غذاهایی که می خوریم در بدن ما به گلوکز و سایر مواد مغذی مورد نیاز تجزیه می شود. سپس از طریق دستگاه گوارش، جذب خون می شوند. سطح گلوکز خون بعد از غذا خوردن بالا می رود و لوزالمعده را به سمت تولید هورمون انسولین و آزاد کردن آن در جریان خون سوق می دهد. اما در مبتلایان به دیابت، بدن نمی تواند به درستی به انسولین پاسخ دهد.
انسولین مانند کلیدی عمل می کند که درهای سلول ها را باز می کند و باعث می شود گلوکز وارد شود. بدون انسولین، گلوکز نمی تواند وارد سلول شود (درها “قفل شده” هستند و هیچ کلیدی وجود ندارد) و بنابراین در جریان خون می ماند. در نتیجه سطح قند خون بالاتر از حد معمول باقی می ماند. قند خون بالا یک مشکل است زیرا می تواند به مشکلات مختلفی منجر شود.
حتما بخوانید: بهترین داروهای گیاهی برای نوزادان که بهتر است بشناسید و استفاده کنید!
بیش از ۱۵۰۰۰ کودک هر ساله به دیابت نوع ۱ مبتلا می شوند. در این مطلب با علایم دیابت در کودکان (که بسیار ساده و قابل تشخیص هستند)، آشنا می شوید.
انواع مختلفی دیابت وجود دارد، اما دو نوع متداول آن دیابت نوع ۱ و نوع ۲ است.
دیابت نوع ۱ کودکان
دیابت نوع ۱ به دلیل تولید ناکافی هورمون انسولین توسط لوزالمعده ایجاد می شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، بدن قادر به متابولیزه کردن مناسب قندها در جریان خون نیست. این قندها (که به آن گلوکز نیز گفته می شود) توسط بدن قابل استفاده نیستند و در ادرار دفع می شوند.
از دهه ۱۹۸۰، تعداد کودکانی که به دیابت نوع ۱ مبتلا هستند، به تدریج هر سال حدود ۳ تا ۵ درصد افزایش میابند. ممکن است تعجب کنید اما نسبت به ۲۰ تا ۲۵ سال گذشته، تعداد کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱، دوبرابر شده است.
علائم دیابت نوع ۱
علائم دیابت نوع ۱ تا حد زیادی به دلیل کمبود انرژی ناشی از عدم توانایی بدن در استفاده از مواد مغذی است. بالا بودن میزان قند موجود در جریان خون، باعث بیرون کشیدن آب از بدن به جریان خون و افزایش حجم ادرار می شود. این باعث کمبود آب بدن (دهیدراسیون) یا تکرر ادرار می شود.
علایم دیابت نوع ۱ عبارتنداز:
- گرسنگی، در بعضی اوقات شدید و همراه با کاهش وزن
- افزایش تشنگی و تکرر ادرار – این حالت می تواند در نوزادانی که توالت رفتن بلد نیستند، نادیده گرفته شود، زیرا والدین ممکن است متوجه نشوند که به تغییرات مکرر پوشک نیاز دارند.
- تحریک پذیری یا رفتار غیرمعمول
- تاری دید (این علامت شایع نیست اما اگر قند بسیار زیاد باشد می تواند رخ دهد)
- افزایش اشتها
- شب ادراری
- تعویض پوشک کودک بیش از حد معمول
- خواب آلودگی یا بی حالی
- تنفس با بوی میوه
- عدم هوشیاری
T1D (دیابت نوع ۱)، به طور ناگهانی به وجود می آید. درصورت دیدن علایم زیر در کودکان، سریعا به اورژانس مراجعه کنید:
- حالت تهوع
- استفراغ
- درد شکم
- تنفس سریع و خواب آلودگی
- از دست دادن هوشیاری
دیابت نوع ۱ می تواند در هر سنی شروع شود اما دوره های اوج آن در حدود پنج تا شش سالگی و سپس دوباره در یازده تا سیزده سالگی است. اولین علامت، اغلب افزایش در دفعات و میزان ادرار است. این علامت بیشتر در شب دیده می شود. به همین دلیل، حتی در کودکانی که آموزش رفتن به توالت دیده اند، ممکن است شب اداراری دیده شود.
