داشتن برخی دردها پس از زایمان طبیعی است و معمولاً پس از گذشت زمان فروکش می کنند. اما برخی زنان ماه ها پس از زایمان همچنان درد و ناراحتی شدیدی احساس می کنند. دردهای شدید پس از زایمان می توانند نشاندهنده ی یک مشکل جدی باشند و برخی از آنها نیاز به مراجعه ی فوری به پزشک دارند. اگر شما هم به تازگی زایمان کرده اید و با دردهای مختلفی دست و پنجه نرم می کنید، نگران نباشید. در این مطلب دردهای معمول پس از زایمان و راه حل های آن آورده شده است.
دردهای معمول پس از زایمان و راه های موثر برای رفع آنها
1- احساس درد در کل بدن
درد کلی بدن پس از زایمان طبیعی است. این درد معمولا بدلیل انقباضات و فشار شدید زایمان است. در برخی از خانم ها انقباضات ممکن است به حدی باشند که تا هفته ها پس از زایمان همچنان درد و ناراحتی را تجربه کنند.
اکثر خانم ها بعد از زایمان از کمردرد شکایت می کنند که با توجه به میزان فشار و دردی که هنگام انقباضات زایمان به بدن وارد می شود دور از انتظار نیست. علاوه بر کمر درد، ممکن است سردرد، درد و سفتی بین شانه ها یا درد شدید در باسن یا کمر نیز دیده شود. همچنین ممکن است در دست و مچ دست احساس گزگز و یا مور مور شدن وجود داشته باشد.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
راه حل:
اگر تا 6 هفته پس از زایمان همچنان در کل بدن خود درد دارید، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. پزشک ممکن است برای کنترل درد، داروهای ضد درد مختلفی برای شما تجویز کند.
علاوه بر دارو درمانی، می توانید از طب سوزنی هم برای درمان کمر درد، سردرد، اضطراب و افسردگی پس از زایمان استفاده کنید.
2- درد و ترک نوک سینه ها و احتقان پستان
یکی از رایج ترین و عمده ترین تغییراتی که پس از زایمان مشاهده می کنید، بزرگ شدن و سفت شدن سینه ها است. اکثر زنان معمولاً حدود 24 تا 72 ساعت پس از زایمان و آغاز شیردهی، با درد و ترک نوک سینه مواجه می شوند.
ذخیره شدن شیر در پستان موجب بروز وضعیتی بنام “احتقان پستان” می شود که باعث سنگینی، درد و بزرگ شدن سینه های مادر می شود.
به محض شروع شیردهی، ورم و سفتی سینه ها کاهش میابد. با ادامه شیردهی، سینه ها بهبود پیدا می کنند اما با کاهش شیردهی ممکن است این وضعیت مجددا بروز پیدا کند.
راه حل:
دفعات شیردهی را افزایش دهید. شیردهی باعث تسکین سینه های متورم و سفت می شود. برای درمان احتقان پستان، حداقل روزی 3 ساعت به فرزندتان شیر بدهید. از وقفه های 4 تا 5 ساعته در بین زمان شیردهی خودداری کنید زیرا این امر باعث پر شدن مجدد پستان از شیر می شود. سعی کنید روزانه حدود 12 بار به کودک خود شیر دهید تا از احتقان پستان جلوگیری شود.
ورم سینه ها را با استفاده از سرما یا گرما کنترل کنید. برای مادرانی که به هر دلیلی به فرزندشان شیر نمی دهند، کمپرس سرد، سوتین محکم، داروهای ضد درد و داروهای ضد التهاب همگی مفید هستند.
برای تخلیه ی شیر اضافی از سینه ها می توانید از پمپ پستان استفاده کنید.
3- درد و انقباضات شکم
درد و انقباضات شکم پس از زایمان طبیعی است زیرا رحم در حال کوچک شدن و بازگشت به اندازه ی قبل از زایمان است. شیردهی نیز دلیل دیگری ست که موجب انقباضات و درد پس از زایمان می شود.
اگرچه شیردهی باعث انقباضات بعد از زایمان می شود اما این انقباضات فقط چند روز طول می کشد و سپس فروکش می کند.
راه حل:
برای مدیریت دردهای شکم پس از زایمان می توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- برای تجویز داروهای مسکن با پزشک خود صحبت کنید. برای کمک به کاهش انقباضات، روش های تنفس و ریلکسیشن را امتحان کنید.
- مرتباً ادرار کنید.
- برای کاهش انقباضات، دفعات شیردهی را افزایش دهید.
4- درد و پارگی پرینه
پرینه به ناحیه ی بین مقعد و واژن گفته می شود که در طول زایمان ممکن است کشیده یا پاره شود و موجب درد و کبودی گردد. شدت پارگی پرینه متفاوت است، اکثر آنها خفیف هستند و نیازی به هیچ درمانی ندارند. اما برخی از آسیب دیدگی ها آنقدر شدید هستند که می توانند باعث خونریزی زیاد و دردهای طولانی مدت مزمن شوند.
بسته به شدت پارگی، ممکن است برای ترمیم بافت به بخیه ی پرینه احتیاج داشته باشید. با این حال پارگی های جزئی نیازی به بخیه زدن ندارند و به خودی خود درمان می شوند.
راه حل:
برای درمان درد پرینه، از روش های زیر استفاده کنید:
- قرار دادن کیسه یخ برای تسکین زخم.
- استراحت کردن و اجتناب از انجام فعالیت های سنگین.
- پوشیدن لباس های گشاد و راحت.
