آفت دهان در همه ی گروههای سنی دیده می شود بنابراین کودکان و نوزادان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. در حقیقت آفت دهان تقریباً بین یک تا چهار سالگی متداول است. اگر متوجه شدید کودک در زمان غذا خوردن گریه می کند و درد دارد، دهان او را نگاه کنید تا از عدم وجود زخم اطمینان حاصل کنید. این درد باعث می شود که جویدن، بلعیدن یا مسواک زدن مناسب دندان ها برای کودک مشکل باشد.
آفت دهان چیست؟
آفت دهان زخم های کوچک و دردناک داخل دهان هستند که به طور معمول در زیر گونه ها یا لب ها، در پایه لثه ها و روی یا زیر زبان ظاهر می شوند. این زخم ها می توانند بسیار دردناک باشند و ممکن است مانع از خوردن و آشامیدن کودک شوند. قطر این زخم ها حدود ۴ میلی متر است و اطراف آن قرمز رنگ و مرکز آن زرد (یا روشن) است. در یک زمان، یک یا چند افت دهان می تواند ظاهر شود.
با وجود اینکه این زخم ها کوچک هستند، (در صورت بروز بخصوص روی زبان) می توانند درد زیادی ایجاد کنند.
حتما بخوانید: تقویت سیستم ایمنی بدن کودکان: ۱۲ روش موثر طبق تحقیقات جدید
خوشبختانه درمان آفت دهان در کودکان کار پیچیده و سختی نیست و با روش های مختلف قابل درمان است. آفت دهان عموماً نیازی به درمان پزشکی ندارد و بعد از یک یا دو هفته به خودی خود از بین می رود. درد آن نیز تنها چند روز طول می کشد.
اگرچه آفت دهان نیازی به درمان ندارد اما کارهایی وجود دارد که می توانید برای بهبودی انجام دهید.
تفاوت آفت دهان و تبخال چیست؟
آفت دهان و تبخال دو چیز کاملا متفاوت هستند. آفت دهان مسری نیست و در بافت های نرم دهان ظاهر می شوند. اما تبخال ها (که ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس هستند) مسری هستند و عمدتا در قسمت بیرونی لب ها ظاهر می شوند.
عوامل ایجاد آفت دهان در کودکان چیست؟
دلایل بروز آفت دهان گوناگون است و نمی توان علت دقیق آن را مشخص کرد. اما کارشناسان تصور می کنند عوامل زیر در بروز این زخم های دهانی دخیل هستند:
- سیستم ایمنی ضعیف
- آلرژی به مواد غذایی مانند قهوه، شکلات، پنیر، آجیل و مرکبات
- استرس
- برخی ویروس ها و باکتری ها
- آسیب دهان
- تغذیه ضعیف
- داروهای خاص
- تحریک ناشی از براکت های ارتودنسی
آفت دهان می تواند از هر ۱۰ کودک، ۳ کودک را در طول یکسال چند بار مبتلا کند. آنها نمی توانند از یک کودک به کودک دیگر منتقل شوند و بعبارت دیگر مسری نیستند.
آفت های دهان مکرر ممکن است با بیماری سلیاک، بیماری التهابی روده یا عفونت HIV مرتبط باشد.
علائم آفت دهان چیست؟
آفت دهان معمولاً به صورت زخم های باز و دردناکی ظاهر می شوند که دارای یک پوشش سفید یا مایل به زرد و “هاله” قرمز رنگ در اطراف آن هستند. این زخم ها معمولاً کوچک هستند (حدود ۶ میلی متر طول دارند) و قطر کمی هم دارند اما گاهی اوقات ممکن است بزرگتر و عمیق تر باشند. آفت دهان در اغلب اوقات به تنهایی ظاهر می شود اما ممکن است بصورت دسته ای نیز دیده شود. گاهی اوقات قبل از ایجاد آفت دهان در یک ناحیه، احساس خارش یا سوزش در آن قسمت دیده می شود.
علایم همه ی کودکان با هم مشابه نیست و هر کدام ممکن است نشانه های بخصوصی از خود بروز دهند. اما بطور کلی شایعترین علایم آفت دهان عبارتنداز:
- زخمهای کوچک با مرکز سفید و حاشیه قرمز رنگ در اطراف آن
- اندازه کمتر از ۶ میلی متر
- وجود زخم ها در لب های داخلی، زیر گونه ها یا روی زبان
- دردناک بودن زخم ها (درد بدون غذا خوردن)
- احتمال بازگشت مجدد زخم ها
- عدم وجود تب یا علائم دیگر
- بهبودی زخم ها پس از ۷ تا ۱۴ روز
توجه: اگر زخم کودک در خارج از دهان است، به احتمال زیاد تبخال است. تبخال ها می توانند از طریق تماس مستقیم پخش شوند. آنها ممکن است به درمان های متفاوتی با آفت دهان نیاز داشته باشند. اگر فکر می کنید فرزند شما تبخال دارد، برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا متخصص اظفال صحبت کنید.