شناسایی این علائم در مراحل اولیه بسیار حائز اهمیت است، زیرا ممکن است کودکانی که دیر تشخیص داده می شوند، بیمار شوند و به دلیل قند خون زیاد و کمبود آب بدن، نیاز به انسولین و تزریق مایعات داخل وریدی در اورژانس کودکان یا بخش مراقبت های ویژه داشته باشند.
اگر نگران هستید که فرزند شما ممکن است علائم دیابت نوع ۱ را داشته باشد، به موارد زیر توجه کنید:
کودک خود را سریعاً به نزد پزشک ببرید. پزشک می تواند به راحتی قند موجود در ادرار را چک کند یا با گرفتن یک قطره خون از انگشت، میزان قند خون را با یک دستگاه تست قندخون (یک دستگاه قابل حمل کوچک) بررسی کند. ما توصیه می کنیم برای بررسی قند خون، از دستگاههای تست قندخون دیگران استفاده نکنید چون ممکن است به طرز کار با آن آشنا نباشید. از طرف دیگر ممکن است دستگاه بدرستی کار نکند. بنابراین مراجعه به پزشک ضروری است. قبل از اینکه کودک به دیابت نوع ۱ مبتلا شود، ممکن است مرحله ای پری دیابت (پیش دیابت) وجود داشته باشد.
حتما بخوانید: علل اصلی کوتاهی قد کودکان و جدیدترین راههای افزایش آن از دید متخصصان
آیا می توان از دیابت نوع ۱ جلوگیری کرد؟
تاکنون هیچ راهکاری برای جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع ۱ ارایه نشده است. خویشاوندان مبتلایان به دیابت نوع ۱، در مقایسه با کودکان و بزرگسالانی که هیچ یک از بستگانشان به این بیماری مبتلا نیست، بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ هستند. با اطمینان نمی توان ابتلا به دیابت را پیش بینی کرد؛ اما با آزمایش خون می توان سطح قند خون را بررسی کرد.
دیابت نوع ۲ در کودکان
دیابت نوع ۲ متفاوت از نوع ۱ است. فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ هنوز انسولین تولید می کند اما بدن به طور طبیعی به آن پاسخ نمی دهد. گلوکز قادر به ورود به سلولها نیست و کار خود را در تأمین انرژی انجام می دهد (در اینجا مشکل مقاومت سلولها به انسولین است). این باعث افزایش سطح قند خون می شود، بنابراین لوزالمعده برای ساخت انسولین بیشتر کار می کند و سرانجام، کار به جایی پیش می رود که لوزالمعده قادر به تولید انسولین کافی برای حفظ سطح قند خون نیست.
افرادی که مقاومت به انسولین دارند ممکن است مبتلا به دیابت نوع ۲ شوند یا نشوند. همه اینها به این بستگی دارد که آیا لوزالمعده می تواند انسولین کافی برای حفظ سطح قند خون بسازد یا خیر. قند خون بالا که زیاد اتفاق می افتد نشانه این است که فرد به دیابت مبتلا شده است.
چه کسی به دیابت نوع ۲ مبتلا می شود؟
هیچ کس با اطمینان نمی داند چه عواملی باعث ابتلا به دیابت نوع ۲ می شود. اما بسیاری از بچه هایی که به آن مبتلا می شوند حداقل یک والد مبتلا به دیابت و سابقه خانوادگی این بیماری را دارند، بنابراین به نظر می رسد خطر ژنتیک وجود دارد.
بیشتر افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دارای اضافه وزن هستند. چربی بیش از حد باعث می شود که سلول ها به انسولین پاسخ ندهند و عدم فعالیت جسمی این مسئله را وخیم تر می کند. دیابت نوع ۲ بیشتر در بزرگسالان دیده می شود، اما اکنون کودکان و نوجوانان آمریکایی به ویژه کسانی که اضافه وزن دارند هم در حال ابتلا به این بیماری هستند.
