اگر کودک 5 تا 8 ساله ای دارید، در این مطلب با ما همراه شوید چون در اینجا نکات مفیدی در مورد رشد زبان و توسعه ی مهارت های کلامی و غیر کلامی این کودکان آورده شده است. در انتهای مطلب نیز زمان مراجعه به پزشک و چند نکته ی مفید برای والدین آورده شده است که با استفاده از آنها می توانید به پیشرفت فرزند 5 تا 8 ساله ی خود کمک کنید.
نکات کلیدی
- کودکان 5 تا 8 ساله، بهتر می توانند صداها و نحوه ی ساخت کلمات را درک کنند. این امر به آنها کمک می کند تا خواندن را بیاموزند.
- با رسیدن کودکان به سن 5 سالگی، می توان تمام حرف ها و صحبت های آنها را درک کرد.
- درک و استفاده کودکان 5 تا 8 سال از دستور زبان در حال پیشرفت است. جملات مورد استفاده و قصه گویی آنها نیز بتدریج پیچیده تر می شود.
- در این سن کودکان در حال یادگیری کلمات بیشتری هستند.
توسعه مهارت های زبان در کودکان 5 تا 8 سال
کودکان در پنج سالگی می دانند که کلمات از صداها و هجاهای مختلف ساخته شده اند. آنها می توانند کلماتی را که با یک صدا شروع می شوند (مانند سس و سالاد) تشخیص دهند. علاوه بر این می توانند به کلماتی که یکسان هستند (مانند دایی و چایی) توجه کنند و با آنها قافیه بازی کنند.
کودکان در 5 تا 6 سالگی ممکن است برخی (یا همه) صداهای حروف الفبا را بدانند. این اولین گام مهم در یادگیری خواندن است. در این سن کودکان همچنین یاد می گیرند که صداها با هم ترکیب می شوند و به کلمات تبدیل می گردند. به عنوان مثال هنگامی که حروف “ت”، “و”، “پ” کنار هم قرار می گیرند، کلمه ی “توپ” تشکیل می شود.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
کودکان در شش سالگی، شروع به خواندن داستان های ساده با کلمات آسان (مثل بابا، توپ، خانه و…) می کنند. آنها همچنین شروع به نوشتن یا کپی کردن حروف الفبا می کنند (بخصوص حروف و کلماتی که به آنها آموخته می شود).
کودکان در هشت سالگی، چیزهایی که می خوانند را درک می کنند. فرزند شما ممکن است بتواند به تنهایی بخواند و حتی کتابخوانی یکی از فعالیت های مورد علاقه او باشد. در این سن کودکان می توانند یک داستان ساده هم بنویسند.
نکته: افراد غریبه و ناآشنا می توانند تمام حرف های کودکان 5 ساله را درک کنند حتی درصورتی که چند کلمه اشتباه تلفظ شود. به عنوان مثال کودکان در این سن ممکن است هنوز در گفتن صداهایی مانند “ر”، “ژ” و “ل” مشکل داشته باشند. با این وجود، تمام صحبت ها و مکالمات آنها قابل فهم است.
توسعه مهارت های زبانی و واژگان
کودکان تا پنج سالگی بیشتر می توانند از افعال صحیح برای صحبت در مورد رویدادهای گذشته و آینده استفاده کنند. به عنوان مثال فرزند شما می تواند در مورد گذشته صحبت کند و بگوید “من با پارسا بازی کردم” و یا در مورد آینده صحبت کند و بگوید “من با پارسا بازی خواهم کرد”. علاوه بر این کودکان می توانند برخی از مفاهیم زمان (به عنوان مثال شب، روز و دیروز) را درک کنند.
فرزند شما متوجه می شود که استثنائاتی در قواعد دستوری وجود دارد. یاد گرفتن این استثناها ممکن است تا 8 سالگی هم طول بکشد.
کودکان در 5 تا 6 سالگی درک می کنند که کلمات مجزا ممکن است معانی متفاوتی داشته باشند. به این ترتیب برای درک بهتر معانی کلمات، آنها را در جملات مختلف بکار می برند. به عنوان مثال می توانند بفهمند که تفاوت “هوای خنک” با “هوای سرد” چیست. علاوه بر این می توانند جملاتی که طعنه آمیز هستند یا بصورت استعاره می باشند را نیز درک کنند.
فرزند شما می فهمد که می تواند با ترکیب کردن دو کلمه ی مجزا (به عنوان مثال “قفسه کتاب”) کلمات جدیدی بسازد. به این ترتیب از این به بعد کلمات مرکب بیشتری را در گفتار فرزند خود خواهید شنید.
