بیشتر انسان ها راست دست هستند. در حقیقت 90 درصد از جمعیت بزرگسال راست دست می باشند و چپ دست ها تنها 10 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهند. اما سوال بسیاری از افراد این است که راست دستی و چپ دستی، از چه زمانی مشخص می شود؟
نوزادان تازه متولد شده، به میزان یکسانی از دست راست و چپ خود استفاده می کنند اما بعد از چند سال راست دست بودن یا چپ دست بودن آنها مشخص می شود. بسیاری از والدین دوست دارند بفهمند که فرزندشان راست دست است یا چپ دست؟ اگر کنجکاو هستید که بفهمید فرزندتان چپ دست است یا نه، می توانید از راه های زیر استفاده کنید.
از راه های زیر می توانید چپ دستی یا راست دستی فرزندتان را تشخیص دهید:
- یک نخ و سوزن پلاستیکی به کودک بدهید و از او بخواهید نخ را از سوزن رد کند. دستی که کودک با آن نخ را عبور می دهد، دست غالب است.
- یک اسباب بازی در مقابل کودک قرار دهید و توجه کنید که با کدام دست آن را بر می دارد.
- توجه کنید که کودک از کدام پا برای لی لی کردن یا شوت کردن توپ استفاده می کند.
- توجه کنید که کودک برای شنیدن به صداهای کم (مثل صدای تیک تاک ساعت)، از کدام گوش خود استفاده می کند یا موقع صحبت کردن با تلفن، گوشی را با کدام دست نگه می دارد.
چپ دست یا راست دست بودن به چه علت است؟
مطالعات بسیاری برای توضیح نحوه تکامل دست انجام شده است. بیشتر آنها به این نتیجه رسیده اند که چپ دست بودن، مربوط به ژنتیک و انتخاب طبیعی تکاملی است.
نیمکره چپ مغز عملکرد زبان و گفتار را کنترل می کند. در حقیقت پردازش چیزهایی که می شنویم و عملیاتی که برای سخن گفتن لازم است، به عهده نیمکره چپ است. نیمکره ی چپ همچنین حرکت عضلات سمت راست بدن را کنترل می کند.
در بیشتر مردم به علت فعال بودن نیمکره چپ، طرف راست بدن نسبت به طرف چپ بدن آن ها برتری دارد. این عامل در طول سال های بسیار باعث شده است که اکثر انسان ها راست دست شوند. انسان ها در طول تکامل خود از حرکات دست برای برقراری ارتباطات کلامی و پس از آن نوشتاری استفاده می کردند و به این ترتیب بیشتر آنها بر دست راست خود مسلط شدند.
به همین دلیل است که اکثریت مردم جهان راست دست هستند و تنها حدود 10 تا 15٪ جمعیت را چپ دست ها تشکیل می دهند. تنها 1٪ انسان ها یکسان دست هستند و بعبارت دیگر توانایی استفاده آنها از دست چپ و راست، به یک اندازه است.
چپ دست یا راست دست بودن کودکان از چه زمانی مشخص می شود؟
نوزادان تازه متولد شده، نه چپ دست هستند نه راست دست. در حقیقت آنها از هر دو طرف بدن خود بصورت یکسان استفاده می کنند. حرکات تند و انعکاسی نوزادان باید در هر دو طرف بدن آنها برابر باشد. با این حال حتی در مراحل اولیه هم ممکن است کودک شما ترجیح دهد سرش را به یک جهت بچرخاند. درصد بیشتری از نوزادان (حدود 60 تا 70 درصد) بیشتر اوقات سر خود را به سمت راست می چرخانند. حتی تحقیقات انجام شده نشان می دهد که 90 درصد از نوزادان در رحم مادر، انگشت شست راست خود را می مکند.
کودک از حدود چهار تا شش ماهگی شروع به نگه داشتن اشیا در دستان خود می کند و اکثریت آنها ترجیح می دهند جغجغه را در دست راست خود نگه دارند. با اینحال این امر ممکن است در ماه های آینده تغییر کند و کودک اشیاء را با دست دیگر خود بر دارد.
