کم خونی وقتی اتفاق می افتد که بدن شما به اندازه کافی گلبول قرمز نداشته باشد. این بیماری عمدتاً در اثر از دست دادن خون، از بین رفتن گلبول های قرمز یا ناتوانی بدن در تولید کافی گلبولهای قرمز خون ایجاد می شود.
انواع مختلف آنمی وجود دارد. شایعترین نوع آن کم خونی فقر آهن است. گلبولهای قرمز حاوی پروتئینی به نام هموگلوبین هستند. هموگلوبین پر از آهن است. بدون آهن کافی، بدن نمی تواند هموگلوبین لازم را ایجاد کند تا خون غنی از اکسیژن را به سراسر بدن برساند.
حتما بخوانید: برای کم خونی کودکان چه چیزی مفید است؟ بهترین درمانهای خانگی
عدم وجود فولات و ویتامین B-12 هم ممکن است بر توانایی بدن شما در ساخت گلبول های قرمز تأثیر بگذارد. اگر بدن نتواند B-12 را به درستی پردازش کند، ممکن است دچار کم خونی شوید. داشتن رژیم غذایی سرشار از آهن و ویتامین های B برای افراد مبتلا به کم خونی مهم است. حتما با پزشک خود در مورد مکمل ها نیز صحبت کنید.
چه کودکانی در معرض کم خونی هستند؟
عوامل خطر کم خونی شامل موارد زیر است:
- تولد زودرس یا وزن کم هنگام تولد
- زندگی در فقر یا مهاجرت از کشور در حال توسعه
- استفاده زودهنگام از شیر گاو
- رژیم غذایی کم آهن، فاقد برخی ویتامین ها یا مواد معدنی
- جراحی یا تصادفی که موجب از دست دادن خون شود
- بیماری های طولانی مدت مانند عفونت ها یا بیماری کلیوی یا کبد
- سابقه خانوادگی کم خونی ارثی، مانند کم خونی سلول داسی شکل
کم خونی در کودکان چگونه درمان می شود؟
درمان کم خونی به علائم، سن و سلامت عمومی فرزند شما بستگی دارد. علاوه بر این به شدت کم خونی هم وابسته است.
درمان کم خونی به علت آن بستگی دارد. بعضی از انواع کم خونی نیازی به درمان ندارند. برخی دیگر ممکن است به دارو، انتقال خون، جراحی یا پیوند سلولهای بنیادی نیاز داشته باشند. پزشک عمومی ممکن است شما را به یک متخصص خون ارجاع دهد.
حتما بخوانید: بهترین منابع آهن برای کودکان و همه نکات مهم
برخی انواع کم خونی، مانند کم خونی ناشی از سوء تغذیه، می توانند به سرعت درمان شوند و نیازی به مراقبت و پیگیری طولانی مدت ندارند.
رژیم غذایی یک روش مهم برای پیشگیری و درمان کم خونی فقر آهن است.
چگونه می توان کم خونی تغذیه ای را درمان کرد؟
کم خونی های تغذیه ای ناشی از اختلالات خونی ارثی نیستند و با مصرف برخی موارد احتیاطی از قبیل موارد زیر می توان آن را درمان کرد:
- به کودکتان رژیم غذایی سالمی بدهید که دارای غذاهای سرشار از آهن باشد.
- محدود کردن میزان مصرف شیر گاو در کودکان کمتر از یک سال، می تواند احتمال ابتلا به کم خونی را در بزرگسالی کاهش دهد.
- با اطمینان از اینکه رژیم غذایی کودک شامل غذاهای سرشار از ویتامین B-12 است، می توان از کم خونی کمبود B-12 جلوگیری کرد.
- میوه های مرکبات را به رژیم غذایی کودک اضافه کنید تا میزان جذب آهن در بدن افزایش یابد. این امر به ویژه هنگامی مفید است که منبع آهن فرزند شما غذاهای گیاهی است.
غذاهای سرشار از آهن برای بچه ها
دو آهن اصلی وجود دارد که در مواد غذایی موجود می باشد، آهن هم، که در محصولات حیوانی مانند گوشت و غذاهای دریایی یافت می شود و آهن غیر هم که در منابع آهن گیاهی یافت می شود.
آهن هم، بیشتر از آهن غیرهم قابل دسترسی است، به این معنی که به راحتی توسط بدن جذب می شود. حدود ۳۰٪ آهن هم که می خورید جذب بدن می شود.
