با ورود به ۶ ماهگی، رشد کودک سریع شده و بیشتر از هر زمان دیگری در زندگی نیاز به انرژی و مواد مغذی زیادی دارد. در شش ماهگی، تغذیه با شیر مادر به عنوان یک منبع حیاتی مواد مغذی باید ادامه داشته باشد، اما به تنهایی کافی نیست. در این سن باید غذای کمکی شروع شود تا همراه با شیر مادر نیازهای رشدی کودک تامین شود.
شروع غذای کمکی قبل از ۴ ماهگی به دلیل اینکه دستگاه گوارش شیرخوار برای پذیرفتن غذاهایی غیر از شیر آمادگی لازم را ندارد روش نادرستی میباشد و شروع زود هنگام تغذیه تکمیلی باعث کمتر طلبیدن شیر مادر شده و از این رو موجب کاهش شیر مادر هم میشود. در این مقاله به بررسی بهترین سن شروع غذای کمکی خواهیم پرداخت وبهترین رژیم غذایی برای کودک را معرفی خواهیم کرد.
بهترین غذای کمکی برای شروع
بهتر است برای اولین بار با غذاهایی شروع کنید که به شیر مادر شباهت داشته باشد. نرم و پوره مانند و مزه آن هم شبیه به شیر مادر باشد و راحت بتواند آن را هضم کند تا باعث ناراحتی معده و روده کودک نشود. غلات گزینه خوبی برای شروع است. گزینه های زیر میتوانند شروع خوبی باشند:
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
- حریره بادام
- فرنی آرد برنج
- فرنی بادام
- شیر برنج
- پوره سیب زمینی
- پوره هویج
- آش گندم
۱- تغذیه نوزاد از ۴ تا ۶ ماهگی
با یک قاشق چای‌خوری پوره‌ی سبزیجات، میوه‌ها یا غلات شروع کنید. غلات را با ۴ یا ۵ قاشق شیر مادر یا شیر خشک ترکیب کنید تا نرم شود و سپس به نوزادتان بدهید؛ مقدار تغذیه نوزاد را پس از مدتی به یک قاشق غذاخوری در روز برسانید و دو بار در روز به او غذا بدهید. اگر برای صبحانه‌ی نوزادتان غلات را با شیر ترکیب می‌کنید، کم‌کم مقدار شیر را کم کنید تا غلیظ‌تر شود.
بهترین مواد غذایی برای ۴ تا ۶ ماهگی
- شیر مادر یا شیر خشک
- پوره‌ی سبزیجات مانند پوره‌ی کدو تنبل یا سیب‌زمینی شیرین
- پوره‌ی میوه‌هایی مانند سیب، موز و هلو
- پوره‌ی گوشت یا مرغ
- غلات صبحانه‌ی غنی‌شده با آهن
۲- تغذیه نوزاد از ۶ تا ۸ ماهگی
یک قاشق چای‌خوری میوه و سبزیجات که کم‌کم به ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری در روز برسد و در ۴ وعده به نوزاد داده شود؛ همچنین سه تا ۹ قاشق غذاخوری غلات که در ۲ یا ۳ وعده در روز به نوزاد داده شود.
بهترین مواد غذایی برای ۶ تا ۸ ماهگی
- شیر مادر یا شیر خشک
- پوره‌ی میوه‌هایی مانند سیب، گلابی، موز و هلو
- پوره‌ی سبزیجاتی مانند سیب‌زمینی شیرین، کدو تنبل و هویجی که خوب پخته شده باشد
- پوره‌ی مرغ و گوشت
- پوره‌ی حبوباتی مانند لوبیا سیاه، نخود، لوبیا چشم بلبلی، عدس و لوبیا قرمز
- غلات صبحانه‌ی غنی‌شده با آهن
نکاتی دقیق در تغذیه و رشد نوزاد در سال اول (دکتر غلامحسین فلاحی)
۳- تغذیه نوزاد از ۸ تا ۱۰ ماهگی
یک‌چهارم تا یک‌سوم فنجان لبنیات؛یک‌چهارم تا نصف فنجان غلات صبحانه‌ی غنی‌شده با آهن؛ سه‌چهارم تا یک فنجان میوه و سبزیجات؛ ۳ تا ۴ قاشق غذاخوری منابع غذایی سرشار از پروتئین میتواند برای کودک در این سن مناسب باشد.
