انسان ها در سنین مختلف دو مجموعه دندان خواهند داشت: دندان های شیری و دندان های دائمی. دندانهای شیری معمولاً علائم سایش مانند خراش های کوچک به خصوص در امتداد لبه ها را نشان می دهند. در حالی که این دلیلی برای نگرانی نیست، خراش ها و شکستگی های بزرگتر که روی دندان های کودک تأثیر می گذارد ممکن است برای او ناراحتی ایجاد کند.
شکسته شدن دندان کودکان یک مشکل دندانپزشکی است که در اثر شکستگی یا ترک خوردن دندان ایجاد می شود. این ممکن است ناشی از تروما(ضربه شدید) در اثر حادثه مانند سقوط یا زمین خوردن باشد. آسیب وارده می تواند خفیف یا شدید باشد و تصمیم گیری در مورد روش درمانی اهمیت زیادی دارد.
علل شکستگی دندان در کودکان
شکسته شدن دندان کودکان میتواند علل مختلفی داشته باشد ازجمله:
- تروما(ضربه شدید) که در اثر سقوط یا زمین خوردن تصادفی اتفاق می افتد.
- بعضی اوقات خراش های کوچک ناشی از سایش طبیعی، که در دندان های شیری بسیار متداول است، ممکن است باعث ضعیف شدن دندان و حتی با نیروی خفیف باعث شکستن آن شود.
- علاوه بر این اهمیت مراقبت مناسب از دندان ها در اینجا هم مشخص میشود: در این زمان کودکان در حال یادگیری مسواک زدن و مراقبت از دندان های خود هستند. اگر کودکان مراقبت مناسبی از دهان و دندان خود نداشته باشند، دندان ها بتدریج ضعیف می شوند و بیشتر مستعد شکستگی هستند.
- درصورت شکسته شدن دندان کودک، به والدین توصیه می شود دهان کودک را با استفاده از آب گرم بشویند. اگر تروما اتفاق افتاده باشد، استفاده از کمپرس سرد ممکن است به کاهش هرگونه التهاب کمک کند.
علائم کلیدی
شکسته شدن دندانها بر اساس اندازه و شدت، به چهار دسته ی مختلف طبقه بندی می شوند. این چهار دسته عبارتند از:
طبقه ۱
این خفیفترین شکل شکسته شدن دندان است و هنگامی رخ می دهد که آسیب فقط روی لایه بیرونی مینای دندان رخ دهد. این بدان معنی است که این آسیب معمولاً به شکل خراش های کوچک یا شکستگی های بسیار کم عمق است.
ظاهر برخی از دندانهای شکسته کلاس ۱ ممکن است بد به نظر برسد، اما معمولاً باعث درد یا حساسیت زیاد در کودک نمی شوند، به خصوص اگر خراش یا شکستگی بسیار ناچیز باشد. با این وجود، این خطر وجود دارد که صدمه بزرگتر شود و ممکن است منجر به مشکلات پیچیده تر دندانپزشکی گردد، بنابراین بهتر است به دنبال درمان باشید.
طبقه ۲
این دسته با شکستگی های بزرگتر که به طور معمول به لایه عاج آسیب می رسانند مشخص می شود و ممکن است باعث ایجاد حساسیت به دمای سرد و گرم شود. با این حال، این ناراحتی ممکن است با گذشت زمان بگذرد یا فروکش کند.
حتما بخوانید: پوسیدگی دندان شیری کودکان: همه نکات مهم که باید بدانید!
طبقه ۳
این دسته شکل جدی تر آسیب دندان است که در آن شکستگی به داخل پالپ دندان می رسد. خطر اصلی این شکستگی، آسیب پذیری پالپ از باکتری ها است. اما اگر پالپ به اندازه ی کافی خون دریافت کند، دندان اغلب بدون نیاز به عصب کشی بهبود می یابد.
