در روز های اول بعد از تولد نوزاد، بسیاری از آن ها با خارج شدن مخاط از شکم روبه‌رو هستند و آن را به شکل استفراغ بیرون می دهند. معمولا این ماده حاصل مایع آمنیوتیک است که داخل رحم، آن را بلعیده اند و با مخاط شکم آن ها برای جذب شیر ترکیب شده است.
مخاط استفراغ کودک
مخاط کودک ممکن است کمی غلیظ باشد و به طور موقت در پشت گلوی او گیر کند که باعث می شود کودک حالتی شبیه خفگی پیدا کند. ممکن است در چنین حالتی صورت او قرمز یا آبی شود و حالت کبودی پیدا کند که قطعاً پدر و مادر از این وضعیت خواهند ترسید؛ اما اکثر کودکان این وضعیت را رد می کنند و خود به خود همه چیز به بهبود پیدا می کند. نشاندن کودک، همچنین قرار دادن او روی شانه ها عموماً می تواند به او کمک کند تا مخاط را قورت بدهد یا این که آن را به بیرون بریزد.
حتما بخوانید: چرا بعضی از نوزادان زودتر دندان در می آورند؟
استفراغ کودک بعد از غذا خوردن
وقتی که کودک حجم زیادی شیر می خورد، کاملاً طبیعی است که استفراغ می کند و بخشی از شیر بیرون می ریزد. البته بعضی از کودکان تا سن ۲ تا ۳ ماهگی خیلی استفراغ نمی کنند. اگر هم خیلی خوش شانس باشید، کلاً استفراغ نمی کنند. اکثر کودکان در مراحل مختلف، میزان استفراغ شان کم و زیاد می شود و بعضی از آن ها نیز ممکن است که به خاطر رفلاکس زیاد؛ استفراغ کنند.
ممکن است کودک استفراغ کم و معمولی از قسمت دهانش بیرون بیاید یا این که استفراغ به شکل کاملا روان از دهان و بینی اش بیرون بزند. اگر متوجه چنین استفراغی در کودک شدید، احتمالاً خیلی استرس بگیرید یا اینکه فکر کنید شیر هدر رفته است و تمام آن بیرون آمده است؛ اما جالب است بدانید کودکان برعکس افراد بزرگسال، هنگام استفراغ کردن، مشکلی را احساس نمی کنند و این قضیه خیلی راحت برایشان اتفاق می افتد.
علل رایج استفراغ کودک
رایج‌ترین دلیل استفراغ کودک در هفته های اول این است زمانی که شیر می خورد، مقداری هوا هم وارد بدن او می شود.
علت دیگر برای استفراغ کودک پوزیشن او است. اگر بعد از این که شیر خورد، سریعاً استفراغ کرد و استفراغ او حالتی مایع شبیه به شیر داشت، علت آن پوزیشنش هنگام شیر خوردن است ؛ یعنی فقط بخشی از شیر وارد معده او شده است.
نکات مراقبت از نوزاد: مراقبت از نوزاد با 8 روش اولیه (داشتن نوزاد شاد و سالم)
دلیل دیگری که کودکان به طور مکرر استفراغ می کنند، به خاطر دریچه ماهیچه در قسمت بالای شکم می باشد؛ یعنی این دریچه ضعیف و نابالغ است. در افراد بزرگسال این دریچه به طور کامل بعد از بلع غذا بسته شده و باعث می شود که غذا همان پایین بدن باقی بماند؛ البته برای کودکان هم این دریچه بسته است اما خیلی راحت باز می شود و به خاطر همین کودکان زودتر از بزرگسالان استفراغ می کنند.
در فرایند طبیعی هضم و گوارشِ شیر و غذا، وارد کردن محتویات معده به روده، شکم حالت انقباض به خودش می گیرد. فشار حاصل از این انقباضات باعث می شود که شیر به مری کودک برگردد و او بالا بیاورد. این اتفاق زمانی هم که شکم خیلی پر باشد؛ رخ می دهد. به عنوان مثال اگر کودک مدت زمان طولانی روی شانه های شما استراحت کند یا هنگام نشستن حالت خمیده داشته باشد، ممکن است این اتفاق رخ دهد.
اکثر کودکانی که به دفعات استفراغ می کنند، کودکان شاد ، سالم با وزن متناسب هستند و تا سن یک سالگی رشد خوبی دارند. ممکن است بعد از شش ماهگی این فرآیند در آن ها از بین برود و خیلی راحت بنشینند و زمان بیشتری را پوزیشن به سمت بالا داشته باشند که استفراغ را در آن ها کم می کند.
