در این مطلب از چندین مجله معتبر پزشکی در سرتاسر دنیا کمک گرفتیم و نظر متخصصان را جویا شدیم. علل تب ناگهانی در نوزاد و بهترین روشهای پایین آوردن سریع آنها در خانه را به شما آموزش می دهیم.
درجه حرارت طبیعی و غیر طبیعی
کودک با گونه‌های برافروخته از خواب بیدار می‌شود و پوستش گرما ساطع می کند. دمای آن را با دماسنج دیجیتال رکتال می گیرید و 38 درجه را می خواند. آیا وقت آن است که به او دارو بدهید یا با دکتر تماس بگیرید؟ احتمالا نه.
- از لحاظ فنی، این امر حتی به عنوان تب پذیرفته نیست: درجه حرارت رکتال کمتر از 38 درجه، طبیعی است حتی در کوچک ترین نوزادان.
درجه حرارت نوزادان می تواند به دلایل مختلف، مثل فعالیت جسمی یا حمام کردن، کمی بیش از حد افزایش یابد. - زمان روز ممکن است تأثیرگذار باشد، به طوری که دمای بدن در اوایل بعد از ظهر بالا می رود و صبح زود کاهش می یابد
- تنها در صورتیکه دماسنج رکتال خوانده شده 38 درجه یا بالاتر را نشان دهد، می توانید آن را تب در نظر بگیرید.
نکته: سکته گرمایی گاهی اوقات با تب اشتباه گرفته می‌شود. این شرط زمانی رخ می‌دهد که دمای بدن به سطوح خطرناک برسد. (مانند پوشیدن لباس بیش از حد به نوزاد در هوای گرم یا آب و هوای مرطوب). وقتی نوزاد داغ است، به او لباس های سبک و گشاد بپوشید و هرگز او را در یک اتومبیل در بسته، حتی برای یک دقیقه رها نکنید.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
درجه حرارت رکتال دقیق تر است
ممکن است تمایل به استفاده از دماسنج دیجیتال رکتال برای دمای کودک خود داشته باشید، این بهترین راه برای خواندن دقیق دما در نوزادان یا کودکان کمتر از 3 سال است. هرگز از یک دماسنج شیشه ای استفاده نکنید. اگر شیشه آسیب دیده باشد، جیوه سمی داخل آن می تواند به کودک آسیب برساند.
Tyeese Gaines، یک پزشک اورژانس در نیوجرسی، می گوید: فقط دماسنج رکتال یک دمای طبیعی را نشان می دهد. دیگر دماسنج ها مانند زیر بغل، پیشانی و حتی دماسنج گوش تقریبا دقیق نیستند.
حتما بخوانید: اطلاعاتی که راجب دندان درآوردن نوزاد و تب ناشی از آن حتما باید بدانید!
دیگر دماسنج ها می توانند دما را خیلی کم یا زیاد نشان دهند، بنابراین استفاده از یک دماسنج دیجیتال شیشه ای ممکن است تب را درست نشان ندهد یا موجب استرس و مراجعه غیر ضروری به اورژانس شود.
تب باکتریایی یا ویروسی؟ تفاوت مهم است
- تب ویروسی زمانی اتفاق می افتد که بدن کودک در معرض بیماری ناشی از ویروس است، از جمله عفونت روده، آنفلوآنزا یا سرماخوردگی. تب های ویروسی در عرض سه روز از بین می روند. بعلاوه آنتی بیوتیک لازم نیست زیرا آن ها بر روی ویروس بی تاثیر هستند.
- تب های باکتریایی به علت عفونت باکتریایی مانند عفونت گوش (که می تواند باکتریایی یا ویروسی باشد)، عفونت مجاری ادراری، مننژیت باکتریایی یا پنومونی باکتری ایجاد می شود.
عفونت های باکتریایی نسبت به ویروس ها کمتر رایج هستند اما اگر درمان نشوند، می توانند به بیماری جدی منجر شوند. آنتی بیوتیک ها معمولا برای درمان بیماری های باکتریایی مورد نیاز هستند.
در صورت مشاهده عوامل زیر فورا کودک را به پزشک نشان دهید:
- كودك كمتر از 3 ماه دارد و درجه حرارت ركتال آن 38 درجه يا بالاتر است.
- کودک کمتر از 2 سال سن دارد و تبش بیش از 24 ساعت طول کشیده است.
- کودک 2 سال یا بیش تر سن دارد و تب او بیش از سه روز طول کشیده است.
- تب کودک بارها و بارها بالاتر از 39 درجه رفته است، صرف نظر از سن او.
برای کودکان کمتر از ۳ ماه، تب خطرناک است
مطابق با آکادمی پزشکان اطفال آمریکا (AAP) در کودکان کم تر از ۳ ماه، یک درجه حرارت رکتال 38 درجه یا بالاتر از آن باید در سریع‌ترین زمان ممکن مورد توجه قرار گیرد.
