این پروژسترون است که مسئول تثبیت پوشش رحم و آماده سازی آن برای دریافت جنین می باشد. پروژسترون باید در تمام طول دوره لانه گزینی تخمک (روز های 7 تا 10ام بعد از تخمک گذاری احتمالی) بالا بماند تا تخمک گذاری ” سالم ” به حساب بیاید.
زمان تخمک گذاری بهترین موقعیت برای لقاح است. بدون پروژسترون کافی، باردار شدن موفق به سختی امکان پذیر است.
راه های مختلفی برای تایید تخمک گذاری وجود دارد، مثلا رصد دمای پایه بدن (BBT) ، آزمایش های خونی پروژسترون در روز 21ام سیکل ، و ردیابی متابولیت پروژسترون (PdG).
تغییر در BBT به شما می گوید که آیا تخمک گذاری کرده اید یا خیر، اما اطلاعاتی در مورد سطح پروژسترون بعد از تخمک گذاری ارائه نمی دهد . همچنین به راحتی تحت تأثیر عواملی مثل دمای اتاق، خواب ضعیف شبانه، در آغوش گرفتن یک نفر دیگر یا حتی مصرف الکل قرار می گیرد.
حتما بخوانید: ۱۰ نکته از کارهایی که قبل از بارداری باید حتما انجام دهید!
آزمایش خون در روز 21 ام سیکل سطح دقیق پروژسترون را مشخص می کند، اما فقط مقدار این هورمون را در آن زمان خاص نشان می دهد. از آن جایی که پروژسترون باید برای مدت زمان کافی بعد از تخمک گذاری بالا بماند، یک بار آزمایش خون دادن دقیقا سطح پروژسترون را در کل بازه زمانی لانه گزینی نشان نمی دهد . به علاوه، پروژسترون سرم می تواند تا 30 بار در یک روز نوسان داشته باشد.
با این حال پیگیری PdG، تخمک گذاری غیر تهاجمی را از طریق آزمایش ادرار به شما اثبات می کند. بعد از دور زدن پروژسترون در جریان خون، توسط کبد به ادرار منتقل می شود . مطالعات نشان می دهد که پروژسترون در خون به طور مستقیم با PdG در ادرار ارتباط دارد. استفاده از تست PdG، مثل Proov، در روز های 7 تا 10 بعد از تخمک گذاری احتمالی ، می تواند تایید کند که تخمک گذاری سالم واقعا رخ داده است.
اگر از تست PdG مثل Proov استفاده می کنید، در حالت ایده آل باید شاهد چهار نتیجه آزمایش مثبت در طول دوره آزمایش باشید تا تخمک گذاری سالم تایید شود. کم تر از چهار نتیجه مثبت ممکن است نشانه آن باشد که سطح PdG ( و در نتیجه پروژسترون ) به اندازه کافی افزایش نمی یابد و می تواند مانع از بارداری موفق شما شود.
عواملی که باید برای کمک به تحریک طبیعی تخمک گذاری مورد بررسی قرار گیرند
اگر مشکوک هستید که سیکل های تان بدون تخمک گذاری است، بهتر است عوامل زیر که ممکنِ باعث ایجاد سیکل های بدون تخمک گذاری شوند را مد نظر قرار دهید. برخی از رایج ترین عواملی که نادیده گرفته شده اند اما در اختلال تخمک گذاری نقش دارند عبارتند از:
- وزن کم بدن
- رژیم غذایی نامناسب ، یعنی کمبود ویتامین ها، مواد معدنی، کربوهیدرات ها و چربی های ضروری
- تمرینات ورزشی بیش از حد
- مصرف بیش از حد الکل
- استرس
- عدم تعادل هورمونی
حتما بخوانید: بارداری هفته به هفته با تصویر (بهمراه نکات مهم)
پنج تغییر ساده برای کمک به تخمک گذاری طبیعی
1-وزن بدن تان را افزایش بدهید
اول، BMIتان را مشخص کنید. اگر کم است، کم کم کالری دریافتی تان را افزایش دهید تا به توده بدنی کمی بالاتر برسید. بی ام آی خود را از اینجا محاسبه کنید (بین 18 تا 23 مناسب است)
2- رژیم کم کربوهیدرات را جایگزین کربوهیدرات دیرهضم کنید
اگر غلات، میوه ها و سبزیجات نشاسته ای را حذف کرده‌اید ، به تدریج غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات خوشمزه مثل سیب زمینی شیرین و نخود که به آرامی قند را وارد جریان خون تان می کنند را به رژیم تان اضافه کنید. یک مزیت دیگر این کار بالا بردن توانایی تان برای مقابله با استرس است.
