تمام والدین دوست دارند بدانند که ضریب هوشی فرزندشان چقدر است و آیا او یک نابغه است یا خیر. بنابراین اندازه گیری هوش و توانایی ذهنی کودک، برای اکثر والدین بسیار مهم است.
البته اندازه گیری ضریب هوشی، تنها مختص کودکان نیست و بسیاری از بزرگسالان نیز مشتاق ند که توانایی های ذهنی و شناختی خود را بسنجند.
با خواندن این مطلب، همه چیز را در مورد IQ، انواع تست های هوش، طبقه بندی ضریب هوشی و موارد جالب دیگر خواهید دانست.
IQ به چه معناست؟
IQ مخفف intelligence quotient به معنی بهره ی هوشی است. IQ با فرمول
100 x (سن واقعی / سن ذهنی) = IQ قابل محاسبه است. با توجه به این فرمول می توان نتیجه گرفت که اگر توانایی ذهنی فردی کاملا برابر با توانایی های همسالان او در آن محدوده سنی باشد، بهره هوشی او مساوی 100 خواهد بود.
IQ چیست؟
ضریب هوشی یا آی کیو، معیاری برای سنجش توانایی استدلال منطقی و حل مسئله است. برای بدست آوردن بهره ی هوشی یک فرد، از آزمون های مختلفی استفاده می شود که در ادامه ی این مطلب به چند مورد از آنها اشاره شده است.
“آزمون IQ چه چیزی را اندازه گیری می کند؟” آزمون های بهره هوشی با اندازه گیری حافظه کوتاه مدت و بلند مدت فرد، به ارزیابی ضریب هوشی کمک می کنند. آنها همچنین میزان کارآمدی و سرعت افراد در حل معماها و اطلاعات ذکر شده را اندازه گیری می نمایند.
تفسیر آزمون تست هوش
اعداد هر تست IQ بسته به نوع آزمون ممکن است متفاوت باشد. در جدول زیر طبقه بندی نمرات آزمون IQ استنفورد–بینه آمده است:
| محدوده نمره IQ | طبقه بندی بهره هوشی |
| 145 – 160 | بسیار با استعداد یا بسیار پیشرفته |
| 130 – 144 | با استعداد یا پیشرفته |
| 120 – 129 | برتر |
| 110 – 119 | بالاتر از متوسط |
| 90 – 109 | متوسط |
| 80 – 89 | پایین تر از متوسط |
| 70 – 79 | مرزی |
| 55 – 69 | با اختلال خفیف |
| 40 – 54 | اختلال زیاد |
تست هوش در چه مکانی گرفته می شود؟
اگرچه آزمون های سنجش هوش را می توان در محیط های مختلف انجام داد اما توصیه می شود که در مکان های تخصصی و خصوصی انجام بگیرد. محل و نحوه شرکت در آزمون بستگی به نوع آزمون ضریب هوشی دارد.
برخی از آزمون های بهره هوشی عملی هستند و برخی دیگر بطور کامل کتبی هستند. علاوه بر این، هدف انجام تست های هوش در زمان های مختلف متفاوت است. برای مثال تست هوش دانش آموزان دبیرستانی، بمنظور شناسایی استعدادها و راهنمایی تعیین رشته انجام می گیرد. همچنین تست هوش نوزاد جهت بررسی سلامت ذهنی نوزادان گرفته می شود.
تست ضریب هوشی در صورت امکان باید زیر نظر متخصص انجام شود. محیط آزمایشی که در آن تست IQ انجام می شود واقعاً مهم است و باید به دور از هر گونه حواس پرتی باشد.
کودکانی که در آزمون هوش شرکت می کنند، باید بتوانند بدون هیچ گونه مزاحمتی روی آزمون تمرکز کنند. به عنوان مثال کودکان نباید در طول امتحان احساس گرسنگی کنند یا به دستشویی رفتن نیاز داشته باشند.
انسان در طول دوران کودکی، بیشترین قدرت یادگیری را دارد. با بالا رفتن سن، این توانایی کاهش میابد. بنابراین بهترین زمان برای پرورش ابعاد هوش انسان، 3 تا 13 سال است. انجام این تست ها به منظور یافتن نقاط ظعف و قوت و کار بر روی آنها انجام می گیرد.
دانلود رایگان ۴ بازی عالی هوشی در خانه برای کودکان زیر ۵ سال
آیا IQ تنها شاخص ارزیابی هوش است؟
برای سال های متمادی تصور بر این بود که IQ ( ضریب هوشی ) نماینده میزان موفقیت افراد است. اما در دهه های اخیر محققان در یافتند که IQ تنها شاخص ارزیابی موفقیت یک فرد نیست و هوش جنبه های مختلف دیگری مانند احساسی و معنوی نیر دارد.
