لکنت زبان در نوجوانان اغلب ناخوشایند است و بسیاری از آن ها با مشکلاتی همچون مورد تمسخر و زورگویی قرار گرفتن، انزوای اجتماعی و طرد شدن از سوی دوستان مواجه می شوند.
سن نوجوانی برای رشد شخصیت و اعتماد بنفس یک فرد بسیار مهم است و پایه و اساس زندگی بزرگسالی او بشمار می آید. همچنین زمان افزایش خودآگاهی، ارزیابی خویشتن و هویت اجتماعی است.
حتما بخوانید: چیزهای بسیار مهمی که باید به دختران خود یاد دهید!
به خوبی شناخته شده است که نوجوانانی که لکنت زبان دارند بیشتر در معرض اضطراب اجتماعی قرار دارند و فراهم کردن معالجه برای آنها در این مقطع حساس زندگی ممکن است یک چالش باشد. در این مطلب با ما همراه باشید تا به علل بروز لکنت زبان، تشخیص و روش های درمانی آن پی ببرید.
لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان شرایطی است که بر گفتار فرد تأثیر می گذارد. به طور کلی پسرها، ۳-۴ برابر بیشتر از دخترها دچار لکنت زبان می شوند. هم دختران و هم پسرانی که لکنت زبان دارند، می دانند چه می خواهند بگویند اما در گفتن آن مشکلی دارند. صداها اغلب تکرار می شوند و گفتن کلمات بیشتر طول می کشد. لکنت زبان افراد را متفاوت جلوه می دهد.
نوجوانی که لکنت زبان دارد ممکن است احساس ناامیدی و خجالت کنند زیرا در برقراری ارتباط مشکل دارد. اگر یک دوست یا همکلاسی دارید که لکنت زبان دارد، صبور باشید و از آزار او بپرهیزید.
علل لکنت زبان
کارشناسان کاملاً مطمئن نیستند که چه چیزی باعث لکنت زبان می شود، اما عوامل زیر ممکن است باعث لکنت زبان شوند:
۱-لکنت رشدی
لکنت رشدی در کودکانی دیده می شود که هنوز در حال یادگیری گفتار و مهارت های زبان هستند. کودکان در ابتدای یادگیری گفتار، اغلب لکنت زبان دارند به خصوص زمانی که مهارت گفتاری و زبانی آنها به خوبی توسعه نیافته باشد. اکثر کودکان با پیشرفت این مرحله از رشد، علائم کمتری و کمتری را تجربه می کنند تا اینکه در نهایت بتوانند روان صحبت کنند.
۲- لکنت عصبی
لکنت عصبی شرایطی است که سیگنالهای بین اعصاب مغز و گفتار و عضلات به درستی کار نمی کنند. لکنت عصبی در کودکان و همچنین بزرگسالانی دیده می شود که دچار سکته یا آسیب مغزی شده اند. موارد زیر ممکن است باعث لکنت عصبی شود:
- سکته مغزی
- ضربه مغزی
- حملات ایسکمیک گذرا (کاهش موقتی خونرسانی به بخشی از مغز)
- تومورها
- بیماریهای دژنراتیو مانند پارکینسون
- مننژیت
۳- عوامل روانشناسی
استرس می تواند لکنت زبان را برای برخی از افراد تشدید کند. در گذشته اعتقاد بر این بود که دلایل اصلی لکنت زبان طولانی مدت، عوامل روانشناسی بوده است. اما امروزه شرایط متفاوت است.
با این حال، عوامل روانشناسی ممکن است لکنت زبان را برای افرادی که در حال حاضر این مشکل را دارند، بدتر کند. به عنوان مثال استرس، خجالت و اضطراب می توانند لکنت زبان را بیشتر نشان دهند. اما آنها عموماً به عنوان علت اصلی دیده نمی شوند.
به عبارت دیگر، اضطراب، اعتماد به نفس پایین، عصبی بودن و استرس بخودی خود باعث لکنت زبان نمی شود؛ بلکه تنها می توانند باعث تشدید این وضعیت در افراد شوند.
علائم لکنت زبان
علائم و نشانه های متداول لکنت زبان عبارتنداز:
- مشکل در شروع یک کلمه، عبارت یا جمله
- تردید قبل از بیان صداهای خاص
- تکرار یک صدا، کلمه یا هجا
- طولانی شدن بیان کلمات و صداها
- عدم توانایی در بیان برخی کلمات
- جایگزین کردن برخی لغات برای نگفتن کلمات مشکل
- تکرار کردن واژه های تک هجایی
همچنین، هنگام صحبت ممکن است علایم فیزیکی زیر وجود داشته باشد:
- چشمک زدن سریع
- لرزیدن لب
- ضربه زدن به پا
- لرزیدن فک
- سفت شدن صورت و یا قسمت بالای بدن
لکنت زبان چگونه درمان می شود؟
در حال حاضر “درمانی” برای لکنت زبان وجود ندارد، با این وجود درمان های موثری وجود دارد که می تواند به بهبود این افراد کمک کند.