پیشرفت مهارت های حرکتی کودکان موجب می شود که آنها همچنان از هر دو دست خود برای انجام کارهای پیچیده تر با اسباب بازی ها یا اشیا استفاده کنند. اینکه از کدام دست استفاده می کنند اغلب می تواند به این بستگی داشته باشد که کدام دست به هدف مورد نظرشان نزدیکتر است!
وقتی کودکان 3 یا 4 ساله می شوند و مهارت های زبانی آنها توسعه می یابد، تسلط آنها بر دست راست یا چپ مشخص می گردد. این امر زمانی آشکارتر می شود که آنها کارهای حرکتی ظریف تری مانند نوشتن یا رنگ آمیزی را انجام دهند.
آیا چپ دست بودن مزایایی دارد؟
مطالعات در مورد مزایای چپ دست بودن همچنان ادامه دارد.
برخی محققان معتقدند که بیشتر چپ دست ها به طور نسبی افراد موفقی محسوب می شوند. این افراد خلاقیت و هنر بیشتری دارند و پیچیده تر فکر می کنند. در حقیقت ساختار مغز چپ دست ها باعث شده است که آنها بتوانند زبان، روابط فضایی و احساسات را به شیوه های متنوع تر و خلاقانه تر پردازش کنند.
همچنین چپ دست ها در موسیقی و ریاضیات استعداد بیشتری از راست دست ها دارند. در مطالعه ای که بر روی نوازندگان ارکسترهای حرفه ای انجام شد مشخص گردید که تعداد قابل توجهی از افراد با استعداد، چپ دست بودند.
این نوازندگان چپ دست حتی سازهایی مانند ویولن را به کار می بردند که به نظر می رسد برای راست دست ها طراحی شده است. علاوه بر این مطالعات نشان داده است که بسیاری از نوجوانانی که در ریاضیات با استعداد بودند، چپ دست بوده اند.
با اینحال مطالعات دیگری نیز نشان می دهد که غالب بودن یک نیمکره ی مغز در انجام فعالیت های روزمره، باعث توانایی فرد می گردد و به همین دلیل میزان ناهنجاری های روانی و اختلالات یادگیری در چپ دست ها بیشتر از راست دست ها است.
یک واقعیت جالب: 4 نفر از 6 رئیس جمهور گذشته آمریکا چپ دست هستند!
از فرزند چپ دست خود حمایت کنید
انجام کارهای معمول روزمره برای کودکان چپ دستی که در دنیای راست دست ها زندگی می کنند، چندان آسان نیست! فراهم کردن ابزارهای مخصوص (برای چپ دست ها) به پیشرفت آنها کمک می کند و اعتماد بنفس شان را تقویت می کند. برخی از این ابزارها عبارتنداز:
- قیچی
- قوطی باز کن (البته نه برای کودکان کم سن!)
- نوت بوک
- قاشق بچه گانه دست چپ
- قلم و تراش مخصوص افراد چپ دست
- گیتارها و کتاب های آکورد چپ دست
نتیجه گیری
چپ دست یا راست دست بودن کودک فرقی نمی کند. شما باید به فرزندتان اجازه دهید دست غالب خود را کشف کند و اگر هنوز مطمئن نیستید که بر کدام دست خود مسلط است، نگران نباشید چون به مرور زمان مشخص می شود.
فراموش نکنید که هیچگاه کودک چپ دست خود را مجبور به راست دستی نکنید. گاهی اوقات فشاری که والدین برای استفاده از دست راست به کودکان خود وارد می کنند، می تواند موجب مشکلات روانی مانند لکنت زبان شود.
برخی از این مشکلات تا بزرگسالی نیز همراه کودک باقی می ماند. بنابراین توجه داشته باشید که چپ دست بودن کودک نشانه ی ناتوانی و ضعف او نیست. حتی می توانید به دید مثبت به این موضوع نگاه کنید چون همانطور که در بالا هم اشاره شد، کودکان چپ دست، مهارت های بالقوه ای دارند و می توانند در زمینه های مختلف مانند ریاضی، موسیقی، کامپیوتر و… توانایی های زیادی از خود به نمایش بگذارند.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
سلام ممنون میشوم در مورد ویژگی های کودکان دو دست توضیح دهید و اینکه چطور میشه به کودکی که دست غالب ندارد و دچار مشکلات گفتاری است کمک کرد ؟