3- از چربی های سالمی مثل چربی های حیوانی استفاده کنید
برای برخورداری از اسید های چرب، ترجیحا از چربی های گیاهی استفاده کنید . خوردن چیز هایی مثل آووکادو، ماهی های روغنی و مغز ها و دانه ها خیلی خوب است، اما مصرف گه گاهی گوشت قرمز را فراموش نکنید ! حفظ تعادل در هر چیزی مهم است.
حتما بخوانید: تغذیه ماه اول بارداری برای پسر شدن
4- کیفیت خواب تان را بالا ببرید
کار هایی که می توانید انجام بدهید، تاریک کردن اتاق خواب ( یا استفاده از چشم بند )، سر وقت خوابیدن و بیدار شدن و تنظیم دمای اتاق است. علاوه بر این حداقل شش ساعت قبل از خواب از مصرف کافئین یا کشیدن سیگار خودداری کنید یا آن را به حداقل برسانید . یک برنامه روتین برای قبل از خواب تان بگذارید، یعنی مثلا زمانی را به مدیتیشن یا دعا اختصاص بدهید ، مطالعه کنید و حداقل یک ساعت قبل از خواب گوشی یا وسایل دیجیتالی را کنار بگذارید.
5- هورمون ها را به طور طبیعی متعادل کنید
راه های مختلفی برای تعادل طبیعی هورمون ها و بهبود کیفیت تخمک گذاری وجود دارد. دانه درمانی یا Seed cycling که شامل خوردن انواع خاصی از دانه ها طی مراحل خاصی از سیکل قاعدگی است و به ایجاد تعادل هورمونی کمک می کند. شواهد کمی وجود دارد، اما برخی بررسی ها ارتباط بین مصرف غذا های سرشار از لیگنان (مثل دانه های کتان) و تأثیر آن بر عملکرد استروئید های جنسی را نشان داده اند.
علاوه بر این می توانید تغییرات ساده ای در شیوه زندگی تان ایجاد کنید تا به طور طبیعی پروژسترون را افزایش دهید و به بهتر شدن تخمک گذاری کمک کنید . به طور مثال مواد غذایی مثل بروکلی ، اسفناج، لوبیا و کدو تنبل می توانند به تولید پروژسترون کمک کنند. گاهی اوقات، مکمل های گیاهی یا دارو های تجویزی می توانند همین کار را برای تان انجام دهند . در صورت انتخاب هر یک از این روش ها، توصیه می کنیم با پزشک تان مشورت کنید.
جمع بندی
این ها فقط چند پیشنهاد کلی برای داشتن یک سیکل سالم و منظم و کمک به تحریک طبیعی تخمک گذاری از طریق مواد غذایی و تغییر در سبک زندگی هستند.
حتما بخوانید: چند روز بعد از تخمک گذاری احتمال بارداری وجود دارد
اگر قبلا این تغییرات را انجام داده اید و سیکل قاعدگی تان هنوز در حالت طبیعی نیست، باید با پزشکی مشورت کنید که بتواند الگوی منحصر به فرد سیکل ها و سطوح هورمونی شما را بررسی کند و علت اصلی این مشکل را تشخیص بدهد . استفاده از دارو های ضد بارداری برای تنظیم چرخه ممکن است علائم را کم و اختلالات موجود را پنهان کند، اما آن ها را از بین نخواهد برد.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
سلام وقتتون بخیر
من ۳۵سال دارم.۲تافرزندبازایمان طبیعی دارم. الان حدود۷ماهه که جلوگیری ندارم اماباردارنمیشم.قاعدگیم منظمه. برای بارداریهای قبلی بمحض قطع جلوگیری حداکثربایک ماه تاخیرباردار میشدم.تابحال۴بارباردارشدم دوتاش توهفته ۱۵بارداری بدون دلیل مشخص فوت شدن!
خواستم بدونم چراالان باردارنمیشم