باید به خاطر داشته باشید که هوش، مفهومی بسیار گسترده تر از مهارت های منطقی است. به همین دلیل خوب است که علاوه بر IQ، با EQ و SQ نیز آشنا شوید.
EQ چیست؟
EQ (emotional intelligence) به معنای هوش هیجانی است. افرادیکه EQ بالایی دارند، از لوب راست مغز خود بهتر استفاده می کنند. EQ در حقیقت یک مهارت اجتماعی است که توانایی برقراری ارتباط موثر با دیگران را نشان می دهد. بنابراین کسانی که هوش هیجانی بالایی دارند، در روابط اجتماعی و خانوادگی موفق تر عمل می کنند.
SQ چیست؟
SQ (Spiritual Intelligence) به معنای هوش معنوی است که به تشخیص راه درست از غلط کمک می کند و مربوط به تمام چیزهایی ست که در زندگی به آن معتقدیم. در واقع SQ را می توان مجموع IQ و EQ در نظر گرفت. SQ را می توان با حل سوالات هوش کلامی بهبود بخشید. این به ما امکان می دهد که از تخیل و هوش کلامی خود استفاده کنیم و سیناپس های مغزمان را فعال نماییم.
بهترین تست های هوش برای کودکان
تست های هوش انواع مختلفی دارند و مهمترین آنها عبارتنداز:
- استنفورد بینه (SB-V): تست هوش استنفورد بینه توانایی های ذهنی را در 5 حوزه ی مختلف که شامل پردازش های بصری / فضایی، استدلال سیال، حافظه ی فعال، استدلال عددی و دانش است، مورد سنجش قرار می دهد.
- تست هوش وکسلر بزرگسالان (WAIS-IV): این آزمون بهره هوشی کلامی و بهره هوشی عملی را اندازه گیری می کند. بخش کلامی شامل چندین نوع آزمون برای اندازه گیری استدلال کلامی، توانایی واژگان، ادراک شنوایی و حافظه بلند مدت است. از سوی دیگر بهره ی هوش عملی این آزمون، دقت بصری، ادراک بصری و ادراک سه بعدی را پوشش می دهد.
- تست هوش وکسلر برای کودکان (WISC-R) (سنین 6 تا 16 سال): این تست هوش نیز شبیه WAIS است. WISC شامل سوالاتی است که بچه ها می توانند به راحتی درک کنند و به آنها پاسخ دهند.
- مقیاس عملکرد بین المللی لیتر: این آزمون جهت سنجش و ارزیابی هوش غیرکلامی استفاده می شود. این مقیاس تست های هوش را برای کودکان مبتلا به اختلالات گفتاری و شنوایی به یک فرمت ایده آل تبدیل می کند.
برخی از این آزمون ها شامل تست های هوش بصری یا تست های حافظه بصری هستند و برخی دیگر هوش کودکان یا بزرگسالان را اندازه گیری می کنند.
کارت ها و نمودارها ابزارهای اصلی تست های عملی هستند و انتظار می رود کودکان در اسرع وقت پاسخ صحیح را از طریق آنها پیدا کنند. از سوی دیگر آزمون های هوش کلامی توانایی زبانی را اندازه گیری می کنند. در تست های توانايى استدلال، کودکان باید بهترین راه حل ها را برای موارد داده شده پیدا کنند.
تست هوش در چه مواردی باید گرفته شود؟
تست های هوش به دلایل مختلفی گرفته می شوند اما معمولاً بمنظور دو هدف زیر انجام می گیرند:
هدف اول: اگر به نظر می رسد فرد در مقایسه با همسالان خود عملکرد ضعیف تری دارد (در زمینه ی رشد ذهنی و تحصیلی، دچار عقب ماندگی های جدی است)، تست هوش گرفته می شود.
هدف دوم: اگر به نظر می رسد فرد در مقایسه با همسالان خود توانایی های برتر یا هوشی بالاتری دارد، تست هوش انجام می شود.
تست ضریب هوشی با هدف اول (عقب ماندگی در زمینه ی رشد ذهنی و تحصیلی) در موارد زیر انجام می شود:
- فرد در تحصیل و مهارت های سواد آموزی عملکرد ضعیفی دارد و یادگیری او بسیار کند است.
- در محیط های اجتماعی احساس ناراحتی می کند و برای برآورده کردن نیازهای شخصی خود به کمک دیگران نیاز دارد.
