اگر کودکتان گاهی اوقات بالا می آورد و نمی دانید دلیلش چیست و چطور باید آن را درمان کرد با ما تا انتهای این مطلب همراه باشید.
علل بالا آوردن نوزادان
- گاستروانتریت ویروسی (Viral Gastroenteritis): گاستروانتریت یا عفونت معده ویروسی که به آن “آنفولانزای معده” هم گفته می شود یکی از شایعترین دلایل تهوع و بالا آوردن نوزادان است. این عفونت که با بالا آوردن شروع می شود به خاطر ویروسی به نام روتا ویروس (Rotavirus) رخ می دهد. در عرض 12 تا 24 بعدیِ ابتلا به عفونت معده نیز بیمار دچار اسهال آبکی می شود.
- آلرژی غذایی: گاهی اوقات دلیل بالا آوردن کودک فقط حساسیت او به یک ماده غذایی خاص است. در چنین مواردی بلافاصله بعد از مصرف غذایی حساسیت زا، کودک دچار تهوع و بالا آوردن می شود. البته این اتفاق در نوزادان غیر معمول است؛ اما به هر حال خوراکیهایی اصلی حساسیت زا تخم مرغ و کره بادام زمینی هستند.
- سرفه کردن: سرفه های شدید هم می توانند باعث بالا آوردن نوزاد شوند. این مورد بیشتر در کودکان مبتلا به ریفلاکس دیده می شود.
- علل جدی: تهوع و بالا آوردن نوزاد اگر دلیل جدی و خطرناکی نداشته باشد باید در عرض 24 ساعت متوقف شود؛ اما اگر بیشتر از 24 ساعت طول بکشد دلیلش می تواند مساله جدی و مهمی مثل عفونت کلیه یا تنگی پیلور باشد.
حتما بخوانید: درمان کم خونی در کودکان با تغذیه: بهترین غذاها و مکملها
تنگی پیلور
یکی از دلایل جدی بالا آوردن نوزادان تنگی پیلور است. پیلور (pylorus) نام کانال بین معده و روده است. در نوزادانی که دچار تنگی پیلور می شوند این کانال باریک و تنگ می شود.
- تنگی پیلور شایع ترین دلیل استفراغ و بالا آوردن نوزادان است.
- شروع بالا آوردن به خاطر تنگی پیلور از 2 هفته تا 2 ماهگی است.
- در این شرایط بالا آوردن نوزاد شدید است و محتویات به بیرون پرتاب و شلیک می شوند.
- بلافاصله بعد از بالا آوردن، نوزاد احساس گرسنگی می کند و شیر می خواهد.
تنگی پیلور نوزاد را در معرض خطر کاهش وزن یا کم آبی بدن قرار می دهد. درمان این عارضه هم با جراحی امکان پذیر است.
شدت بالا آوردن نوزاد
شدت بالا آوردن می تواند به صورتهای زیر باشد:
- خفیف: 1 – 2 بار در روز
- متوسط: 3 – 7 بار در روز
- شدید: تقریبا بالا آوردن همه چیز، 8 بار بالا آوردن و یا بیشتر در روز
شدت بالا آوردن به مدت زمان ابتلا به بیماری بستگی دارد. در اوایل بیماری معمولا کودک همه چیز را بالا می آورد. این اتفاق ممکن است 3 یا 4 ساعت طول بکشد. بعد از این مدت اغلب اوقات بالا آوردن خفیف می شود.
از دست ندین: پاسخ به سوالات کودکان در مورد نحوه به دنیا اومدن بچه
خطر اصلی بالا آوردن کم آب شدن بدن است. کم آبی وقتی اتفاق می افتد که بدن مایعات زیادی از دست می دهد. هر چه کودک کم سن و سالتر باشد خطر کم آبی بدن هم بیشتر می شود.
