اختلال خلقی توسط موسسه ملی سلامت روان به عنوان هرگونه اختلالی که به طور منظم بر بهزیستی عاطفی افراد تأثیر می گذارد، تعریف شده است. اختلالات خلقی می تواند همه ی افراد از کودکان خردسال تا افراد مسن را تحت تأثیر قرار دهد. اختلالات خلقی در دوران کودکی و نوجوانی بسیار نگران کننده است زیرا اغلب با سال های مهم شکل گیری شخصیت کودک همپوشانی دارد.
اختلالات خلقی می تواند کودکان را در مقایسه با بزرگسالان و افراد مسن، به طرق مختلف تحت تأثیر قرار دهد. آگاهی از علائم و نشانه های اختلالات خلقی در کودکان و نوجوانان بسیار مهم است چون می تواند موجب تشخیص زودهنگام شود و از میزان آسیب بکاهد. گزینه های درمانی بسته به نوع اختلال و شدت آن، متفاوت است.
در این مطلب اطلاعات کاملی در مورد اختلالات خلقی در کودکان آورده شده است که می تواند بسیاری از ابهامات شما را در این زمینه برطرف کند. بطور کلی در این مقاله با موارد زیر آشنا می شوید:
- اختلالات خلقی چیست؟
- انواع اختلالات خلقی در کودکان و نوجوانان
- علائم اختلالات خلقی در کودکان
- علل اختلالات خلقی
- تشخیص اختلالات خلقی در دوران کودکی
- درمان اختلالات خلقی در کودکان
اختلالات خلقی چیست؟
تشخیص اختلالات خلقی در کودکان دشوار است و باید توسط متخصصین انجام شود. برخی از اختلالات خلقی مانند اختلال افسردگی عمده یا ماژور نسبتاً شایع هستند اما شرایط دیگری مانند اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD) نادر می باشد و فقط درصد کمی از زنان را تحت تأثیر قرار می دهد.
اگرچه اختلالات خلقی سال های زیادی ست که وجود دارد، اما در دهه 1980 بود که متخصصان سلامت روان علائم اختلالات خلقی در کودکان و نوجوانان را مورد مطالعه قرار دادند و آنها را طبقه بندی کردند.
انواع اختلالات خلقی در کودکان و نوجوانان
اختلالات خلقی در کودکان انواع مختلفی دارد و هر کدام مجموعه ای از علائم و گزینه های درمانی خاص خود را دارند. در بسیاری از موارد ، زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به اختلالات خلقی هستند. این نشان می دهد که عوامل هورمونی و ژنتیکی در بروز این اختلالات نقش دارند. علاوه بر این اگر والدین یا خویشاوندان کودک به اختلالات خلقی مبتلا باشند، احتمال ابتلای کودک نیز افزایش پیدا می کند.
ممکن است تشخیص اختلال خلقی در کودکان دشوار باشد زیرا علائم این وضعیت با سایر بیماری های روانی تداخل دارد. به همین دلیل اختلالات خلقی به احتمال زیاد در کودکان تشخیص داده نمی شود. از آنجا که در ایالات متحده تأکید فزاینده ای بر سلامت روان (به ویژه کودکان و نوجوانان وجود دارد)، به احتمال زیاد در آینده مبتلایان بیشتری تشخیص داده می شوند.
انواع اختلالات خلقی عبارتنداز:
اختلال افسردگی عمده: اختلال افسردگی عمده بعنوان اختلال افسردگی ماژور نیز شناخته می شود. در این اختلال، افسردگی باعث ناراحتی یا تحریک پذیری مداوم می شود که می تواند بر زندگی روزمره کودک تأثیر منفی بگذارد. تشخیص افسردگی عمده در دوران کودکی می تواند پیش بینی کند که آیا کودک در آینده دچار افسردگی می شود یا خیر. به طور معمول برای درمان این وضعیت، رفتار درمانی شناختی، روان درمانی بین فردی، خانواده درمانی و مصرف دارو توصیه می شود.
