در مطلب قبلی گفتیم که مصرف شیرخشک نوزاد را چاق می کند یا لاغر؟ نتایج تحقیقات جدید را به شما بیان نمودیم. در این مطلب می آموزید که آیا شیردادن کودک باعث لاغری مادر می شود یا برعکس؟
شیردهی فواید بسیار زیادی دارد و به خاطر همین؛ خیلی از خانم ها دوست دارند که خودشان به فرزندشان شیر بدهند؛ اما شاید شنیده باشید که این موضوع باعث لاغر شدن مادر می شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا در مورد آن با شما صحبت کنیم و اطلاعات مفیدی را در اختیارتان قرار دهیم.
از لحاظ تکنیکی و فنی می توان گفت زمانی که شما شیر می دهید، کالری می سوزانید. تقریبا ۳۰۰ تا ۵۰۰ کالری برای هر روز شیر دادن از زنان سوزانده می شود؛ اما لزوماً این به این معنا نیست که وزنتان کم می شود یا لاغر می شوید. قضیه پیچیده تر از این حرف ها است. کالری و تعداد آن در انواع بدن های مختلف متفاوت است.
اگر شیرده هستید حتما بخوانید: رژیم غذایی دوران شیردهی (۷ ماده ضروری و بهترین و بدترین ها)
خواب، استرس، عادات مربوط به غذا خوردن، فعالیت فیزیکی، تغییرات هورمونی، اضافه وزنِ دوران حاملگی و تعداد بارداری ها در گذشته همگی تعیین می کنند که شما چه مدت زمانی نیاز دارید تا بتوانید به وزن قبل از بارداری برسید و به حالت نرمال و طبیعی دست پیدا کنید.
چرا موقع شیردهی لاغر می شوید؟
در واقع مقدار کالری که هنگام شیر دادن از مادر سوزانده می شود، عددی نیست که بخواهد شما را بترساند، بلکه کمبودِ خواب و تغییر در رژیم غذایی بعد از زایمان است که کمی خانم ها را لاغر می کند.
استرس و فشار وارد شده به مادر ها به خاطر کار ۲۴ ساعته و به هم ریختگی خواب بعد از تولد نوزاد، باعث افزایش سطح کورتیزول می شود که افزایش این هورمون ، عاملی برای اضافه وزن خواهد بود و این موضوع در بسیاری از خانم های شیرده دیده شده است و شاید همه چیز خلاف انتظارشان پیش برود.
از طرفی بعضی از خانم ها که ژن لاغری بیشتری دارند، مجبورند که در دوران شیردهی بیشتر غذا بخورند تا وزن زیادی از آن ها کم نشود و عده ای دیگر هم هستند که بعد از این که شیردهی را متوقف می کنند، سریعاً به وزن بالای خودشان برمی گردند. بعضی دیگر هم در اوایل دوران شیردهی وزن کم می کنند؛ اما در اواخر حتی اضافه وزن هم پیدا می کنند و همه چیز در آن ها در حال نوسان است.
مطالعات علمی نشان می دهد که پرولاکتین، هورمون مسئول تولید شیر ، نه تنها باعث کاهش سرعت سوخت و ساز چربی در بدن می شود، بلکه یک محرک اشتها هم هست . مطالعه دیگری در سال ۲۰۰۴ به این نتیجه رسیده است که خانم های شیرده وزن بیشتری نسبت به خانم های غیر شیرده پیدا می کنند که علت آن اثر پرولاکتین روی تحریک اشتهای آن ها می باشد.
به خاطر همین برخی فکر می کنند که در دوران شیردهی باید هر چه که می خواهند بخورند، زیرا وزن شان اضافه نمی شود اما این عقیده کاملا اشتباه است. مطالعه دیگری در سال ۲۰۱۶ در سوئد به انجام رسید و به این نتیجه رسیدند که خیلی از خانم ها در دوران شیردهی هر چقدر که دلشان می خواهد غذا می خورند، زیرا فکر می کنند به خاطر شیر دادن چاق نمی شوند و به یکباره وزن شان خیلی بالا می رود.
توصیه پزشکان
به خاطر همین توصیه می کنیم که در این دوران هم یک رژیم غذایی مناسب طبق تجویز پزشک داشته باشید اما باز هم رژیم های مختلف تضمین نمی کند که شما در دوران شیردهی بتوانید وزن کم کنید. شاید خیلی ها به شما بگویند که در دوران شیردهی لاغر خواهید شد و بهتر است خوب غذا بخورید؛ اما احتمالا این مسئله در مورد خیلی از افراد صدق نکند و شما باید به نیاز بدن خودتان نگاه کنید.
