لجبازی کودکان مرحله ای از رشد آنهاست و در کودکان نوپا بسیار شایع است. نکته مهم در کنترل لجبازی کودکان رفتار درست و منطقی در موارد اول دیده شدن این خصیصه در کودک است. کودکان لجباز اغلب رفتارهایی همچون چیغ و داد زدن و کوبیدن پا بر زمین بخصوص در محیط خارج از منزل برای قانع کردن پدر و مادر از خود نشان می دهند. شروع لجبازی کودکان معمولا پس از یک سالگی بوده و در حدود سه سالگی به اوج خود می رسد. در این مقاله دلایل لجبازی کودکان و روش های صحیح رفتار با کودکان لجباز را بررسی کردیم.
ویژگی های کودک لجباز
- کودکان لجباز اخطارهایی که به نفع آنها ها نباشد را نادیده میگیرند.
- کودکان لجباز سرسختی منحصر به فردی دارند و کارهای خلاف میل خود را انجام نمیدهند.
- کودکان لجباز صبر و قرار و شکیبایی ندارند.
- کودکانی که لجباز هستند برای خود قوانین منحصر به فردی دارند که تا جای ممکن در زندگی خود اجرا میکنند و به أین قوانین مقید هستند.
- در کودکان لجباز به صورت واضح و پررنگ میتوان عشق و علاقه را به رئیس بودن مشاهده کرد . آنان همواره به دنبال مرجع قدرت بودن هستند.
دلایل لجبازی در سنین مختلف
روش های رفع لجبازی کودکان
۱- اصلاح واکنش به کودک لجباز
- زمانی که با لجبازی کودک مواجه می‌شوید، سعی نکنید با بحث کردن او را متقاعد کنید و بهترین راه توجه نکردن به رفتارهای کودک و بی‌اعتنایی به او است، با این کار کودک به تدریج لجبازی کمتری میکند. اما اگر والدین و اطرافیان کودک به صورت مداوم در برابر لجبازی کودک مقاومت کنند باعث می‌شود کودک برای اثبات حرف خودش لجبازی بیشتری کند.
- فراهم کردن شرایط محیطی ایمن برای رشد فرزندان لازم است و والدین باید محیطی دوستانه و بدون تنش و اضطراب برای فرزندان خود فراهم کنند.
- تنبیه کلامی و بدنی نه تنها باعث کاهش لجبازی کودکان نمی‌شود بلکه باعث پافشاری کودکان بر خواسته‌های خود می‌شود.
- والدین باید راهنمای مناسبی برای فرزندان خود باشند، تا فرزندان بتوانند به خوبی رشد کند و با چالش‌ها کنار بیایند.
۲- صحبت کردن
معمولا بچه‌ها اگر خواسته‌شان محقق نشود کج‌خلقی میکنند. اما اگر می‌خواهید کودک لجبازتان حرف‌شنوی داشته باشد، باید بدانید که علت مخالفتش چیست. زمانی که از کودک دلیل لجبازی و خواسته اش را بدانید، متوجه خواهد شد برای خواسته هایش ارزش قایئل هستید و به اندازه کافی به توجه دارید. مذاکره با کودکتان را یاد بگیرید تا به یک نتیجه مشترکی برسید.
۳- حفظ آرامش
اگر به لجبازی کودک خود با داد و بیداد پاسخ بدهید، گفت وگوی شما نتیجه ای نخواهد داشت و در واقع زمینه لجبازی را در کودک تقویت میکند. در مواقع عصبانیت به این فکر کنید اوکودکی نابالغ است در صورتی که شما بزرگ و بالغ هستید و این شما هستید که جریان گفت و گو را هدایت میکند. واکنش شما باید به گونه ای باشد که کودک از لجبازی خود دست بکشد.
۴- برقراری ارتباط
اگر می‌خواهید کودک لجباز شما به حرف‌تان گوش کند، اول از همه باید حرف او را بشنوید. کودکان لجباز اگر احساس کنند که قرار نیست حرف‌شان را بشنوید، ممکن است فورا حالت تدافعی به خود بگیرند. پس هروقت کودکتان روی انجام دادن یا ندادن کاری لجبازی کرد، به‌جای اینکه بلافاصله حکم صادر کنید و فرصت شنیده شدن را از او بگیرید، با نرمی و ملایمت به کودک خود نزدیک شوید و به یک گفت‌وگوی سالم دعوتش کنید تا او نیز بتواند علت مخالفتش را توضیح بدهد.
۵- دادن استقلال
باید یاد بگیرید به کودک حق انتخاب دهید. بهتر است بین چند گزینه موردنظر به او حق انتخاب دهید. اگر به او حق انتخاب دادید در واقع به نظرش احترام گذاشته اید. مادری که از کودک می پرسد «غذا می خوری یا نه» و پس از پاسخ منفی کودکش به او تشر می زند که باید غذا بخوری، در واقع به او حق انتخاب نداده است. انعطاف پذیری و دادن اختیار به کودک در انتخاب‌هایی که از طرف والدین پذیرفته شده است و باعث بروز مشکل نمی شود به کاهش لجبازی کمک می کند ولی در صورت بروز رفتارهای آسیب زا همراه با لجبازی، والدین باید با قاطعیت رفتار کنند.