دیستیمیا: موسسه ملی سلامت روان دیستمی یا افسردگی خفیف را در کودکان به عنوان یک اختلال افسردگی مداوم طبقه بندی می کند. دیستیمیا که به افسردگی خویی نیز معروف است، دختران را بیشتر از پسران مبتلا می کند. به منظور تشخیص دیستیمیا، کودکان باید حداقل دو سال علائم افسردگی را نشان دهند. بسیاری از روش های درمانی که به درمان افسردگی عمده کمک می کنند، می تواند برای درمان دیستمی در کودکان نیز مورد استفاده قرار بگیرند.
اختلال دوقطبی: اختلال دوقطبی در کودکان می تواند کمی متفاوت از اختلال دوقطبی در بزرگسالان یا نوجوانان باشد. اما بطور کلی اختلال دوقطبی با نوسانات شدید خلقی و دوره های افسردگی و شیدایی مشخص می شود. افراد مبتلا به این وضعیت ممکن است حالت مانیا یا شیدایی (احساس سرخوشی، خوش بینی افراطی) و دوره های افسردگی (علائم افسردگی) را تجربه کنند. علائم اختلال دوقطبی شامل خلق غیر طبیعی، ریسک پذیری، عدم تمرکز، بیخوابی یا اختلال در تمایلات جنسی است. کودکان مبتلا به اختلال دو قطبی در طول دوره افسردگی ممکن است ناراحت شوند، مکرراً از وضعیت سلامتی خود شکایت کنند، احساس ناامیدی و بی ارزشی کنند یا به مرگ فکر کنند. اختلال دوقطبی در نوجوانان مشابه این اختلال در کودکان است اما علائم می تواند شدیدتر و خطرناکتر باشد. نوجوانان ممکن است در روابط دوستانه خود یا تعامل با اعضای خانواده شان دچار مشکل شوند. به طور معمول اختلال دوقطبی در کودکان یا نوجوانان با روان درمانی، خانواده درمانی، رفتار درمانی شناختی و داروهای مختلف درمان می شود.
اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی: اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD) شرایطی است که فقط در زنانی که دوران بلوغ را گذرانده اند وجود دارد. سندرم پیش از قاعدگی (PMS) یک پدیده شایع در دختران و زنان است اماPMDD شکل شدیدتر و ناتوان کننده PMS است. به طور کلی علائم PMDD قبل از چرخه قاعدگی شروع می شود و می تواند دختران نوجوان را دچار کج خلقی شدید، تغییر اشتها، تحریک پذیری و احساسات شدید کند. این وضعیت علاوه بر علائم روانی با علائم جسمانی دردناکی مانند نفخ، گرفتگی شکم، سردرد و حساسیت سینه ها نیز همراه است. PMDD را در برخی از زنان با ورزش و تغییر رژیم غذایی می توان مدیریت کرد. دیگر زنان می توانند علائم خود را با مصرف داروهای ضد افسردگی یا بازدارنده های بازجذب سروتونین (SSRIs) در نیمه دوم چرخه قاعدگی خود کنترل کنند.
اختلال بی نظمی خلقی اخلال گرانه: اختلال بی نظمی خلقی اخلال گرانه (DMDD) در کودکانی مشاهده می شود که به طور منظم عصبانی و تحریک پذیر هستند. این کودکان دچار طغیان های احساسی می شوند که در نهایت بر عملکرد آنها در حوزه های مختلف تأثیر منفی می گذارد. درمان کودکان مبتلا به DMDD، بسیار توصیه می شود زیرا مدیریت این بیماری در صورت عدم درمان دشوار است. برای تشخیص DMDD، کودک باید حداقل 12 ماه علائم این وضعیت را نشان دهد. درمان های معمول DMDD شامل ترکیبی از روان درمانی، مصرف دارو (در صورت لزوم) و آموزش والدین است.
اختلال خلقی ناشی از یک بیماری دیگر: کودک ممکن است در نتیجه ابتلا به یک بیماری خاص علائم اختلال خلقی را نشان دهد. ابتلا به برخی از بیماری ها مانند آسیب های جسمی، عفونت های شدید، تشخیص سرطان یا سایر بیماری های طولانی مدت ممکن است باعث بروز اختلالات خلقی شوند. درمان این موارد به احتمال زیاد بستگی به اختلال خلقی و بیماری شخص دارد.