بلافاصله با پزشک تماس بگیرید و بگویید که کودکتان کمتر از 3 ماهه است و تب دارد. اگر به پزشک اطفال دسترسی ندارید، حتی اگر وسط شب است، به یک کلینیک مراقبتی یا اورژانس بروید. قبل از اینکه کودک شما مورد بررسی قرار گیرد، هیچ دارویی برای کاهش تب به او ندهید، مگر اینکه پزشک آن را توصیه کند. دو دلیل برای فوریت وجود دارد:
- لایه محافظ سلول ها بین جریان خون و سیستم عصبی مرکزی در نوزادان بسیار نازک است. این بدان معنی است که در عفونت های باکتریایی، باکتری ها می توانند عبور کنند و به سرعت آسیب وارد کنند.
- نوزادان علائم عفونت شدید مانند کودکان بزرگ تر نشان نمی دهند. یک نوزاد می تواند یک عفونت کامل خون (سپسیس) ایجاد کند و نشانه های معمولی را نشان ندهد.
اگر تب ویروسی باشد، لازم نیست نگرانی در مورد سپسیس داشته باشید؛ اما مشکل این است که تمایز بین تب باکتریایی و تب ویروسی تنها با یک معاینه فیزیکی غیرممکن است. به همین دلیل در یک نوزاد مبتلا به تب ممکن است به آزمایش خون، ادرار، اشعه ایکس یا آزمایش مدفوع برای تعیین اینکه آیا یک عفونت باکتریایی وجود دارد با نه نیاز داشته باشد. (آزمایش دقیق به سن و علائم نوزاد بستگی دارد).
یک نوزاد مبتلا به تب ممکن است نیاز به یک آزمایش نخاعی برای بررسی مننژیت داشته باشد. مننژیت، یک عفونت ناگهانی اما جدی است که سبب التهاب غشاهای محافظتی مغز و نخاع می شود.
به جای عدد تب، نشانه ها را درمان کنید
بسیاری از والدین بر این باورند که هر چه تب بالاتر باشد، کودک بیمار می‌شود، اما همیشه اینطور نیست. یک نوزاد با درجه حرارت 39 درجه ممکن است کاملا راحت ظاهر شود و با رضایت بازی کند، در حالی که یک نوزاد با دمای 38.5 درجه ممکن است ایراد گیر و خسته بوده و نیاز باشد که به طور مداوم نگهداری شود.
آیا این به این معنی است که اگر کودک تب دار راحت باشد، نیازی به کاهش تب نیست؟ درست است. Janice Sullivan به عنوان پزشک متخصص اطفال و سخنگوی AAP می گوید: درمان علت، به جای تب اولویت دارد.
به یاد داشته باشید که تب واقعا کمک می کند تا بدن با عفونت مبارزه کند و باعث محافظت از سیستم ایمنی بدن مانند گلبول های سفید خون می شود که با ویروس ها و باکتری ها مهاجم مقابله می کنند.
توجه به علائم و رفتار کودک به منظور تعیین اینکه چقدر بیمار است، مهم می باشد. از پزشک بخواهید براساس این نشانه‌ها کودک را درمان کند. بسیار مهم است که به علائم نگاه کنید. به عنوان مثال، سستی و خستگی شاخص های بهتر بیماری نسبت به دما هستند.
تب یک پاسخ سالم است
علیرغم اینکه ممکن است شنیده باشید، اما تب باعث آسیب به مغز کودک نخواهد شد. به خودی خود، تب به هیچ وجه آسیب نمی رساند. حتی تشنج های تب که در برخی از کودکان در پاسخ به یک افزایش ناگهانی دمای بدن ایجاد می شود، تقریبا همیشه بی ضرر هستند. (در موارد نادر، کودکان ممکن است در طول تشنج بزاق یا استفراغ خود را توسط تنفس به سمت ریه بالا بکشند و پنومونی آسپیراسیون ایجاد کنند، یا ممکن است به خاطر افتادن یا برخورد به سطوح سخت، به خود آسیب برسانند).
تب واقعا نشانه ای است که مشخص می کند سیستم ایمنی بدن کودک به درستی کار می کند. البته، مهم است که با پزشک تماس بگیرید، اما اکثریت قریب به اتفاق نوزادانی که مبتلا به تب هستند، به خوبی بهبود می یابند.
علل تب ناگهانی در کودکان
تب به هنگام عفونت، آسیب یا التهاب رخ می دهد و علل بسیاری دارد. علل احتمالی تب بستگی به این عوامل دارد: که آیا 14 روز یا کمتر (حاد) یا بیش از 14 روز (مزمن) طول کشیده است و همچنین به سن کودک نیز وابسته است. تب ها معمولا حاد هستند.
1-تب حاد (کوتاه و شدید)
تب حاد در نوزادان و کودکان معمولا با یک عفونت ایجاد می شود. دندان درآوردن معمولا باعث تب بیش از 38.5 درجه نمی شود.