کودک شما همچنین از کلمات طولانی تر استفاده می کند زیرا می آموزد که ابتدا و انتهای کلمات معانی آنها را تغییر می دهد. به عنوان مثال با افزودن حرف “ی” به انتهای کلمه ی شاد، آن را به شادی تبدیل می کند.
کودکان در هشت سالگی شروع به درک جوک ها و معماها می کنند و از زبان به صورت انتزاعی استفاده می کنند.
فرزند شما همچنین ممکن است با استفاده از کلمات “مثل” یا “مانند”، دو چیز را با هم مقایسه کند. به عنوان مثال “آنها مانند ماهی شنا می کنند”.
نکته: مهارت های زبانی کودکان را می توان با تمرین مداوم، تقویت کرد. کودکان می توانند با صحبت کردن با دیگران، کتاب خواندن و درس خواندن، این مهارت را تقویت کنند. مهارت های زبان و خواندن، در طول دوران مدرسه در کنار هم توسعه می یابند.
نحوه استفاده از جملات در کودکان 5 تا 8 ساله
کودکان تا پنج سالگی می توانند دستورات سه مرحله ای را دنبال کنند.
فرزند شما می تواند کلمات را بفهمد و ترکیب کند و جملات کاملی ایجاد کند. به عنوان مثال “سگ به دنبال گربه میدود”.
برخی کودکان ممکن است هنوز هم در توصیف تصاویر تسلط کافی نداشته باشند. اما تا چند سال دیگر به تدریج توانایی کودک در بیان جملات صحیح بهبود می یابد.
روش کاملا اصولی تربیت فرزند با دیدگاه روانشناسی +فیلم آموزشی
فرزند شما در هشت سالگی می تواند از کلماتی مانند “و” یا “اما” برای ترکیب جملات استفاده کند و جملات مرکب بسازد. به عنوان مثال “امروز تولد پارسا است و بچه ها می خواهند با هم بازی کنند”. فرزند شما همچنین می تواند از این کلمات برای توصیف زمانی که یک رویداد به رویداد دیگری وابسته است استفاده کند به عنوان مثال “من دوست دارم به پارک بروم اما مادرم اجازه نمی دهد”.
قصه گویی و توسعه زبان
کودکان از 4 تا 8 سالگی، در قصه گویی بسیار بهتر می شوند. داستان های فرزند شما احتمالاً طولانی تر، دقیق تر و منطقی تر می شوند. داستان هایی که کودک می گوید ممکن است ساختگی باشد یا در مورد اتفاقاتی باشد که واقعا رخ داده اند. این داستان ها ممکن است یک موضوع، شخصیت یا طرح کلی داشته باشند و به دنبال آن اقدامات معقول و منطقی رخ دهد. به عنوان مثال “قایق غرق شد، بنابراین همه مجبور شدند تا ساحل شنا کنند”.
در همین حین که کودک شما به یادگیری و تمرین زبان ادامه می دهد، مهارت های قصه گویی او نیز بهبود می یابد. به این ترتیب راحت تر می توانید بفهمید که کودکتان در مورد چه کسی داستان گفته است یا در چه موردی صحبت می کند و رویدادهای داستان ها، چه ارتباطی با هم دارند.
کودکان 5 تا 8 ساله ممکن است:
- از کلمات پیوند دهنده ی مختلف به روش صحیح استفاده کند. برای مثال “چون”، “بعد”، “حالا”، “اما”، “و”، “در حالی که” و “هر چند”
- برای ارائه اطلاعات یکسان، از جملات مختلف استفاده کند
- هنگام گفتن داستان از ضمایری مانند “من”، “او” و “آنها” استفاده کند
- تفاوت بین واقعیت و نظریه را درک کند. یعنی تفاوت بین “چه اتفاقی افتاده است؟” و “چرا فکر می کنید که…؟” را متوجه می شود.
نکته: کودکانی که در یک خانواده دو زبانه یا چند زبانه بزرگ می شوند، ممکن است کمی دیرتر از کودکان همسن خود به نقاط عطف خاصی برسند. این بدین دلیل است که آنها کلمات را در زبان های مختلف یاد می گیرند. اما وقتی به مدرسه می روند، سعی می کنند که مانند همسالان خود حرف بزنند و از زبان آنها استفاده کنند.
چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر هر کدام از علائم زیر را در فرزند خود مشاهده کردید یا نگران رشد زبان کودکتان هستید، بهتر است با یک متخصص، پزشک عمومی یا متخصص اطفال مشورت کنید.