کم آبی بدن نوزاد ناشی از بالا آوردن
بالا آوردن باعث می شود بدن نوزاد حجم زیادی از مایعات را از دست بدهد. شایع ترین علت کم آبی بالا آوردن همراه با اسهال آبکی است. در صورتی که نوزادتان با کم آبی مواجه شد فورا باید به پزشک مراجعه کنید.
اگر کودکتان آب زیادی ننوشیده و در صورت بروز موارد زیر دچار دچار کم آبی شده است:
- رنگ ادرارش زرد پررنگ است و بیشتر از 8 ساعت است که ادرار نکرده.
- داخل دهان و زبانش بسیار خشک است.
- وقتی کودک گریه می کند از چشمش اشک نمی آید.
- آزمایش آهسته پر شدن مجدد خون بیشتر از دو ثانیه طول می کشد. برای انجام این آزمایش، روی ناخن انگشت شست نوزاد فشار بیاورید تا رنگ پریده شود. سپس آن را رها کنید و ببینید چند ثانیه طول می کشد تا دوباره به رنگ صورتی دربیاید. می توانید از پزشکتان نحوه انجام درست این آزمایش را بپرسید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده موارد زیر هر چه زودتر با 115 تماس بگیرید:
- اگر کودکتان از خواب بیدار نمی شود.
- اگر بی حرکت است.
- اگر فکر می کنید فرزندتان دچار یک وضعیت اورژانسی خطرناک شده است.
در صورت مشاهده موارد زیر به پزشک یا اورژانس مراجعه کنید:
- اگر کودکتان مشکوک به کم آبی است یا اگر طی 8 ساعت گذشته ادرار نکرده یا ادرار تیره داشته، دهانش خشک است و یا موقع گریه اشک از چشمش نمی آید.
- اگر وقتی کودک وضعیت ثابتی دارد و بالا نمی آورد اما دچار درد معده است. استثنا: درد معده یا گریه درست قبل از بالا آوردن خیلی شایع است.
- اگر کودکتان کمتر از 12 هفته دارد و 2 بار یا بیشتر بالا می آورد. استثنا: اگر تف کردن معمولی باشد موردی نیست.
- اگر کودکتان 3 بار یا بیشتر بالا آورده و اسهال هم دارد.
- اگر دچار استفراغ شدید شده و همه چیز را بالا می آورد و این مساله بیشتر از 8 ساعت طول می کشد و کودک هنوز شیر مادر یا شیرخشک می خورد.
- اگر سیستم ایمنی بدن نوزاد ضعیف است و دچار تهوع و استفراغ شده؛ به عنوان مثال به بیماری کم خونی داسی شکل، اچ آی وی یا سرطان مبتلاست، پیوند عضو انجام داده و یا استروئید خوراکی مصرف می کند.
- اگر دارویی که پزشک تجویز کرده را بالا می آورد.
- اگر تب بیشتر از 40 درجه سانتیگراد دارد.
- اگر کودکتان کمتر از 12 هفته دارد و دچار تب شده است. احتیاط: قبل از مراجعه به پزشک سر خود به کودک داروی تب بُر ندهید.
- اگر نوزادتان بسیار بیمار و بیحال به نظر می رسد.
- اگر فکر می کنید فرزندتان دچار مشکل فوری شده و باید معاینه شود.
در موارد زیر در عرض 24 ساعت به پزشک مراجعه کنید:
- اگر کودکتان زیر 1 سال سن دارد و دچار تهوع و استفراغ شده است.
بلد باشید: نعوظ در کودکان، علت آن و 5 روش درمان
توصیه های مراقبتی درباره بالا آوردن نوزادان
چیزهایی که باید درباره بالا آوردن نوزادان بدانید:
- دلیل اکثر بالا آوردنهای کودکان عفونت ویروسی معده است.
- بالا آوردن روش بدن برای حفاظت از قسمت تحتانی روده است.
- خبر خوب این است که بیماریهای معده فقط برای مدم کوتاهی دوام می آورند.
- خطر اصلی بالا آوردن کم آبی بدن است. کم آبی وقتی اتفاق می افتد که بدن مایعات زیادی از دست می دهد.