البته ممکن است که والدین در این دوران سختی های زیادی را متحمل شوند، زیرا همیشه باید لباس های استفراغی شان را بشویند و به دنبالِ لباس، ملحفه یا حوله جدید باشند و همیشه خودشان را نیز آب بکشند ، زیرا فرزند شان روی آن ها استفراغ کرده است.
توجه: اگر نگران این هستید که فرزندتان خیلی زیاد استفراغ می کند یا احساس می کنید که وضعیتش نرمال و طبیعی نیست، از پزشک کمک بگیرید . استفراغ همراه با بعضی از علائم می تواند نگران کننده باشد و نیاز به مراجعه به پزشک دارد که این علائم شامل موارد زیر هستند:
- کم تر از ۶ بار خیس شدن پوشک در عرض ۲۴ ساعت
- تمایل نداشتن به خوردن غذا
- بی حالی و سستی
- اسهال
- تب
- بوی بد استفراغ یا حاوی مایع متمایل به سبز، نارنجی، زرد روشن یا مایع شفاف
۱۰ نکته مهم مراقبت نوزاد تازه متولد شده تا ۴ ماهگی که باید بدانید
خون داخل استفراغ کودک
در چند روز اول بعد از تولد نوزاد غیر طبیعی نیست که مقداری خون کهنه داخل استفراغ او ببینید. علت این است که کودکان هنگام تولد مقداری خون می بلعند که معمولاً در زایمان طبیعی یا سزارین رخ می دهد؛ سپس این خون داخل استفراغ به رنگ زرد تیره یا قهوه ای یا شبیه به دانه های قهوه بیرون می آید که به کودک آسیب وارد نمی کند و او راهش را کم کم پیدا می کند.
همچنین زخمی شدن یا خونریزی نوک سینه ممکن است باعث شود که در استفراغ کودک خون ببینید که معمولا به خاطر موقعیت غلط کودک و دسترسی سخت به سینه اتفاق می افتد که در چنین حالتی پوست نوک سینه، شاید زخم به نظر نرسد اما سوزش هنگام مکش کودک اتفاق می افتد. معمولاً این خون باعث صورتی رنگ شدن شیر یا لکه قرمز تیره یا قهوه ای تیره می شود. این خون به کودک آسیب وارد نمی کند اما باید پوزیشنش را هنگام شیردهی درست کنید تا دوباره آسیب به نوک سینه اتفاق نیفتد؛ البته مراقب باشید که کودک باید به موقع شیرش را بخورد و او را به خاطر این اتفاق از شیر خوردن محروم نکنید.
توجه: اگر برای کودک دستورالعمل های لازم هنگام شیر دادن را اعمال کردید و متوجه خون در استفراغش شدید یا خون داخل شیر به طور مکرر پیدا شد و همراه با آن سوزش سینه هم داشتید یا علائمی حاصل از آسیب به سینه را احساس کردید، باید از پزشک کمک بگیرید.
چگونه با استفراغ کودک رفتار کنیم؟
- در دوران شیردهی و بعد از آن حتماً پیش بند تمیز، حوله دست و شوینده دست کنار خودتان داشته باشید. زمانی هم که بیرون می روید، حتماً لباس های تمیز و برخی از لوازم بهداشتی را با خودتان همراه کنید.
- بعد از شیر دادن به کودک با او آرام رفتار کنید و خیلی او را جابجا نکنید.
- مراقب باشید که هنگام بلند کردن کودک، خیلی سریع این کار را نکنید یا به بدنش فشار وارد نکنید.
- اگر کودک استفراغ کرد و احساس کردید که گرسنه است، می توانید دوباره به او شیر بدهید.
- هرگز برنامه شیردهی به کودک را برای بهبود این وضعیت تغییر ندهید، زیرا تغییر برنامه هرگز استفراغ را از بین نمی برد و تاثیری در آن ندارد.
- فرمول شیر را تغییر ندهید. انجام این کار مانع استفراغ نمی شود. شیر را غلیظ تر نکنید یا هیچ ماده ای به آن اضافه نکنید ، زیرا از استفراغ جلوگیری نمی کند؛ حتی اگر سرلاک برنج هم اضافه کنید، تاثیری ندارد و تغییر فرمولاسیون آن، باعث ایجاد یبوست ، اضافه وزن و استفراغ بیشتر می شود.
حتما بخوانید: مراحل رشد نوزاد از 1 تا 12 ماهگی (و نکات مهم)
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