اختلال خلقی ناشی از مواد: در برخی موارد کودکان یا نوجوانان ممکن است به دلیل مصرف مواد، دچار اختلالات خلقی شوند. اختلال خلقی ناشی از مواد می تواند پس از مصرف دارو، قرار گرفتن در معرض مواد سمی یا استفاده از مواد مخدر رخ دهد. گزینه های درمانی بر اساس اختلال خلقی و نوع دارو یا ماده ای که این اختلال را ایجاد کرده است متفاوت خواهد بود.
علائم اختلالات خلقی در کودکان
اختلالات خلقی در کودکان علائم بسیار زیادی دارند. علائم اختلال خلقی یک کودک ممکن است به راحتی تشخیص داده نشود یا ممکن است به یک وضعیت کاملاً مجزا نسبت داده شود. کودکان و نوجوانان ممکن است در بیان یا ابراز احساسات خود دچار مشکل شوند و همین امر تشخیص اختلال را دشوار می کند. علائم اختلالات خلقی می تواند بین کودکان و نوجوانان (بخصوص در سن بلوغ) متفاوت باشد.
برخی از علائم اختلالات خلقی در کودکان عبارتند از:
- احساس غم، درماندگی یا تنهایی در اغلب اوقات
- احساس بی ارزشی یا عزت نفس پایین
- احساس گناه
- داشتن افکار منفی مثلا “ای کاش مرده بودم”
- بی علاقگی به فعالیت ها یا سرگرمی ها
- مشکل در خوابیدن
- تغییر در اشتها
- مشکل در روابط
- بیحالی
- تلاش برای خودکشی یا داشتن افکار خودکشی
- شکایت مکرر از مشکلات جسمی مانند سردرد یا خستگی
- فرار یا تهدید به فرار
- حساسیت زیاد به طرد شدن
- پرخاشگری یا تحریک پذیری
اگرچه بیشتر علائم اختلالات خلقی در کودکان و نوجوانان با هم تداخل دارند اما برخی از آنها در نوجوانان شایع تر است. برخی از علائم اختلالات خلقی در نوجوانان عبارتند از:
- علائم مشابه اختلالات خلقی کودکان اما شدیدتر
- طولانی تر بودن مدت علائم
- عملکرد ضعیف در مدرسه
- عصبانیت دائمی
- بروز رفتارهای سرکشانه
- مشکل در روابط خود با اعضای خانواده
- مشکل در روابط خود با دوستان و آشنایان
علل اختلالات خلقی
اگرچه اختلالات خلقی دلایل زیادی دارد اما علل دقیق آن به طور کلی ناشناخته است. به احتمال زیاد آنچه باعث اختلالات خلقی در کودکان و نوجوانان می شود به ترکیبی از عوامل بیولوژیکی، روانی، اجتماعی و محیطی برمی گردد.
به عنوان مثال تصور می شود که اختلالات خلقی ناشی از عدم تعادل شیمیایی در مغز است. علاوه بر این، تجربه حوادث آسیب زا، داشتن استرس زیاد یا داشتن زمینه ی ژنتیکی همگی با ابتلا به این وضعیت مرتبط هستند.
تشخیص اختلالات خلقی در دوران کودکی
تشخیص اختلالات خلقی در کودکان و نوجوانان باید توسط روانشناس بالینی، روانپزشک یا سایر متخصصان واجد شرایط بهداشت روان انجام گیرد. متخصصان سلامت روان اغلب برای تشخیص اختلال خلقی و تشخیص سلامت روانی از راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) استفاده می کنند. DSM-5 یک ابزار تشخیصی است که حاوی اطلاعاتی در مورد نحوه تشخیص و درمان بیماران مبتلا به اختلالات خلقی یا سایر بیماری های روانی است.