بهترین مواد غذایی برای ۸ تا ۱۰ ماهگی
- شیر مادر یا شیر خشک
- مقدار کمی پنیرهای پاستوریزه‌ی نرم، پنیر کوتاژ و ماست(از شیر گاو نباشند)
- سبزیجات له‌شده مانند کدوتنبل، هویج پخته‌شده، سیب‌زمینی و سیب‌زمینی شیرین
- میوه‌های له‌شده مانند موز، هلو و گلابی
- تکه‌های کوچک غذاهایی مانند تکه‌های تخم‌مرغ و سیب‌زمینی خوب پخته‌شده، پاستا و نان
- پروتئین‌هایی مانند تکه‌های کوچک گوشت، مرغ، ماهی بدون استخوان، حبوباتی که به‌خوبی پخته شده باشند مانند عدس، لپه، لوبیا سیاه و لوبیا قرمز
- غلات صبحانه‌ی غنی‌شده با آهن
۴- تغذیه نوزاد از ۱۰ تا ۱۲ ماهگی
یک‌سوم فنجان لبنیات (یا ۱۴ گرم پنیر)؛ یک‌چهارم تا نصف فنجان غلات صبحانه‌ی غنی‌شده با آهن؛سه‌چهارم تا یک فنجان میوه و سبزیجات؛ یک‌هشتم تا یک‌چهارم فنجان غذاهای ترکیبی؛ ۳ تا ۴ قاشق غذاخوری غذاهای سرشار از پروتئین برای این سن مناسب است.
بهترین مواد غذایی برای ۱۰ تا ۱۲ ماهگی
- شیر مادر یا شیر خشک
- مقدار کمی پنیرهای پاستوریزه‌ی نرم و ماست (الزما از شیر گاو نباشد)
- سبزیجاتی مانند هویج با پخت ملایم و اندازه‌ی کوچک
- میوه‌ی له‌شده یا تکه‌های کوچک میوه
- غذاهای ترکیبی مانند ماکارونی با پنیر یا پلو با ماهیچه
- تکه‌های کوچک غذاهایی مانند تکه‌های تخم‌مرغ و سیب‌زمینی خوب پخته‌شده، پاستا و نان
- پروتئین‌هایی مانند تکه‌های کوچک گوشت، مرغ، ماهی بدون استخوان، حبوباتی که به‌خوبی پخته شده باشند مانند عدس، لپه، لوبیا سیاه و لوبیا قرمز
- غلات صبحانه‌ی غنی‌شده با آهن
ویژگی غذای کودک (در همه سنین)
آموزش تصویری طرز تهیه سوپ سالم و خوشمزه برای کودکان زیر ۱۴ ماه
نکات تکمیلی
۱- تا یکسالگی در هر بار تغذیه با غذای کمکی اول شیر مادر بدهید.
۲- از یک نوع غذای ساده شروع کنید و هر غذا به مدت پنج تا هفت روز داده شود و بعد غذای دیگر به کودک داده شود و به تدریج تنوع غذایی را بیشتر کنید.
۳- باید غذاهای کمکی به ترتیب داده شود و هر دو هفته غذای خاصی به رژیم غذای کودک اضافه شود.
۴- بعد از تغذیه کودک باید آب آشامیدنی سالم و بهداشتی به کودک داد.
۵- تا یک سالگی به غذای کودک نمک اضافه نکنید.
۶- دادن قطره ویتامین AD از ۳ روزگی روزانه ۲۵- ۲۰ قطره و قطره آهن از شروع غذای کمکی روزانه ۱۵- ۱۰ قطره تا ۲۴ ماهگی توصیه میشود.
۷- به شیرخوارانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند از ۱۲- ۶ ماهگی حداقل سه بار در روز غذای کمکی بدهید. غذا را از یک قاشق مرباخوری شروع کرده و به مقدار و تنوع غذایی بیافزایید.
۸- کودک را برای وعده‌های اصلی و میان وعده ها فعالانه تشویق کنید.
۹- هنگام بیماری و پس از آن شیرخوار را به دفعات بیشتر از قبل با شیر مادر تغذیه کرده و غذای اضافی به او بدهید.
۱۰- به کودک زیر ۲ سال عسل و شیر گاو ندهید.