تست ضریب هوشی با هدف دوم (توانایی های برتر یا هوشی بالاتر) در موارد زیر انجام می گیرد:
- کنجکاوی بیش از حد، به یاد آوردن دقیق همه چیزها، یادگیری و برنامه ریزی سریع.
- داشتن دامنه ی وسیعی از واژگان، تسلط کامل بر مفاهیم و اصطلاحات دشوار، برتری مهارت های زبانی در مقایسه با همسالان.
- داشتن سطح تخیل و خلاقیت بالا.
به یاد داشته باشید که نتایج تست های هوش ممکن است همیشه قطعی و دقیق نباشند. بنابراین اعتماد والدین به فرزندان خود و اعتماد به نفس کودک، پس از مشاهده ی نتایج نباید تخریب شود.
آزمون های ضریب هوشی توسط تعداد زیادی از محققان متخصص در زمینه روانشناسی و آموزش و پرورش طراحی شده اند. با این وجود همه ی آنها دقیق نیستند و حتی محبوب ترین تست ها هم ممکن است نتیجه ی اشتباهی داشته باشد.
همچنین برخی تست های موجود، توسط افراد غیر متخصص تهیه می شوند و بنابراین نباید به نتایج آنها اکتفا کرد. فراموش نکنید که هدف اصلی گرفتن تست های IQ، حمایت و هدایت رشد کودکان است.
تاریخچه تست های IQ
شاید برای شما این سوال پیش آمده باشد که “چه کسی تست هوش را اختراع کرده است؟” اولین تست های هوش گرفته شده در تاریخ، به 2200 سال قبل از میلاد برمی گردد که فرمانروایان چینی بر اساس برخی آزمون ها، خدمتگزاران خود را انتخاب کردند. مصریان باستان نیز از روش های مشابهی استفاده می کردند.
با این حال اولین مطالعات تست های IQ مدرن از اواخر قرن 19 آغاز شد. آلفرد بینه و تئودور سیمون در سال 1905 سیستمی را برای سنجش ضریب هوشی توسعه دادند. براساس این سیستم، میانگین نمرات هوش افراد در گروه های سنی مختلف مشخص شد و ضریب هوشی افراد براساس این نمرات ارزیابی گردید.
اصطلاح IQ (Intelligence Quotient) توسط دانشمند آلمانی ویلیام استرن نامگذاری شد. نمره دهی سیستمی که استرن پایه گذاری کرده بود، مبتنی بر محاسبه نسبت سن ذهنی به سن واقعی آزمایش کننده بود. تست های ضریب هوشی مدرن هنوز هم بر اساس این متغیرها هستند و اصطلاح “IQ” به طور گسترده ای در سراسر جهان استفاده می شود.
پاسخ به سوالات متداول
ضریب هوشی نابغه ها چند است؟
فردی که ضریب هوشی بالای 160 دارد، نابغه محسوب می شود.
آیا ضریب هوشی 120 خوب است؟
میانگین نمره در آزمون هوش، 100 است. از آنجا که اکثر افراد در محدوده 90-109 قرار دارند، ضریب هوشی 120، بالاتر از حد متوسط است.
آیا IQ ژنتیکی است؟
بله ضریب هوشی می تواند تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی قرار بگیرد.
ضریب هوشی سگ چقدر است؟
ضریب هوشی و توانایی ذهنی یک سگ، به اندازه ی یک کودک 2 ساله است.
آیا ضریب هوشی انسان تغییر می کند؟
بله، نمرات آزمون IQ یک فرد می تواند در طول زمان تغییر کند. بیشترین نوسان در نمرات بهره هوشی در دوران کودکی و نوجوانی است و با افزایش سن ثابت می شود.
آیا می توان ضریب هوشی را افزایش داد؟
نتایج برخی تحقیقات نشان می دهد که می توان هوش خود را از طریق برخی فعالیت های آموزشی مغز افزایش داد. آموزش حافظه، کنترل اجرایی و استدلال دیداری – فضایی می توانند به بهبود نمرات آزمون IQ کمک کنند.
MentalUP یکی از موثرترین روش هایی است که با کمک تمرینات شناختی، به تمرین ذهن کمک می کند و به بهبود توانایی و هوش ذهنی کودکان و بزرگسالان کمک می نماید.
ضریب هوشی آلبرت انیشتین چقدر بود؟
ضریب هوشی آلبرت انیشتین حدود 160 بود که بالاترین نمره در مقیاس تست IQ است.
بالاترین ضریب هوشی تاریخ مربوط به چه کسی است؟
ویلیام جیمز سایدیس، روانپزشک اوکراینی-آمریکایی ضریب هوشی 275 داشت و به عنوان باهوش ترین انسان تاریخ شناخته می شود!
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