درمان زودهنگام ممکن است از ادامه ی لکنت زبان تا بزرگسالی جلوگیری کند. درمان به سن فرد و علائم آنها بستگی دارد.
انواع روش های درمانی می تواند به افرادی که مبتلا به لکنت زبان مادام العمر هستند، کمک کند تا گفتار خود را مدیریت کنند و میزان و شدت لکنت را کاهش دهند.
بهبود لکنت زبان
هیچ درمانی فوری برای لکنت زبان وجود ندارد. با این حال شرایط خاص (مانند استرس، خستگی یا فشار) می تواند لکنت زبان را بدتر کند. با مدیریت این شرایط تا حد امکان، افراد ممکن است بتوانند جریان گفتار خود را بهبود بخشند.
با توجه به این مورد، نکات زیر ممکن است مفید باشد:
۱-کلمات را بصورت شمرده و آرام بیان کنید
صحبت کردن بصورت آرام و با خونسردی، می تواند استرس و علائم لکنت را کاهش دهد. تمرین روزانه آرام صحبت کردن، می تواند مفید باشد.
به عنوان مثال افراد می توانند وقتی که تنها هستند، بیان کلمات به آرامی و با صدای بلند را امتحان کنند. سپس هنگامی که به اندازه ی کافی مسلط شدند، در هنگام صحبت با دیگران با سرعت بیشتر از این کلمات استفاده کنند.
گزینه دیگر اضافه کردن مکث مختصر بین عبارات و جملات برای کم کردن سرعت گفتار است.
۲- از کلمات سخت استفاده نکنید
اعتقاد بر این است که افرادیکه لکنت زبان دارند باید همه ی کلمات را تمرین کنند و آنها را مکررا تکرار نمایند. اما گفتن برخی کلمات پیچیده برای این افراد مشکل است.
با این حال به برخی از این افراد توصیه می شود از گفتن کلمات مشخصی که باعث لکنت آنها می شود، دوری کنند. در این حالت می توانید لیستی از این کلمات تهیه شود و گزینه های دیگری برای استفاده پیدا کنید.
حتما بخوانید: افزایش قد در نوجوانی به چه عواملی بستگی دارد؟ (جدیدترین تحقیقات)
۳- ذهن آگاهی را امتحان کنید
ذهن آگاهی روشی اثبات شده برای کاهش اضطراب و استرس است. تحقیقات نشان می دهد که بین تأثیر ذهن آگاهی و ابزارهای لازم برای مدیریت لکنت، همپوشانی وجود دارد. از جمله این راهکارها عبارتنداز:
- کاهش استفاده از راهکارهای اجتناب مانند صحبت کمتر
- بهبود کنترل عاطفی
- پذیرفته شدن از سوی دیگران برای تقویت اعتماد بنفس
طبق نتایج یک مطالعه موردی در سال ۲۰۱۸، اضافه کردن مراقبه ذهن آگاهی به یک برنامه درمانی برای لکنت زبان ممکن است برای برخی از افراد مفید باشد.
درمان های طولانی مدت و بالینی
تحقیقات در مورد درمان طولانی مدت و بالینی، نشان می دهد که درمان های زیر برای بهبود بزرگسالان مبتلا به اختلالات زبانی موثر است:
۱-خدمات گفتار درمانی
گفتار درمانی رشته ای از علوم توانبخشی است که به بررسی ماهیت انواع اختلالات ارتباطی و گفتار و نیز روش‌های تشخیص و درمان این اختلالات می پردازد. نام دیگر آن آسیب شناسی گفتار و زبان است. تشخیص و درمان این اختلالات بر عهده آسیب شناسان گفتار و زبان می باشد.
آسیب شناسان گفتار از داروها برای درمان بیماران استفاده نمی کنند بلکه با ارزیابی توانایی های گفتاری و زبانی افراد و به دنبال آن با آموزش ها و درمان های تخصصی به بیماران کمک می کنند تا به این توانایی ها دست یابند.
متخصصان گفتاردرمانی می توانند موارد زیر را به افراد یاد دهند:
-
- سرعت گفتار افراد را کاهش می دهند
- به قسمت هایی که فرد در بیان کلمات و جملات مشکل دارد، توجه می کنند
- موقعیت هایی که لکنت زبان در آن تشدید می شود را مدیریت می کنند
- روی یک الگوی گفتار روان کار می کنند
تحقیقات نشان می دهد که گفتار درمانی بهترین درمان برای بزرگسالان و کودکانی است که لکنت زبان دارند، با وجود شواهد بیشتری برای اثربخشی آن لازم است.
۲- روان درمانی
به نوجوانان کمک می کند با کاهش بار اختلال ارتباطی خود، کیفیت زندگی را بهبود بخشند. مشاوره روان درمانی شامل پذیرش لکنت زبان، کاهش رفتارهای ثانویه، به حداقل رساندن انزوا، بهبود مهارت های ارتباطی، افزایش اعتماد به نفس، مدیریت استرس به صورت مؤثر و به حداقل رساندن هرگونه عوارض جانبی دیگر است.