حتما بخوانید: ۴ تا از بهترین نوع شربت روی برای کودکان که باید استفاده کنید
همچنین، کودکان در دوران بلوغ به احتمال زیاد به دلیل افزایش طبیعی سطح هورمون ها که می تواند باعث مقاومت به انسولین در این مرحله از رشد سریع و رشد جسمی شود، بیشتر از کودکان دیگر به این بیماری مبتلا می شوند.
نشانه ها و علائم دیابت نوع ۲ چیست؟
علائم دیابت نوع ۲ همیشه واضح نیست و می تواند مدت زمان طولانی پیشرفت کند. بعضی اوقات علائمی وجود ندارد. یادآوری این نکته حائز اهمیت است که همه افراد دارای مقاومت به انسولین یا دیابت نوع ۲، این علائم هشدار دهنده را ندارند و هرکسی که این علائم را داشته باشد هم لزوماً به این بیماری مبتلا نیست.
اما بچه ها یا نوجوانانی که مبتلا به دیابت نوع ۲ هستند ممکن است علایم زیر را داشته باشند:
- پر ادراری(نیاز به دفع ادرار به میزان زیاد). کلیه ها با بیرون راندن سطح گلوکز اضافی در ادرار (ادرار)، موجب تکرر ادرار می شوند. کودکانی که قند خون بالایی دارند، بیشتر از همسالان خود، نیاز به دفع ادرار دارند.
- پر نوشی(نیاز به نوشیدن مایعات زیاد). از آنجا که افراد مبتلا به دیابت، پر ادرای دارند و مایعات زیادی را از دست می دهند، می توانند خیلی تشنه شوند و در تلاش برای حفظ سطح طبیعی آب بدن، آب زیادی می نوشند.
- احساس خستگی. این امر به این دلیل است که بدن نمی تواند بدرستی از گلوکز برای تولید انرژی استفاده کند.
- عفونت های مکرر در دختران و عفونت های قارچی در پسران
- سابقه خانوادگی ابتلا به T2D(دیابت نوع ۲)
پوست بعضی از کودکان مبتلا به دیابت نوع ۲، می تواند متفاوت به نظر برسد. آنها ممکن است متوجه وجود حلقه سیاهی در گردن خود شوند که با شستن از بین نمی رود. همچنین ممکن است پوست ضخیم، تیره و مخملی در زیر بازوها، بین پاها، بین انگشتان و روی انگشتان پا یا روی آرنج و زانوها داشته باشند. اگر مقاومت به انسولین فرد بهتر شود، این تاریک شدن پوست می تواند به مرور زمان روشن شود.
حتما بخوانید: ۱۵ تا از بهترین و جدیدترین روشهای طبیعی گیاهی درمان سریع انواع دیابت
اگر صدک وزن فرزند شما بالاتر از ۹۵ است، سالانه او را آزمایش کنید تا تشخیص دیابت از دست نرود. در صورت عدم درمان دیابت نوع۲، سلولهای بدن ممکن است به انرژی نیاز داشته باشند و با گذشت زمان، سطح بالای گلوکز خون می تواند به چشم، کلیه ها، اعصاب یا قلب آسیب برساند.
آیا دیابت نوع ۲ قابل پیشگیری است؟
دیابت نوع ۲ متفاوت است و گاهی اوقات می توان از آن جلوگیری کرد. در دیابت نوع ۲، لوزالمعده هنوز هم می تواند انسولین ایجاد کند اما بدن به روش صحیح به آن پاسخ نمی دهد.
بیشتر افرادی که دیابت نوع ۲ دارند، اضافه وزن دارند. امروزه بزرگسالان مبتلا به اضافه وزن، عمدتاً به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند. امروزه بیشتر بچه ها به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند، احتمالاً به این دلیل که بچه ها اضافه وزن دارند و فعالیت جسمی کمی دارند.
چگونه می توان به پیشگیری از دیابت نوع ۲ کمک کرد؟
رسیدن به وزن سالم یک راه حل اساسی است. دلیل آن این است که وزن زیاد بدن، استفاده از انسولین را برای بدن سخت تر می کند. انتخاب گزینه های غذایی سالم و ورزش کافی از دیگر اقدامات خوب برای پیشگیری از این نوع دیابت است.
ویدیوی بسیار کاربردی دیابت کودکان
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