حتما بخوانید: علل،علائم و درمان کم خونی در کودکان
آهن گیاهی یا غیرهم، حدود ۲-۱۰٪ جذب می شود. با این وجود هنگامی که بهمراه غذاها سرشار از ویتامین C مصرف می شود، میزان جذب آن افزایش میابد.
غذاهای سرشار از آهن هم برای بچه ها عبارتنداز:
- گوشت گوسفند
- جگر
- گوشت گاو
- بوقلمون
- مرغ
- تخم مرغ (بخصوص زرده)
- غذای دریایی
- میگو
- صدف
- پیازچه
- ماهی تن
- ساردین
- ماهی خال مخالی
غذاهای غنی از آهن غیرهم برای کودکان عبارتنداز:
- تخم مرغ (عمدتا زرده)
- اسفناج
- سیب زمینی شیرین
- نخود فرنگی
- کلم بروکلی
- لوبیا
- سبزیجات برگ سبز
- کلارد سبز
- کلم برگ
- توت فرنگی
- هندوانه
- کشمش
- خرما
- انجیر
- آلو
- زردآلو خشک
- نان غنی شده
- ماکارونی غنی شده
- غلات غنی شده کودکان
- گندم
- غلات سبوس دار
- جو دوسر
- نان چاودار
- برنج غنی شده
- حبوبات
- توفو
- لوبیا (چشم بلبلی، لوبیای قرمز و سفید)
- نخود فرنگی
- عدس
- ملاس
آهن چگونه در بدن جذب می شود؟
ممکن است کنجکاو باشید که آهن چگونه در بدن جذب می شود. آهن در روده کوچک جذب می شود و سپس به درون خون می رود.
مصرف غذاهای سرشار از ویتامین C در کنار غذاهای سرشار از آهن، به بدن کمک می کند تا آهن را به طور موثرتری جذب کند. اگر فرزند شما با کم خونی دست و پنجه نرم می کند، ایده خوبی است که در صورت امکان به هر وعده غذایی او یک ویتامین C اضافه کنید.
حتما بخوانید: برای کم خونی کودکان چه چیزی مفید است؟ بهترین درمانهای خانگی
منابع غذایی غنی از ویتامین C عبارتنداز:
- توت فرنگی
- مرکبات (لیمو، لیمو شیرین، گریپ فروت، پرتقال)
- کیوی
- پاپایا
- گواوا
- گوجه فرنگی
مکمل های خوراکی آهن
مکمل های آهن خوراکی به شکل شربت یا قرص هستند. مکمل های مختلف حاوی مقادیر مختلف آهن هستند – پزشک مناسب ترین مکمل را برای فرزند شما تجویز می کند. به کودک خود مکمل های آهن ندهید، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شود.
عوارض جانبی مکمل های آهن خوراکی شامل یبوست، اسهال، حالت تهوع و اختلال در طعم است. شما می توانید با دادن مکمل های آهن در دوزهای پایین یا تقسیم آن به ۲-۳ دوز در روز، به کاهش عوارض جانبی آن کمک کنید. مصرف مکمل همراه غذا نیز ممکن است کمک کننده باشد.
مکمل های آهن همچنین می توانند باعث ایجاد مدفوع تیره یا سیاه شوند، بنابراین در صورت بروز چنین چیزی نگران نباشید.
مکمل های مایع هم ممکن است به طور موقت دندان ها را بی رنگ کند، اما مسواک زدن دندان ها با جوش شیرین می تواند باعث کاهش این اثر شود. ترغیب کودک به نوشیدن مکمل مایع از طریق نی، ممکن است به کاهش تأثیر آن برروی دندان کمک کند.
حتما بخوانید: عوارض کم خونی در کودکان: علت ها و بهترین روشهای درمان خانگی
مصرف آهن زیاد در کودکان بسیار سمی است. برای جلوگیری از مصرف بیش از حد تصادفی، مکمل های آهن را دور از دسترس اطفال نگهداری کنید.
چه زمانی لازم است در مورد علائم کم خونی به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت دیدن علایم زیر در کودک، به پزشک مراجعه کنید:
- کودک بسیار رنگ پریده به نظر می رسد
- تحریک پذیر است
- انرژی کمی دارد
- از سردردهای مکرر شکایت می کند
- وزن گیری کمی دارد و بخوبی غذا نمی خورد
- مقدار زیادی شیر گاو می نوشد
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