به این توصیه های مراقبتی توجه کنید:
1- اگر نوزادتان با شیر خشک تغذیه می شود می توانید به مدت 8 ساعت به او محلول آبرسانی خوراکی (ORS) بدهید
- اگر کودکتان در دو ساعت گذشته فقط یکبار بالا آورده و شیر خشک می خورد، نصف مقدار معمول شیر خشکش را هر 1 تا 2 ساعت به او بدهید.
- اگر بیشتر از یک بار شیر خشکش را بالا آورد، به مدت 8 ساعت به او ORS بدهید. اگر ORS ندارید تا زمان تهیه آن همان شیر خشک را به نوزاد بدهید. ORS مایع خاصی است که بدن کودک شما را هیدراته نگه می دارد و می توانید آن را از داروخانه خریداری کنید.
- ORS را با قاشق یا سرنگ داخل دهان کودک بریزید. هر 5 دقیقه یکبار 1 تا 2 قاشق چایخوری (5-10 میلی لیتر) ORS به نوزاد بدهید.
- بعد از اینکه نوزادتان 4 ساعت بدون بالا آوردن گذراند، مقدار ORS را دو برابر کنید.
- بعد از اینکه نوزاد 8 ساعت بدون بالا آوردن دوام آورد، به تغذیه همیشگی با شیر خشک برگردید.
2- اگر نوزادتان با شیر مادر تغذیه می شود، مقدار شیردهی را کاهش بدهید
- اگر نوزادتان در دو ساعت گذشته فقط یکبار بالا آورد، هر 1 تا 2 ساعت یکبار و نصف زمان همیشه به او شیر بدهید.
- اگر نوزاد در 2 ساعت گذشته بیشتر از یکبار بالا آورده، هر 30 تا 60 دقیقه به مدت 5 دقیقه به او شیر بدهید. بعد از گذشت 4 ساعت بدون بالا آوردن، به روال شیردهی عادی برگردید.
- در صورت ادامه بالا آوردن، شیرتان را بدوشید و به نوزاد بدهید. (به ندرت پیش می آید نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می کنند به ORS نیاز پیدا کنند. اما در صورت بدتر شدن اوضاع، می توان از آن استفاده کرد).
- مقدار کمی شیر دوشیده شده در حدود 1 تا 2 قاشق چایخوری (5-10 میلی لیتر) را هر 5 دقیقه با قاشق یا سرنگ به نوزاد بدهید.
- در صورتی که نوزاد 4 ساعت بدون بالا آوردن دوام آورد، به تغذیه معمول با شیر مادر برگردید. با شیر دادنهای کوتاه 5 دقیقه ای هر نیم ساعت یکبار شروع کنید. همانطور که بالا آوردنهای کودک کمتر می شوند، به آرامی مقدار شیر دادن به او را افزایش بدهید.
زیبایی جنین در چه ماهی شکل میگیرد؟ روش داشتن فرزند زیباتر
3- اگر نوزادتان شیر مادر را با شیشه می خورد، مقدار شیردهی را کاهش بدهید
- اگر نوزاد در دو ساعت گذشته فقط یکبار بالا آورده و با شیشه به او شیر مادر می دهید، هر 1 تا 2 ساعت یکبار، نصف مقدار همیشگی شیر به او بدهید.
- اگر نوزاد در دو ساعت گذشته بیشتر از یکبار بالا آورده، هر 30 تا 60 دقیقه یکبار 30 میلی لیتر شیر با شیشه به او بدهید.
- در صورت ادامه بالا آوردن، هر 5 دقیقه یکبار 1 تا 2 قاشق چای خوری (5-10 میلی لیتر) شیر با شیشه به او بدهید. اگر شیر مادر را تحمل نمی کرد، هر 5 دقیقه یک بار به مدت چند ساعت به او ORS بدهید.