در صورت مشاهده ی مشکلات زیر در کودکان 6 ساله، به پزشک مراجعه کنید:
- درک گفتار کودک دشوار است یا از جملات کامل استفاده نمی کند
- در درک و پیروی از دستورات دو مرحله ای مانند “لطفاً لباس هایت را در بیاور و آنها را روی تخت بگذار” مشکل دارد
- از مهارت های زبانی که در گذشته داشته است، استفاده نمی کند
در صورت مشاهده ی مشکلات زیر در کودکان 8 ساله، به پزشک مراجعه کنید:
- هنگام صحبت کردن دچار لکنت زبان یا وقفه های مکرر می شود
- در درک و پیروی از دستورات مشکل دارد
- از مهارت های زبانی که در گذشته داشته است، استفاده نمی کند
در صورت وجود مشکلات فوق، پزشک ممکن است شما را به متخصص آسیب شناس گفتار و زبان ارجاع دهد.
کودکان با گذشت زمان و در سنین مختلف مهارت های جدیدی را می آموزند. اکثر بچه ها با آموختن مهارت های جدید، آنها را به مهارت های قبلی خود اضافه می کنند. هر کودک با سرعت متفاوت خود رشد و پیشرفت می کند بنابراین وجود تفاوت های کوچک در زمان تسلط بر مهارت ها، جای نگرانی ندارد.
چند نکته مفید برای والدین که کودکان 5 و 6 و 7 و 8 ساله دارند
با کمک موارد زیر می توانید به پیشرفت کودکان 5 تا 8 ساله ی خود کمک کنید:
- مهر و محبت خود را به فرزندتان نشان دهید. به دستاوردهای او توجه کنید و از آنها قدردانی کنید.
- به فرزند خود کمک کنید تا احساس مسئولیت کند. از او بخواهید در کارهای خانه مانند چیدن میز به شما کمک کند.
- با فرزند خود در مورد مدرسه، دوستان و چیزهایی که در آینده پیش رو دارد، صحبت کنید.
- با فرزند خود در مورد احترام گذاشتن به دیگران صحبت کنید. او را تشویق کنید تا به افراد نیازمند کمک کند.
- به فرزند خود کمک کنید تا اهداف خود را تعیین کند. با انجام اینکار او یاد می گیرد که به خود افتخار کند و کمتر به دنبال تایید دیگران باشد.
- به فرزند خود صبوری و بردباری را بیاموزید. برای اینکار از او بخواهید قبل از بیرون رفتن از خانه ابتدا کاری را انجام دهد یا در زمان رفتن به پارک، ابتدا به دوست خود اجازه دهد سوار تاب شود. او را تشویق کنید قبل از انجام هر کار، ابتدا به عواقب احتمالی آن فکر کند.
- قوانین واضحی برای کودک وضع کنید و به آنها پایبند باشید. برای مثال مدت زمانی که کودک می تواند تلویزیون تماشا کند را معین کنید یا زمان خواب او را تعیین کنید. در مورد اینکه چه رفتاری مناسب است و چه رفتاری مناسب نیست، واضح صحبت کنید.
- به عنوان یک خانواده دور هم جمع شوید و کارهای سرگرم کننده انجام دهید. برای مثال با هم بازی کنید، کتاب بخوانید یا به بیرون بروید.
- با معلم ها و کارکنان مدرسه فرزند خود مشارکت کنید. با عوامل مدرسه ملاقات کنید و با اهداف آموزشی آنها آشنا شوید. همچنین در مورد راه های همکاری با کارکنان مدرسه اطلاع داشته باشید تا به بهبود عملکرد فرزندتان کمک کنید.
- برای فرزندتان کتاب بخوانید. اگر او می تواند بخواند، سعی کنید اینکار را به نوبت انجام دهید.
- بجای تنبیه، از نظم و انضباط برای راهنمایی و محافظت از فرزند خود استفاده کنید. تنبیه کردن کودک باعث می شود که او حس بدی نسبت به خود پیدا کند. بجای سرزنش کردن بخاطر کارهایی که انجام داده است، رفتار و عملکرد صحیح را به او بیاموزید.
- فرزندتان را به خاطر رفتارهای خوبش تحسین کنید. کودک را بیشتر به خاطر کارهایی که انجام داده است تحسین کنید (برای مثال تو تمام تلاش خودت را کردی) نه بخاطر ویژگی هایی که نمی تواند تغییر دهد (برای مثال تو باید باهوش باشی).
- در رویارویی با چالش های جدید از فرزندتان حمایت کنید. او را تشویق کنید تا مشکلاتی مانند اختلاف با خواهر یا برادرهایش را به تنهایی حل کند.
- فرزندتان را تشویق کنید تا به گروه های مدرسه مانند ورزش های تیمی بپیوندد و در اجتماع حضور پیدا کند. از او بخواهید که در کارهای داوطلبانه شرکت کند.