- نوشیدن مایعات فراوان.
- مصرف داروهای مسکن تجویز شده توسط پزشک.
5- خارش زخم های سزارین
خارش زخم های سزارین بخصوص در زمان بهبودی کاملا طبیعی است. بنابراین اگر به تازگی سزارین کرده اید و در محل زخم های عمل، خارش زیادی احساس می کنید، نگران نباشید چون این موضوع کاملا طبیعی ست و پس از مدتی فروکش می کند.
خارش می تواند دلایل دیگری مانند خشکی پوست یا عفونت نیز داشته باشد.
راه حل:
احتمالاً جای زخم ها با شروع بهبودی شروع به خارش می کنند و هر چه روند بهبودی سریعتر باشد، خارش هم افزایش پیدا می کند. برای خاراندن زخم ها وسوسه نشوید چون خراشیده شدن آنها ممکن است درد بیشتری ایجاد کند و یا باعث عفونت شود.
برای رفع خارش، برای چند دقیقه کیسه یخ را روی زخم ها قرار دهید. اما اگر متوجه شدید که جای زخم متورم است و چرک می کند، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
6- خونریزی واژن
خونریزی واژن پس از زایمان طبیعی است و معمولاً پس از 10 روز فروکش می کند. اما توجه داشته باشید که تا شش هفته بعد از زایمان، خونریزی باید کاملاً متوقف شود. با این وجود اگر بیش از 10 روز بعد از زایمان دچار خونریزی مداوم هستید، به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
خونریزی شدید پس از زایمان جدی است و نباید از آن چشم پوشی کرد. خونریزی های شدید و طولانی باعث عوارضی مانند فشار خون پایین، ضعف، تپش قلب، لرز، حالت تهوع و تاری دید می شوند.
راه حل:
پزشک بسته به شدت خونریزی، در این مورد تصمیم می گیرد. گزینه های درمانی که پزشک ممکن است پیشنهاد کند شامل موارد زیر است:
- دارو برای کاهش درد و انقباض رحم
- خارج کردن هر قسمت از جفت باقی مانده در رحم
- تزریق خون
- آمبولیزاسیون (بستن شریان) رحمی برای کمک به کاهش جریان خون در رحم
7- دردناک شدن ماهیچه های ساق پا
درد ماهیچه های ساق پا پس از زایمان تعجب آور نیست. احساس درد و ورم شدید در ناحیه ی پا احتمالا نشانه لخته شدن خون یا ترومبوز ورید عمقی است.
لخته شدن خون ممکن است علائم دیگری به جز درد و ورم نداشته باشد. اما ترومبوز ورید عمقی ممکن است نشانه های دیگری مانند تنگی نفس هم بهمراه داشته باشد.
راه حل:
به پزشک مراجعه کنید. پزشک در صورت لزوم از ورید اندام تحتانی و شریان ها سونوگرافی انجام خواهد داد تا بداند محل ترومبوس در کجاست، آیا در رگ های عمیق است یا نه و در نهایت در مورد عمل جراحی ترومبکتومی (برداشتن لخته خون از عروق) تصمیم خواهد گرفت. پزشک در صورت نیاز استفاده از جوراب های فشاری و داروهای ضد انعقاد را نیز توصیه می کند.
8- یبوست
علت یبوست در زنانی که به تازگی زایمان کرده اند، داروهای مسکنی است که در حین زایمان دریافت کرده اند.
راه حل:
پزشک برای رفع یبوست، ممکن است داروهای ضد یبوست تجویز کند. در این زمان باید مایعات زیادی به ویژه آب بنوشید و غذاهای پر فیبر بخورید.
نکاتی که باید در دوران شیردهی رعایت کنید
- رژیم غذایی سالم داشته باشید.
- زیاد استراحت کنید.
- مایعات زیادی بنوشید.
- از عادات غلطی مانند سیگار کشیدن و مصرف الکل خودداری کنید.
- اگر HIV مثبت هستید، از شیردهی خودداری کنید تا از انتقال ویروس از طریق شیر مادر به کودک جلوگیری کنید.
- اگر بخاطر بیماری سرطان تحت درمان با شیمی درمانی هستید، از شیر دادن خودداری کنید.
- در صورت استفاده از مواد مخدر غیرقانونی مانند هروئین، ماری جوانا یا کوکائین از شیر دادن به کودک خودداری کنید.
- اگر کودک شما از گالاکتوزمی رنج می برد، به او شیر ندهید چون نمی تواند گالاکتوز یا قند طبیعی موجود در شیر مادر را تحمل کند.
- اگر از داروی تجویز شده برای بیماری پارکینسون، آرتروز یا سردردهای میگرنی استفاده می کنید، از شیردهی به کودک خودداری کنید.
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
برای اطمینان از وضعیت سلامتی خود پس از زایمان، به پزشک مراجعه نمایید. پزشک فشار خون، وزن، واژن، رحم و دهانه رحم شما را معاینه می کند. در صورت عدم وجود مشکل می توانید در مورد راه های پیشگیری از بارداری و زمان مناسب شروع ورزش، با پزشک مشورت کنید.
اگر خونریزی های مداوم شدید، سردردهای مداوم، پا درد، شکم درد یا درد پستان دارید، نباید برای مراجعه به پزشک تا شش هفته بعد از زایمان صبر کنید. برای جلوگیری از عوارض یا جلوگیری از مشکلات جدی بهداشتی مانند ورم پستان، آندومتریت یا هر مشکل دیگر، بلافاصله با پزشک تماس بگیرید.