- در صورتی که نوزاد 4 ساعت بدون بالا آوردن دوام آورد، به روال تغذیه همیشگی اش برگردید. شیر دادن را با 30 میلی لیتر هر نیم ساعت یک بار شروع کنید و در صورتی که نوزاد تحمل این میزان را داشت، آرام آرام این مقدار را بیشتر کنید.
4- هیچ نوع غذای جامدی به کودک ندهید
- اگر کودکتان بالا می آورد هیچ نوع غذای جامدی به او ندهید.
- بعد از گذشت 8 ساعت بدون تهوع، کم کم غذاهای جامد را به برنامه غذایی اش اضافه کنید.
- از غذاهای نشاسته ای که هضمشان راحتتر است مثل غلات، کراکر و نان شروع کنید.
5- به کودک دارو ندهید
- مصرف داروهای بدون نسخه برای کودک را به مدت 8 ساعت متوقف کنید، چون این داروها در برخی موارد می توانند حالت تهوع و استفراغ کودک را بدتر کنند.
- تب های خفیف نیاز به درمان با هیچ دارویی ندارند. برای تب های بالا می توانید از شیاف استامینوفن (مانند FeverAll) استفاده کنید. شیاف باید از قسمت مقعد کودک وارد بدنش شود. این دارو را می توانید از داروخانه تهیه کنید. یادتان باشد که برای درمان تب به کودک ایبوپروفن ندهید، چون باعث ناراحتی معده می شود.
- اگر فرزندتان دارویی که پزشک تجویز کرده را بالا آورد، مجددا به پزشک مراجعه کنید.
6- سعی کنید کودک را بخوابانید
- کودکتان را چند ساعتی بخوابانید، اغلب اوقات خواب باعث خالی شدن معده می شود و حالت تهوع را از بین می برد.
- اگر معده کودکتان ناراحت است اما او اسهال ندارد، لازم نیست حتما مایعات بنوشد.
7- بازگشت به مهدکودک
کودک می تواند بعد از برطرف شدن حالت تهوع و استفراغ و پایین آمدن تب به مهدکودک برگردد.
حتما بخوانید: علائم استرس در کودکان و ۵ ترفند ساده برای درمان آن
8- انتظار چه چیزی را باید داشت؟
- ممکن است در 3 یا 4 ساعت اول، کودک همه چیز را بالا بیاورد. بعد از آن معده اش آرام می شود.
- بالا آوردنهای ناشی از بیماری ویروسی اغلب اوقات ظرف 12 تا 24 ساعت متوقف می شوند.
- بالا آوردن خفیف و حالت تهوع ممکن است تا 3 روز ادامه داشته باشد.
9- در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید
- کودک بیشتر از 8 ساعت است مایعات شفاف بالا می آورد.
- بالا آوردن کودک بیشتر از 24 ساعت طول کشیده است.
- در محتویاتی که کودک بالا می آورد خون یا صفرا (مایع سبز رنگ) دیده می شود.
- وقتی کودک بالا نمی آورد معده درد دارد.
- کودک مشکوک به کم آبی است (یعنی در 8 ساعت گذشته ادرار نکرده یا ادرارش پررنگ بوده. دهانش خشک است و وقتی گریه می کند از چشمش اشک نمی آید).
- احساس می کنید فرزندتان باید معاینه شود.
و این را هم به یاد داشته باشید که در صورتی که کودک علائمی که در بالا (در قسمت به پزشک مراجعه کنید) را داشت، حتما باید به پزشک مراجعه کنید.
تقویت موی کودک با 12 روش خانگی (روغن، دارو و ترفند)
سلب مسئولیت: اطلاعات گفته شده در این مطلب صرفا برای اهداف آموزشی و افزایش آگاهی شما درج شده اند. توصیه اکید ما این است که در صورت بروز هر نوع مشکل بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. شما به عنوان خواننده، مسئولیت استفاده از این روشها به اختیار خودتان را به عهده خواهید داشت.
کلیپی از دلایل بالا آوردن شیر در نوزادان
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