مطالعات متعددی در مورد شیردهی و تغییرات وزن انجام شده است و نتایج خیلی متفاوت هستند . شاخص توده بدنی می تواند یک فاکتور مهم در بررسی وزن افراد و میزان کاهش وزن آن ها هنگام شیردهی باشد.
معمولا خانم هایی که لاغر هستند، در دوران شیردهی راحت تر وزن شان کم می شود اما خانم هایی که اضافه وزن دارند، حتی ممکن است وزن شان افزایش هم پیدا کند.
در کل؛ باید گفت که هیچ ارتباطی بین شیردهی و لاغری وجود ندارد. عوامل مختلفی باعث لاغری و چاقی افراد در دوران شیردهی می شوند که این عوامل شامل سن ، اضافه وزن در دوران بارداری و مدت زمان شیردهی است؛ اما خود شیردهی به تنهایی موثر نخواهد بود.
فیلم غذای عصرانه ویژه مادران شیرده:
قابل توجه مادران : ۵ علت اصلی بی اشتهایی و کم اشتهایی نوزاد و روش جدید درمان خانگی آن
از دست دادن چربی و لاغر شدن در طول شیر دادن به نوزاد:
مادرهایی که نوزاد شیر می دهند نسبت به خانم های دیگر، سناریویی متفاوت برای کاهش وزن دارند. اگر در سال اول شیردهی هستید بیشتر از اینکه به فکر افزایش وزن و چاقی خود باشید باید به فکر شیردهی بهتر با یک رژیم غذایی مناسب باشید. در مورد اضافه وزن خود هم زیاد نگران نباشید چون شیردهی منظم و مکرر موجب کاهش وزن شما خواهد شد. اگر رژیم لاغری بگیرید و به خود گرسنگی بدهید مزه شیر شما تغییر خواهد کرد و به دنبال آن نوزاد شیر کمتری می خورد. این موضوع موجب کاهش رشد نوزاد و همچنین حفظ بیشتر اضافه وزن شما خواهد شد.
- در دوران شیردهی بدن مادر هورمونهایی آزاد می کند مانند هورمون اکسی توسین (هورمون آزاد شده از هیپوفیز)که باعث میشود مادر احساس تشنگی بیشتری بکند. به همین دلیل مادر در این دوران بیشتر از بقیه مواقع آب می‌‌نوشد و اگر چه که تاثیر زیادی در تامین شیر ندارد ولی نوشیدن حداقل ۸ تا ۱۲ لیوان آب در روز باعث لاغری مادران می شود.
- ریزش مو و لاغر شدن در هر شرایطی به دلایل متفاوت ممکن است برای فرد اتفاق بیفتد، اما در مورد یک مادر شیرده به این دلیل که علاوه بر تامین نیازهای جسمی خود، مسئول تامین نیازهای تغذیه ای کودک شیرخوارش نیز هست، پس در دوران شیردهی برای جلوگیری از ریزش مو و کاهش وزن، مادران در این دوران باید به تغذیه خود اهمیت بیشتری بدهند. در دوران شیردهی معمولا پزشک برای مادران مکمل‌های غذایی و قطره‌های شیرافزا تجویز می‌کند که اگر مصرف آنها را در صورت لزوم در این دوران به طور مداوم داشته باشند، دچار کاهش وزن و ریزش مو نخواهند شد.
- همچنین باید علاوه بر غذاهای اصلی و مکمل‌های تجویز شده، روزانه حداقل سه لیوان شیر کم چرب بنوشند، علاوه برآن از مغزهایی مانند پسته، بادام و فندق، هر روز حداقل ده عدد بخورند.
- خوردن پروتئین کافی، موادغذایی حاوی آهن و کلسیم از جمله مواردی هستند که از ریزش مو و کاهش وزن در این دوران جلوگیری می کند، بنابراین مادران شیرده باید بیشتر از غذاهایی استفاده کنند که دارای این چند مورد باشند.
- بهتر است مادران شیرده، میان وعده‌هایی را نیز در برنامه غذایی خود بگنجانند که بیشتر توصیه میشود میوه‌ها را به عنوان میان وعده انتخاب کنند، یا اینکه هر دو ساعت یکبار غذاهایی با حجم کم اما پرکالری مصرف کنند.
نکاتی برای لاغری موقع شیردهی:
مادرانی هستند که برای رسیدن به تناسب اندام رژیم غذایی خود را عوض می کنند. رژیم غذایی کم‌چرب به همراه ورزش‌های مناسب در این روند تاثیر بسزایی دارند.