حتما بخوانید: درمان آفت دهان کودکان در طب سنتی (بهترین روش)
آفت دهان در کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک کودک نوع زخم دهان را با در نظر گفتن وضعیت سلامت کلی و معاینه، تشخیص می دهد. اما فرزند شما ممکن است به این آزمایشات نیاز داشته باشد:
- آزمایش خون
- کشت میکروبی زخم ها
- بیوپسی زخم (برداشتن قسمت کوچکی از بافت زخم و بررسی سلول ها در زیر میکروسکوپ)
چطور می توانم از ابتلای فرزندم به آفت دهان جلوگیری کنم؟
- برای کودکتان مسواک نرم بخرید و مطمئن شوید که او حداقل روزانه دو بار از آن استفاده می کند.
- برای فرزندتان خمیردندان های فاقد سدیم لوریل سولفات تهیه کنید چون به نظر می رسد این ماده باعث تقویت زخم ها می شود.
- اگر فرزند شما به دلیل ارتودنسی، براکت دندان دارد، در مورد نحوه ی پوشاندن نقاط تیز براکت ها از دندانپزشک سوال کنید.
- اگر فرزند شما به غذاهای خاصی حساسیت دارد، حتماً از مصرف آنها خودداری کنید.
- اگر آفت دهان یک مشکل مزمن و مکرر است، احتمالا پزشک متخصص اطفال یک مولتی ویتامین را برای کمک به تقویت سیستم ایمنی کودک توصیه کند.
- از دادن غذاهای آلرژی زا به کودک اجتناب کنید.
- از خوردن غذاهای تند، شور و اسیدی (مانند لیمو و گوجه فرنگی) که می تواند باعث زخم دهان یا تحریک آن شود خودداری کنید.
- از خمیردندان ها و دهانشویه هایی که فاقد سدیم لوریل سولفات هستند استفاده کنید.
- فقط از مسواک های نرم استفاده کنید و مراقب باشید که آن را خیلی محکم روی دندان ها نکشید.
حتما بخوانید: آفت دهان کودک: علت، بهترین درمانهای خانگی و نکات مهم
چگونه می توان آفت دهان را درمان کرد؟
آفت دهان تقریباً همیشه در طی یک هفته تا ده روز از بین می رود (اگرچه زخم های بزرگ ممکن است پایدارتر باشند). درد اغلب در طول سه یا چهار روز فروکش می کند. راههای زیر می تواند روند بهبودی را تسریع کند:
- آب بنوشید. اگرچه نوشیدن آب ممکن است دردناک باشد اما کودک خود را ترغیب به اینکار کنید تا بدن و دهان او هیدراته بماند.
- از خوردن مواد ساینده مانند چیپس سیب زمینی و آجیل که باعث تحریک لثه ها و سایر بافت های ظریف دهان می شود، خودداری کنید.
- خوردن ماست حاوی اسیدوفیلوس (ماست پروبیوتیک) باعث تسکین درد شده و به بهبودی سریعتر زخم کمک می کند.
- خوردن بستنی نیز می تواند مفید باشد. سرد شدن زخم ها موجب تسکین درد و بیحس شدن آن ها می شود.
- یک قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک لیوان آب ولرم بریزید. از فرزندتان بخواهید این محلول را چند بار در روز غرغره کند و آن را اطراف دهان خود بچرخاند. این روش درمانی نه تنها باعث تسکین درد می شود بلکه ممکن است در عرض ۲۴ ساعت آفت دهان را از بین ببرد.
- یک چای کیسه ای مرطوب را روی ناحیه ی دردناک قرار دهید و چند بار در روز آن را بمدت چند دقیقه نگه دارید. این روش درمانی به تسکین درد و بهبودی سریعتر آن کمک می کند.
- اگر با بطری کودک خود را تغذیه می کند، حتماً از بطری های استاندارد استفاده کنید. این از آسیب دیدگی داخل دهان کودک جلوگیری می کند.
- کافور، بنزوکائین و لیدوکائین داروهای بدون نسخه ای هستند که می توانند به شما کمک کنند.
بیشتر آفت های دهانی در طی چند روز تا چند هفته به خودی خود بهبود می یابند. اگر کودک شما در این مدت از درد شکایت دارد، مسکن های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن را امتحان کنید.
حتما بخوانید: درمان آفت دهان کودکان با ۱۰ داروی گیاهی کاملا موثر
اگرچه این زخم ها دردناک هستند اما مسئله ی مهم و جدی محسوب نمی شوند. بسیاری از افراد با آنها کنار می آیند و مسلما فرزند شما نیز میتواند اینکار را بکند. اگر تمایل به بهبودی سریعتر دارید، موارد پیشنهاد شده در بالا را مد نظر بگیرید.
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
در موارد زیر با پزشک فرزند خود تماس بگیرید:
- تب بیش از ۳۸ درجه ی سانتیگراد که بیش از ۷ روز طول کشیده است.
- کودک از نوشیدن مایعات اجتناب می کند.
- درد و شرایط زخم همچنان تشدید می شود.
- علائم کم آبی بدن وجود دارد (گریه کردن بدون اشک، ادرار بسیار کم، خشکی لب ها، خستگی یا تنبلی زیاد).
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