۶- رشوه ندادن و حذف پاداش
اگر کودک برای رسیدن به مطلوب خود چه درست و چه نادرست شروع به گریه کردن و یا داد کشیدن بکند و از این راه بخواهد به خواسته ی خود برسد و والدینی که به اصطلاح حوصله ندارند با دادن امتیاز (رشوه ) به کودک، او را ساکت می کنند، باعث پرورش لجبازی در او می شوند. پس باید پدر به خصوص مادر از دادن هرگونه رشوه و پاداش به کودک خوداری کند. البته تشویق برای کارهای خوب و مثبت کودک با رشوه دادن فرق دارد.
۷- تقویت رفتار مثبت
تشویق کودکان به رشد اعتماد به نفس آنها کمک میکند. همچنین آنها را تشویق به ادامه کار در جهت اهداف خود و حفظ رفتار مثبت سوق میدهد. بنابراین از کلماتی استفاده کنید که نیاز به هیچ گونه مبارزه برای خوابیدن و خوردن غذا وجود نداشته باشد.
۸- دلیل رفتارهای خود را به کودک توضیح دهید
انتظار نداشته باشید که فرزندتان بدون هیچ توضیحی دلیل رفتارهای شما را بداند. باید به کودک توضیح دهید که دلیل محدودیت گذاری ها چیست و به او بگویید که هر رفتار بد او چه عواقبی بهمراه دارد. به فرزندتان بگویید که در هر موقعیت باید چگونه رفتار کند.
همچنین به کودک یاد دهید که تنها درصورتی به خواسته ی خود می رسد، که آن را مودبانه و محترمانه از شما درخواست کند. به این ترتیب فرزندتان یاد می گیرد که جیغ و فریاد کشیدن، تنها موجب بدتر شدن اوضاع می شود. علاوه بر این فراموش نکنید که با فرزندتان صادق و صریح باشید. مکالمه ی صادقانه موجب می شود که کودک از راه مثبتی، دلیل رفتار شما را درک کند.
۹- به فرزندتان “نه” بگویید
شما بعنوان یک والد، باید “نه” گفتن به کودک را یاد بگیرید. دلیل لجبازی بیشتر کودکان این است که والدین به خواسته های آنها نه نمی گویند. اگر فکر می کنید که فرزندتان با لجبازی می تواند به تمام خواسته های خود برسد، وقت آن است که در رفتارتان تغییراتی ایجاد کنید. به فرزندتان نه بگویید و در اینکار بسیار قاطع باشید. به این ترتیب کودک یاد می گیرد که قرار نیست با لجبازی کردن، تمام خواسته های خود را عملی کند.
۱۰- قبل از اصلاح کودک، ابتدا خودتان لجبازی را کنار بگذارید
مطمئنا می دانید که شما بعنوان والدین، بهترین و مهمترین الگوی فرزندتان هستید. پس اگر می خواهید فرزند حرف گوش کنی داشته باشید، اول از همه اصلاح را از خودتان شروع کنید و لجبازی را کنار بگذارید. شما باید به کودک لجبازتان،
۱۱-نکات دیگر
- از سیستم تشویق استفاده کنید: در ازای رفتار مناسب، به او پاداش دهید و در ازای رفتار اشتباه، پاداش را حذف کنید. تشویق کودکان به رشد اعتماد به نفس آنها کمک میکند. همچنین آنها را تشویق به ادامه کار در جهت اهداف خود و حفظ رفتار مثبت سوق میدهد.
- کودک را وادار به عجله و شتاب زدگی نکنید: وقتی به فرزندتان فشار بیاورید، او نمی‌تواند شرایط را تحمل کند و در نهایت با یکدندگی سعی میکند با شما به مقابله برخیزد.
- حواس کودک را پرت کنید: وقتی کودک لجبازی میکند، با تغییر دادن مسیر توجه او، جلوی ادامه وضعیت ناخوشایند را بگیرید.
- خودتان الگوی خوبی باشید: لجبازی نکنید تا فرزندتان لجبازی کردن را نیاموزد. در زندگی همیشه منطقی و با تدبیر عمل کنید؛ به این ترتیب فرزندتان یاد می‌گیرد که در مواجهه با خشم یا شرایط غیردلخواهش چطور باید رفتار کند.
- در مقابله با لجبازی کودکان عصبانی نشوید: در اینگونه موارد آرامرباشید تا بتوانید تصمیم درستی بگیرید.
- به خواسته آنها گوش دهید: اگر فرزندتان مایل به انجام کاری نیست، از آنها علت را جویا شوید ؛ می تواند یک دلیل اصلی مهم باشد. به عنوان مثال، اگر آنها هر روز صبح از رفتن به مدرسه خودداری میکنند، ممکن است به این دلیل باشد که آنها مورد آزار و اذیت قرار می گیرند یا معلم به آنها خیلی اهمیت نمیدهد
- به کودکتان حق انتخاب دهید: اجازه دهید کودکان در موارد کوچک حق انتخاب داشته باشند، به آنها کمک می کند تا بعدها در زندگی و در مسائل بزرگتر راحت تر تصمیم گیری کنند. میتوانید از مسائلی مثل زمان خواب یا لباس مدرسه شروع کنید.
۱۲-یک ویدیوی عالی (اختیاری)
حرف آخر
گاهی لجبازی کودکان هدف‌دار است، اگر بدانند که با این کار به هدف خود نمی‌رسند آن را تکرار نمی‌کنند. بنابراین اولین گام در رفع لجبازی کودکان اصلاح رفتار خودتان است و سعی کنید تا با کودک به گونه ای رفتار کنید تا احساسات خود را به خوبی تخلیه کند ومشکلات خود را بیان کند. اما در صورتی که شیوه های بالا به خوبی جوابگو نبود با یک مشاور کودک مشورت کنید.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
