کم خونی نوعی اختلال شایع است که تعداد گلبولهای قرمز خون بدن بسیار کاهش میابد. گلبول های قرمز از این جهت حائز اهمیت هستند که اکسیژن را از طریق پروتئین موجود در هر سلول به نام هموگلوبین به تمام نقاط بدن منتقل می کنند.
بدون اکسیژن کافی، کودک می تواند احساس خستگی و ضعف کند و به اندام و بافت های آنها آسیب برسد. این بیماری عمدتاً در اثر از دست دادن خون، از بین رفتن گلبول های قرمز یا ناتوانی بدن در تولید کافی گلبولهای قرمز خون ایجاد می شود. انواع مختلف آنمی وجود دارد که شایعترین نوع آن کم خونی فقر آهن است.
حتما بخوانید: برای کم خونی کودکان چه چیزی مفید است؟ بهترین درمانهای خانگی
چه عواملی باعث کم خونی در کودکان می شود؟
کم خونی ۳ دلیل اصلی دارد:
- کمبود تعداد گلبول های قرمز خون
- عدم توانایی بدن در تولید گلبول های قرمز خون به میزان کافی
- از بین رفتن گلبول های قرمز
کاهش گلبول های قرمز یا سطح هموگلوبین هم ممکن است به دلایل زیر اتفاق بیفتد:
- نقص ژنتیکی گلبول قرمز
- عفونت ها
- برخی از بیماری ها
- داروهای خاص
- کمبود برخی ویتامین ها یا مواد معدنی
علائم آنمی
کم خونی باعث علائم زیر می شود:
- رنگ پریدگی پوست (همچنین ممکن است پلک ها و ناخن ها صورتی کمرنگ به نظر برسند)
- تحریک پذیری
- ضعف خفیف
- خستگی بی دلیل
کودکان مبتلا به کم خونی شدید ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- تنگی نفس
- ضربان قلب سریع
- متورم شدن دست و پا
همچنین ممکن است یک نوزاد متولد شده با کم خونی همولیتیک، زرد شود (به زردی مبتلا شود) اگرچه بسیاری از نوزادان مبتلا به زردی خفیف، کم خون نمی شوند.
کودکانی که در رژیم غذایی خود کمبود آهن دارند، ممکن است چیزهای عجیبی مانند یخ، خاک، خاک رس و… نیز بخورند. این رفتار “پیکا” یا هرزه خواری نامیده می شود. چنین شرایطی خطرناک نیست مگر اینکه فرزند شما چیزی سمی مانند رنگ های سربی بخورد. معمولاً پیکا پس از درمان کم خونی و بزرگتر شدن کودک متوقف می شود.
حتما بخوانید: علل،علائم و درمان کم خونی در کودکان
اگر کودک هر یک از این علائم را نشان داده است، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. شمارش ساده خون در اکثر موارد می تواند کم خونی را تشخیص دهد.
عوارض کم خونی در نوزادان چیست؟
نوزادانی که به طور ناگهانی مقدار زیادی خون در طی زایمان یا پس از آن از دست داده اند، ممکن است دچار شوک شوند و رنگ پریده به نظر برسند. این نوزادان معمولا ضربان قلب سریع و فشار خون پایین، همراه با تنفس سریع و کم عمق دارند.
هنگامی که کم خونی نتیجه تجزیه سریع گلبول های قرمز است، افزایش بیلی روبین نیز وجود دارد و ممکن است پوست و سفیدی چشم نوزاد زرد به نظر برسد (بعبارت دیگر کودک به زردی مبتلا شود).
عوارض احتمالی کم خونی در کودک چیست؟
عوارض کم خونی به عامل ایجاد کننده ی آن بستگی دارد. برخی از انواع کم خونی عوارض کمی دارند، اما برخی دیگر عوارض مکرر و جدی دارند. برخی از کم خونی ها ممکن است باعث مشکلات زیر شوند:
- مشکلات رشد و نمو
- درد مفاصل و تورم
- نارسایی مغز استخوان
- لوسمی یا سرطانهای دیگر
کم خونی می تواند کودک را بسیار خسته کند. ممکن است پوست فرزندتان رنگ پریده به نظر برسد. ممکن است کودک دچار تنگی نفس یا درد آنژین (مربوط به قلب) شود.
عواقب سلامتی کم خونی در کودکان و نوجوانان به خوبی نشان داده شده است. در کودکان، کم خونی بر رشد جسمی و ذهنی تأثیر می گذارد. عواقب دیگر – از جمله کاهش سطح انرژی و باروری و اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن – پس از بالغ شدن کودک شکل می گیرند.
حتما بخوانید: ۵ علت اصلی بی اشتهایی و کم اشتهایی نوزاد و روش جدید درمان خانگی آن
پسران و دختران هر دو برای رشد در دوران نوجوانی به آهن احتیاج دارند و دختران نیاز به جایگزینی آهن از دست رفته در دوران قاعدگی دارند.
در نوزادان و کودکان، کم خونی فقر آهن می تواند منجر به تاخیر در رشد و پیشرفت شود. علاوه بر این، کم خونی فقر آهن با افزایش حساسیت به عفونت ها همراه است.
AAP حتی اظهار داشت که “کمبود آهن بدون کم خونی” هم ممکن است اثر منفی بر رشد و توسعه عصبی طولانی مدت داشته باشد و برخی از این اثرات ممکن است غیر قابل برگشت باشد.
علائم
اختلال اسکلتی عضلانی و افزایش وزن:
- ظرفیت فعالیت و جنب و جوش کاهش می یابد.
- توانایی ورزش محدود است.
- مصرف شیر گاو منجر به رسوب بیش از حد چربی، افزایش وزن و ضعف ماهیچه ها می شود.
علائم قلبی عروقی:
- افزایش برون ده قلبی
- تاکی کاردی (افزایش تعداد ضربان قلب)
- کاردیومگالی (بزرگ شدن قلب)
- نارسایی احتقانی قلب
کاهش عملکرد سیستم ایمنی:
- کاهش مقاومت در برابر عفونت ها
- اختلال عملکرد لنفوسیت T و لکوسیتهای پلی مورفو نکلئید
علائم دستگاه گوارش:
- اسپلنومگالی (ورم طحال)
- از دست دادن اشتها
- دیسفاژی (اشکال در بلع)
- پیکا (هرزه خواری)
علائم عصبی:
- کمبود آهن عملکرد گیرنده های دوپامین را کاهش می دهد و منجر به اختلال در عملکرد انتقال دهنده های عصبی می شود.
- اختلال خواب
- کمبود توجه
- اختلال رفتاری
حتما بخوانید: بهترین منابع آهن برای کودکان و همه نکات مهم
ویدیوی کوتاه زیر را از دست ندهید
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
باسلام
بسیار عالی و مفید
ممنون از مطالب خوبتان