همچنین، هرچه دندان جوان تر باشد و هرچه زودتر درمان شود، احتمال ترمیم سطحی بیشتر می شود. اما اگر بخش عظیمی از تاج شکسته شود، ممکن است عصب کشی لازم باشد تا بتوان یک تاج دندان مصنوعی در آن قرار داد. بطور کلی روش درمان، به میزان آسیب و زمان مراجعه به دندانپزشک بستگی دارد.
طبقه ۴
این نوع آسیب شیوع کمتری دارد اما شدیدترین نوع شکستگی دندان کودکان است و عمدتا شامل شکستگی های عمودی یا مواردی است که به عمق ریشه دندان نفوذ می کند. به دلیل ماهیت آسیب، درمان چنین مواردی دشوار است. در حقیقت، در بسیاری از این موارد، تنها روش درمانی قابل قبول کشیدن دندانهای شکسته است.
در صورت وجود هر یک از علائم زیر، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. زیرا این علایم ممکن است نشاندهنده ی آسیب سر یا نخاع باشد:
- از دست دادن هوشیاری
- درد و سفتی گردن یا سر
- بیحسی در هر جایی از بدن
- حالت تهوع یا استفراغ
- خواب آلودگی یا تاری دید
والدین چه چیزی باید بدانند؟
آنچه والدین باید درباره شکستگی های دندان کودکان نوپا بدانند عبارت ست از:
۱-آرام باشید
اولین کاری که باید انجام دهید این است که آرام باشید. شکستگی دندان یک چیز بسیار رایج است و معمولاً توسط دندانپزشک قابل درمان است. اگر کودکتان درد دارد، حتماً با دندانپزشک خود تماس بگیرید و قرار ملاقات را تعیین کنید. به طور کلی، هرچه زودتر سراغ درمان بروید، بهتر است. اگر فرزند شما کم سن است، او احتمالا نمی داند چه اتفاقی افتاده است. پس از ترساندن او و ایجاد احساس ناخوشایند اجتناب کنید.
۲- به تغییر رنگ دندان توجه کنید
همیشه شکستگی دندان بصورت ظاهری مشخص نیست. نیروی وارد شده به دندان کودک می تواند منجر به قهوه ای، سیاه، قرمز یا خاکستری شدن دندان شود. معمولاً این تغییر رنگ موقت است.
این تغییر رنگ در اثر آسیب رگ های خونی دندان ایجاد می شود. تغییر رنگ دندان شبیه به تغییر رنگ هنگام کبود شدن پوست است. همانطور که رگ های خونی بهبود می یابد و “کبودی” فروکش می کند، دندان به رنگ معمول خود باز می گردد.
در بعضی موارد، این تغییر رنگ از بین نمی رود و باید به دندانپزشک مراجعه کنید. دندان هایی که سیاه یا خاکستری باقی می مانند ممکن است پس از ترمیم آسیب ببیند بنابراین دندانپزشک باید علائم عفونت یا نکروز را بررسی کند.
۳- مراقب آبسه دندان باشید
متأسفانه ممکن است دندان هایی که دچار تروما یا ضربه شدید می شوند، به طور کامل بهبود نیابند. نیروی ضربه می تواند باعث شود که دندان به آرامی و در طی چند ماه از بین برود، حتی اگر هیچ تغییر رنگی وجود نداشته باشد. یک شکستگی ممکن است ترک های میکروسکوپی را گسترش دهد و باعث شود باکتری ها وارد پالپ دندان شوند. هر یک از این موارد می توانند منجر به بروز آبسه شوند.
والدین باید علائم آبسه دندان را بدانند و به علایم زیر دقت کنند:
- شکایت از درد صورت
- ورم
- تب
- خونریزی غیر قابل توضیح در داخل دهان
- تغییر در عادات غذا خوردن
- اختلال در خواب
حتما بخوانید: آبسه دندان کودکان: علائم، بهترین درمانهای خانگی و نکات مهم دیگر
همچنین والدین می توانند:
- با توجه به سن کودک، تعداد و شدت صدمات دندانی را کاهش دهید. برای بچه های کوچکتر، والدین می توانند راه بندهایی را در راه پله ها قرار دهند و اطمینان حاصل کنند که اسباب بازی ها و اشیاء دیگر در جایی که بچه ها راه میروند، قرار نگیرند.