ولی باید توجه داشت که کاهش سریع وزن مادر به عنوان یک خطر برای نوزاد است، زیرا این عمل باعث میشود سم معمولی که در چربی‌های بدن ذخیره شده است را به جریان خون رها کند و میزان مواد سمی یا آلوده‌کننده در شیر بالا رود. در گام نخست سعی کنید عادات نامناسب غذایی خود را ترک کنید و از خوردن بستنی، کیک و شیرینی جان تا حد امکان پرهیز کنید، چون این مواد ارزش غذایی پایینی داشته و شیر شما را ضعیف می کند و از طرفی موجب اضافه وزن بیشتر شما می شوند.
سعی کنید به جای این مواد غذایی از سایر جایگزین های سالم و مغذی مثل انواع میوه و سبزی جات استفاده کنید. سعی کنید میوه (مثل سیب با پوست) و سبزی (مثل انواع سالاد) و لبنیات (مثل ماست و پنیر) بیشتر در دسترس شما باشد، تا در مواقعی که پراشتها هستید از این مواد غذایی بخورید نه از مواد غذایی بی ارزش که برای شما و کودکتان بسیار مضر هستند.
بهتر است بدانید:
- به جای محاسبه کالری مواد غذایی، غذاهای مفید مصرف کنید و هنگامی که احساس گرسنگی می کنید غذا بخورید و هنگامی که احساس سیری دارید دست از غذا خوردن بکشید.
- ظرف غذا را با سبزیجات و پروتئین پر کنید و باقی آن میوه، چربی های مفید و حبوبات و غلات باشد.
- مقدار کمتری نان، پاستا و سیب زمینی مصرف کنید.
- اگر قصد کاهش وزن دارید و مقدار کالری را محاسبه می کنید، هفته ای پنجاه کالری کم کنید. با این کار بدن احساس قحطی برای ذخیره چربی نمی کند و شیر مادر نیز کم نمی شود.
مطلبی برای مادران : آموزش تصویری طریقه صحیح شیردادن به نوزاد
تأثیر مصرف شیر مادر بر رشد نوزدان:
از سوی دیگر برخی از پژوهش‌ها نشان داده‌اند که شیر مادر فواید دراز مدت‌تری از قبیل افزایش هوش و کاهش خطر چاقی، آسم و اگزما دارد. ولی اکثر بچه‌هایی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند دچار کمبود آهن می‌شوند و به دلیل اینکه پزشکان در پاره‌ای موارد معتقدند اگر آهن فقط از طریق شیر مادر به کودک برسد این موضوع در بچه‌ها ایجاد مشکل می‌کند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به اصول تغذیه‌ای در نوزادان گفت: نوزادانی که شیر مادر استفاده می‌کنند کمتر دچار بسیاری از بیماری‌ها همچون اسهال و عفونت‌های تنفسی می‌شوند. شیر مادر همواره مقدار آب و مواد مغذی را به اندازه کافی دارد و تا سه ماه اول بدو تولد، سلول ها و آنتی بادی های موجود در شیر مادر از نوزاد در برابر ابتلا به بیماری های عفونی محافظت می کند.
افزایش شیر مادر با برخی مواد غذایی:
برخی خوراکی ها هستند که مصرف آنها باعث زیاد شدن شیر مادر می شود. این مواد غذایی شامل موارد زیر می شوند:
- مجموعه مواد غذایی موجود در اسفناج برای زیاد کردن شیر بانوان کاملا موثر است.
- مصرف دم کرده ی گل بابونه در ازدیاد شیر بانوان موثر است.
- خوردن تخم ترب به اندازه ۲ گرم در شبانه روز باعث زیاد کردن شیر می شود.
- مصرف شوید و تخم شوید اثر آرام بخش در ناراحتی های عصبی داشته و افزاینده شیر بانوان است.
- خوردن دانه لوبیا پخته، به صورت های غذایی زیاد کننده ی شیر بانوان است.
- آب هندوانه زیاد کننده شیر بانوان شیرده می باشد
- گندم را بو دهند با دانه های کنجد و خشخاش و نبات، قاووت نموده میل کنند.
- آب گوشت تهیه نموده که دارای نخود و لوبیا باشد و مقدار ۲۰۰ گرم سرکه شیره در آن مخلوط نموده میل کنند.
- آب سیرابی هم شیر خانم ها را زیاد و هم معده را قوی می کند.
- خوردن کاهو با سرکه شیره در ازدیاد شیر نافع است.
- در همدان از انگور چیزی درست می کنند به نام “شیره شیره” که در ازدیاد شیر بسیار نافع است.
از اینکه سایت ما را برای مطالعه انتخاب نمودید سپاسگذاریم. همکاران ما آماده پاسخگویی به سؤالات مرتبط شما در بخش نظرات هستند.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