ارزیابی روانپزشکی تشخیص اختلالات روانی کودکان، معمولا شامل موارد زیر است:
- تعیین سطح سلامتی کودک و سابقه پزشکی او
- ثبت علائم خاصی که کودک تجربه می کند
- توجه به نحوه رفتار کودک در خانه و با دیگران در محیط های اجتماعی
- شناسایی موارد استرس زای ریز و درشت در زندگی کودک
- دریافت اطلاعات مورد نیاز از معلمان و سایر افرادی که به طور مرتب با کودک ارتباط برقرار می کنند
- تعیین سابقه بیماری های روانی کودک، سایر بیماری ها و داروهای مورد استفاده کودک
- روش درمانی مورد تایید والدین و همچنین بحث در مورد همه گزینه های درمانی موجود
درمان اختلالات خلقی در کودکان
سوال بسیاری از افراد این است که اختلالات خلقی در کودکان چگونه درمان می شوند؟ متخصصان پس از ارزیابی روانپزشکی، روش درمانی منحصر به فرد خود را برای درمان اختلالات خلقی در کودکان یا نوجوانان انتخاب می کنند. اکثر اختلالات خلقی با ترکیبی از درمان فردی و خانوادگی، روان درمانی ومصرف داروها درمان می شوند. درمان مناسب باعث ایجاد تعامل مثبت و بهبود عملکرد کودک در مدرسه می شود.
داروهایی که برای درمان اختلالات خلقی در کودکان مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:
- داروهای تثبیت کننده ی خلق و خو
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای بازدارنده بازجذب سروتونین (SSRI)
در صورت مدیریت مناسب اختلالات خلقی، کودکان و نوجوانان مبتلا به این وضعیت می توانند به طور عادی در جامعه فعالیت کنند. موسسه ملی سلامت روان تخمین می زند که شیوع مادام العمر هرگونه اختلال خلقی در کودکان 13 تا 18 سال، 14 درصد است. شیوع مادام العمر اختلال خلقی شدید در این گروه سنی 4.7 درصد است.
فرزند پروری موفق (11 عادت مهم که والدین باید در خود ایجاد کنند)
این برآوردها چشم انداز مثبتی از کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلالات خلقی را نشان می دهد. با ادامه تحقیقات بیشتر در مورد اختلالات خلقی، به احتمال زیاد گزینه های درمانی موجود بیشتر می شوند و همچنان بهبود می یابند.
آنچه والدین باید بدانند
چند نکته وجود دارد که والدین باید در مورد اختلالات خلقی در کودکان به خاطر بسپارند:
- درمان اختلال خلقی در کودک تنها به خود او مربوط نمی شود و کل اعضای خانواده باید در این راه با هم همکاری کنند
- والدین نمی توانند هیچ کاری برای پیشگیری از اختلال خلقی در فرزندشان انجام دهند
- والدین باید در مورد تفاوت بین اختلالات خلقی در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان اطلاعات کافی داشته باشند
اختلالات خلقی در همه ی سنین (از کودکان تا بزرگسالان) دیده می شود. اگرچه بروز این وضعیت در دوران کودکی نادرتر از دوران نوجوانی و بزرگسالی است. اگر شما یا یکی از عزیزان تان با اختلالات خلقی دست و پنجه نرم می کنید، توصیه می شود که با پزشک مشورت کنید. گاهی اوقات والدین سعی می کنند با روش خودشان فرزندشان را به فعالیت های مثبت و گروهی وادار کنند که در این موارد، نتایج بدتری حاصل می شود. بنابراین اگر فکر می کنید که فرزندتان به اختلال خلقی مبتلا شده است، برای درمان زودهنگام و جلوگیری از پیشرفت بیماری، به پزشک یا متخصص اعصاب و روان مراجعه نمایید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارایه شده در این مطلب صرفا جنبه ی آموزشی دارد و نباید جایگزین توصیه های پزشکی حرفه ای، تشخیصی یا درمان پزشکی شوند.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
سلام
پسر ۲۲ ساله ای که مدام علیرغم مخالفت و ناراحتی مادرش به سینه های مادر دست میزنه مادر در برخورد با او چه روشی باید اتخاذ کند؟
پسر بسیار بداخلاق، بی ادب، سلطه جو، داری خشونت فیزیکی و غیر فیزیکی نسبت به اعضای خانواده و به نسبت کمتر نسبت به دیگران هم هست. زود و شدید عصبانی میشه و دست روی دیگران بخصوص پدر و مادر وخواهران بلند میکنه. بی رحم هست.
بارها با تیغ روی دستشو خط خطی کرده.
پدرش زود و شدید عصبانی میشد.و پسر را خیلی کتک میزد. قابل پیش بینی نبود. و دمدمی مزاج بود یعنی ثبات رفتاری نداشت. گاهی یک رفتار را به شدت تقبیح میکرد وگاهی هیچ‌واکنشی نسبت به ان نداشت.