شايع ترين علل تب حاد عبارتند از:
- عفونت های تنفسی ناشی از ویروس مانند سرماخوردگی یا آنفلوآنزا
- گاستروانتریت (عفونت دستگاه گوارش) به علت ویروس
- برخی از عفونت های باکتریایی، به ویژه عفونت گوش (عفونت گوش میانی)، عفونت های سینوسی، پنومونی و عفونت های دستگاه ادراری
کودکان زیر 3 سال که دارای تب هستند (به ویژه اگر درجه حرارت آن 38.5 درجه یا بیش تر باشد) گاهی اوقات دارای باکتری هایی در جریان خونشان (باکترمی) هستند. بر خلاف بچه های بزرگ تر، گاهی اوقات باکتری هایی بدون علائم همراه با تب (به نام باکترمی مخفی) وجود دارد. واکسن های معمولی علیه باکتری هایی که معمولا باکتری های انسدادی ایجاد می کنند (استرپتوکوک پنومونیه و هموفیلوس انفلوآنزا نوع b [Hib]) استفاده می شوند.
شایع ترین علل تب حاد شامل: - عوارض جانبی واکسیناسیون و داروهای خاص
- عفونت های باکتریایی پوست (سلولیت) یا مفاصل (آرتریت روده)
- آنسفالیت و عفونت های ویروسی یا باکتریایی مغز (بیماری کاوازاکی)
- یا مننژیت
هستند. به طور معمول تب به علت واکسیناسیون چند ساعت تا یک روز پس از واکسن دیده می شود. با این حال، بعضی از واکسن ها می توانند حتی یک یا دو هفته بعد از واکسیناسیون (مثل واکسن سرخک) باعث تب شوند.
بلد باشید: اطلاعات مهم درباره زن شیرده و اشتباهات رایج مادران
2-تب مزمن (طولانی)
تب مزمن بیشتر به خاطر دلایل زیر شایع می شود:
- یک بیماری ویروسی طولانی مدت
- بیماری های ویروسی برگشت به عقب، به ویژه در کودکان با سن کم
تب های مزمن نیز می توانند ناشی از بسیاری از اختلالات عفونی و غیر عفونی باشند. علل عفونی تب مزمن عبارتند از:
- هپاتیت
- سینوزیت
- ذات الریه
- آبسه های شکمی (جوش داخل شکم)
- عفونت دستگاه گوارش ناشی از باکتری یا انگل
- عفونت های استخوانی (مانند استئومیلیت)
- عفونت های قلبی (مانند اندوکاردیت)
- بیماری سل
علل غیر عفونی تب مزمن عبارتند از:
- بیماری روده التهابی
- آرتروز ایدیوپاتیک نوجوان یا سایر اختلالات بافت همبند
- سرطان (مانند لوسمی و لنفوم)
گاهی اوقات، کودکان تب دارند و یا مراقبت کنندگان در کودکی که به آنها اهمیت می‌دهند تب می‌کنند. گاهی اوقات علت مشخص نمی‌شود.
نظر فوق تخصص کودکان درباره تب نوزاد
بلد باشید: چه چیزی نوزاد را خوشگل می کند؟ (10 غذا و 5 ترفند)
داروها را با قاطعیت استفاده کنید
داروهایی مانند ایبوپروفن (برای نوزادانی که حداقل 6 ماهه هستند) و استامینوفن موقتا تب را کاهش می دهند و می توانند به کاهش ناراحتی کمک کنند. اما قبل از آن:
- سعی کنید درجه حرارت کودک را با حمام اسفنجی پایین آورید.
- استفاده از آب گرم (85 تا 90 درجه) برای پاک کردن پوست نوزاد، به ویژه پیشانی و زیربغل ها یک درمان خانگی است که می تواند بصورت شگفت آوری موثر باشد.
راه دیگری برای کمک به حفظ رطوبت بدن است، بنابراین مقدار زیادی شیر به او بدهید. - هم چنین ممکن است پوشاندن لباس سبک و خنک نگه داشتن محیط، کمک کننده باشد. برای مثال، اگر اتاق گرم و دم‌کرده است، از پنکه برای حرکت دادن هوا استفاده کنید.
اگر کودک هنوز ناراحت است، داروهای کاهش تب ممکن است گزینه مناسبی باشند.
از داروها برای یک کودک کمتر از 3 ماه بدون تایید پزشک استفاده نکنید و هر زمانی که به کودک داروی کاهش تب می دهید، دستورالعمل های ایمنی مهم را دنبال کنید:
- اگر کودک کوچک تر از 2 سال باشد، با پزشک متخصص اطفال یا داروساز در مورد دوز مناسب صحبت کنید.
- اگر کودک بین 3 تا 6 ماه سن داشته باشد، می توانید استامینوفن را به او بدهید اما از ایبوپروفن استفاده نکنید.
- در سن 6 ماهگی بیشتر نوزادان می توانند استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف کنند.
- دوز با وزن کودک تعیین می شود، نه سن او.
- به کودک آسپیرین ندهید چرا که با سندرم Reye، یک بیماری نادر اما جدی (و گاهی مرگ و میر) همراه است.
حتما بخوانید: ۶ علت تب نوزاد، علائم خطرناک و ۱۲ روش درمان موثر
به گفته AAP، اگر کودک خوابیده است، نیازی به بیدار کردن او برای سنجش تب نیست. در عوض، اجازه دهید او بخوابد – و خودتان هم کمی استراحت کنید.