روان درمانی ممکن است منجر به ایجاد تغییرات مثبت در افکار و نگرش های مربوط به لکنت زبان شود و اضطراب ناشی از این وضعیت را کاهش دهد.
۳- دستگاههای الکترونیکی
دستگاههای الکترونیکی برای کمک به افراد در مدیریت گفتار و بهبود تسلط آنها در دسترس هستند. برخی از این دستگاه ها به افراد کمک می کنند تا جریان گفتار خود را بهبود بخشند.
طبق گفته مؤسسه ملی ناشنوایی و سایر اختلالات ارتباطی، صحبت با شخص دیگر ممکن است به طور موقت لکنت زبان را کاهش دهد. برخی از این دستگاهها شامل دستگاه موزون کننده ی گفتار، دستگاه لکنت شکن و تحریک الکتریکی مغز است.
حتما بخوانید: جدیدترین و بهترین راههای درمان افسردگی مزمن وحاد نوجوانان (با دارو و بدون دارو)
۴- داروها
برخی از داروهایی که پزشکان برای لکنت زبان تجویز می کنند عبارتند از:
- آلپرازولام ، یک داروی ضد اضطراب است
- سیتالوپرام، یک داروی ضد افسردگی است
- کلومیپرامین، نوع دیگری از داروهای ضد افسردگی است
بنیاد ملی لکنت زبان می گوید، در صورت استفاده ی همزمان داروها و گفتار درمانی، تاثیر داروها بهتر خواهد بود.
۵- پشتیبانی
حمایت والدین و مراقبان از نوجوانانی که لکنت زبان دارند، اهمیت زیادی دارد. آنها می توانند برای پشتیبانی از این نوجوانان، کارهای زیر را انجام دهند:
- با دقت به حرف های فرزندتان گوش کنید و با آنها تماس چشمی برقرار کنید.
- از تکمیل کلمات یا عبارات نوجوان دارای لکنت زبان خودداری کنید.
- از قطع و تصحیح کلمات نوجوان یا انتقاد از او اجتناب کنید.
- از توجه به لکنت زبان نوجوان پرهیز کنید. همچنین برای کمک به خود آگاهی، از جملات آرام بخش استفاده کنید و به فرد کمک کنید تا آرام و بدون عجله صحبت کند.
- صحبت آهسته و شمرده با نوجوانانی که لکنت زبان دارند به آنها کمک می کند از رفتار والدین خود تقلید کنند.
- به حداقل رساندن استرس در خانه، زیرا استرس می تواند لکنت زبان را بدتر کند.
- کاهش قرار گرفتن نوجوان در شرایطی که موجب احساس فشار یا عجله در آنها می شود. مثلا مواردی که نیاز به صحبت در مقابل دیگران دارد.
- در صورت مشاهده ی تمسخر و زورگویی در مدرسه به دلیل لکنت زبان نوجوان، با معلم صحبت کنید.
مقدار و طول دوره ی درمان
مشکل های مختلف به راه حلهای مختلفی نیاز دارند. میزان و طول مدت درمان لکنت زبان در نوجوانان به عوامل مختلفی از جمله شدت لکنت زبان و علل آن بستگی دارد. برخی از افراد برای رسیدن به نتایج مطلوب به زمان طولانی تر و درمان مکرر نیاز دارند.
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
نوجوانانی که لکنت زبان دارند ممکن است مورد آزار و اذیت و تمسخر همسالان خود قرار بگیرند. لکنت زبان باعث استرس و اضطراب می شود. همچنین باعث می شود فرد از موقعیت های اجتماعی دوری کند و منزوی شود. اگر لکنت زبان بیش از ۳-۶ ماه طول کشید، حتما با پزشک صحبت کنید و از نحوه ی مراجعه به متخصص آسیب شناس گفتار (SLP) مطلع شوید.
حتما بخوانید: دانلود ویرایش جدید کتاب درمان خجالت در سه هفته بصورت pdf کیفیت عالی
یک آسیب شناس گفتار (SLP)، هر فرد را ارزیابی می کند و با استفاده از روش های تغییر رفتاری، یک برنامه درمانی تهیه می کند. مراجعه ی زودهنگام به پزشک و استفاده از گفتار درمانی در سنین کم، موجب می شود فرد پیشرفت زیادی در گفتار داشته باشد و اعتماد بنفس خود را بازیابی کند.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
سلام من علیرضا هستم ۱۵سالم لکنت زبان دارم و والدینم توجهی ندارند باید چکار کنم
سلام علیرضا جان منم پدر یه پسر ۱۴ساله هستم وپسرم لکنت زبان دارد شاید نگاه پسرم هم مثل شما باشد که پدرم توجهی نمیکند نه اینطور نیست عزیزم هیچ پدری از لکنت زبان پسرش راضی نیست منتها شرایط مالی من جوری که توان اینکه پسرم رو ببرم دکتر یا گفتار درمانی ندارم فقط شرمنده پسرم هستم و هیچ کاری از دستم بر نمیاد شاید پدر شما هم مشکلی داره دلخور نباش از پدرت و برا همه پدرها دعا کن انشالله خیلی زود خوب خوب بشی میبوسمت