- قبل از بیرون زدن دندان های دایمی، عادت مکیدن کودکان را متوقف کنید. چون “عادت های مکیدن باعث می شود دندانهای جلویی کودکان در معرض شکستن قرار گیرند.”
- براساس یک گزارش، سوانح مرتبط با ورزش، ۱۰ تا ۳۹ درصد از کلیه آسیب های دندانی کودکان را تشکیل می دهد. اطمینان حاصل کنید که کودک تان هنگام انجام ورزشهای تماسی از گارد دهان استفاده می کند.
- هنگام مراجعه به پزشک یا دندانپزشک پس از شکستگی دندان، یک تکه پارچه یا گاز را در دهان کودک قرار دهید. این پارچه به نگه داشتن دندان کمک می کند.
انواع درمان های موجود
شدت شکستگی های دندان بسیار متفاوت است و بعضی اوقات، تا زمانی که دندانپزشک کودک را معاینه نکند، به میزان آسیب دیدگی پی نخواهید برد.
برخی شکستگی ها سطحی هستند و نیازی به مداخله ندارند. برخی دیگر ممکن است نیاز به درمان گسترده داشته باشند. اگر دندان آسیب دیده شیری باشد، تنها نگرانی اصلی ظاهر ناخوشایند آن است، زیرا دندان در نهایت از بین می رود و دندان دائمی جایگزین آن می شود. بنابراین، باید از گزینه های درمانی محافظه کارانه تر استفاده شود.
- اگر کودک بسیار کم سن است، به عنوان مثال برای کودک ۲ ساله، بهتر است به دنبال نوعی درمان باشید، به خصوص برای رفع هرگونه علائمی مانند حساسیت و ناراحتی.
- اما اگر کودکی به سن رشد دندانهای دائمی نزدیک است، ممکن است برخی از دندانپزشکان دندانهای آسیب دیده شیری را به طور کامل بکشند. پس از آن به والدین توصیه می کنند تا از دندان دائمی او، محافظت کنند.
شکستگی های بزرگتر که خارج از قسمت بیرونی مینای دندان است، نیاز به پر کردن یا در موارد شدید روکش دارند.
حتما بخوانید: عصب کشی دندان شیری: همه نکات مهم که باید بدانید!
ترمیم دندان شکسته
ترمیم دندان شکسته به شدت شکستگی و محل قرار گیری آن در دهان بستگی دارد.
در بعضی موارد، ترمیم ناحیه شکسته شده با یک پر کردن ساده امکان پذیر است. ممکن است دندانپزشک بتواند قطعه شکسته دندان را به محل اولیه ی خود بچسباند، خصوصاً اگر این شکستگی در دندانهای جلویی باشد.
ترمیم شکستگی های بزرگتر
ترمیم دندان شکسته برای شکستگی های بزرگتر دندان یا شکستگی هایی که روی محفظه پالپ (عصب و رگ های خونی داخل دندان) تأثیر می گذارد، ممکن است به روش جایگذاری تاج یا روکش باشد.
روکش پوششی برای دندان است که فرم، عملکرد و زیبایی دندان را بازیابی می کند. روکش اغلب گزینه مناسبی برای ترمیم دندان خرد شده یا شکسته ای است که میزان آسیب دیدگی در آن خیلی زیاد است.
اگر مینای دندان، پالپ یا بافت زنده موجود در داخل دندان (عصب و رگهای خونی) در معرض آسیب قرار گرفت، ممکن است برای جلوگیری از عفونت و آماده سازی دندان برای ترمیم نهایی، عصب کشی نیاز باشد.
حتما بخوانید:
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
