بسیاری از زنان (بخصوص کسانی که بیماری زمینه ای دارند)، سوالات زیادی در مورد روش های افزایش شانس باروری می پرسند. مراقبت از بدن اولین قدم برای افزایش قدرت باروری شماست. اما چه روش های دیگری برای افزایش شانس بارداری وجود دارد؟
دانستن زمان تخمک گذاری از طریق ثبت دوره های قاعدگی، می تواند به زنان کمک کند تا شانس بارداری خود را بالا ببرند. علاوه بر این، روش های دیگری هم برای بارداری سریعتر وجود دارد که در این مطلب به همگی آنها اشاره شده است.
در این مقاله، 10 گام برای افزایش شانس بارداری آورده شده است. پس از آن به دو مورد از بیماری های شایعی که در بارداری زنان تداخل ایجاد می کنند و روش های درمان آنها اشاره شده است. در انتهای مطلب نیز به سوالات رایجی که ذهن بسیاری از زنان را به خود مشغول کرده است، پاسخ داده شده است. پس با ما همراه باشید.
10 گام برای افزایش شانس بارداری
برای باردار شدن، مراحل زیر را بصورت گام به گام پیش بروید:
1- طول و زمان چرخه های قاعدگی خود را یادداشت کنید
اولین کاری که باید انجام دهید این است که ببینید آیا چرخه های قاعدگی منظمی دارید یا خیر. برای پی بردن به این موضوع، روزهای قاعدگی و طول دوره های خود را در تقویم علامت بزنید. اگر هر ماه در روزهای مشخصی پریود می شوید و طول چرخه ها یکسان است، به این معناست که چرخه ی قاعدگی منظمی دارید اما اگر طول چرخه از یک ماه به ماه دیگر متفاوت است و هر ماه در روزهای متفاوتی پریود می شوید، به این معناست که چرخه های قاعدگی نامنظمی دارید.
ثبت دوره های قاعدگی به شما کمک می کند تا بهتر بتوانید زمان آزاد شدن تخمک از تخمدان ها را پیش بینی کنید. برای اینکار می توانید از اپلیکیشن ها و برنامه هایی مانند GlowOvulation، کمک بگیرید.
طبق گفته انجمن بارداری آمریکا، تخمک زن تنها 12 تا 24 ساعت پس از آزاد شدن، قابلیت باروری دارد. با این حال اسپرم مرد می تواند تا پنج روز در بدن زن زنده بماند.
2- زمان تخمک گذاری را بدانید
تخمک گذاری در زنانی که چرخه ی قاعدگی منظمی دارند، حدود 14 روز قبل از پریودی بعدی، رخ می دهد. پیش بینی تخمک گذاری در زنانی که چرخه های نامنظمی دارند دشوارتر است اما معمولاً 12 تا 16 روز قبل از شروع قاعدگی بعدی اتفاق می افتد.
مقاله ای که در سال 2019 در ژورنال Nature منتشر شد نشان داد که طول دوره های قاعدگی همیشه یکسان نیست و زمان و مدت تخمک گذاری در طول زندگی فرد تغییر می کند. این تغییرپذیری به این معنی است که با ثبت دوره های قاعدگی و تخمین زمان تخمک گذاری، می توانید شانس بارداری خود را بالا ببرید.
زنان از راه های مختلف می توانند بارورترین روزهای خود را در هر ماه تشخیص دهند. دو روش موثر برای اینکار عبارتنداز:
روش اول: کیت های پیش بینی تخمک گذاری. این کیت ها در داروخانه ها فروخته می شوند و می توانند غلظت هورمون LH را در ادرار مشخص کنند. این هورمون همیشه به مقدار کم در ادرار وجود دارد اما مقدار آن ۱۲ تا ۳۶ ساعت قبل از تخمک گذاری، بین دو تا پنج برابر افزایش می یابد. افزایش LH به تخمدان ها این پیام را می فرستد که زمان آزاد کردن یک تخمک از تخمدان است. به این ترتیب زمانی که نتیجه کیت تخمک گذاری مثبت است، یعنی به روز تخمک گذاری نزدیک هستید.
روش استفاده از این کیت ها بسیار ساده و شبیه تست بارداری است. برای اینکار روی فنجانی که میله یا نوار آزمایش را درون آن قرار می دهید ادرار می کنید. پس از آن دو خط ظاهر می شود. وقتی خط آزمایش تیره تر از خط کنترل باشد، به این معنی ست که در شرف تخمک گذاری هستید. انجمن بارداری آمریکا می گوید که درست سه روز پس از مثبت شدن نتیجه ی تست، بهترین زمان برای برقراری رابطه جنسی جهت افزایش احتمال بارداری است.
روش دوم: بررسی مخاط دهانه ی رحم. روش دیگر برای پی بردن به زمان تخمک گذاری، مشاهده ی ترشحات نزدیک به دهانه ی رحم یا مخاط دهانه ی رحم است که با رسیدن به زمان تخمک گذاری افزایش میابند و حالتی شبیه سفیده ی تخم مرغ دارند. درست قبل از تخمک گذاری، میزان این مخاط افزایش می یابد و حالتی آبکی، شفاف و لغزنده پیدا می کند. لغزنده تر شدن مخاط دهانه رحم، می تواند به اسپرم کمک کند تا به راحتی شنا کند و به سیستم تولید مثل زن ورود پیدا کند. مطالعه ای که در سال 2013 در مجله Fertility and Sterility منتشر شد نشان داد زنانی که به طور مداوم مخاط دهانه رحم خود را چک می کنند، 2.3 برابر سریعتر از زنان دیگر و در یک دوره ی 6 ماهه، باردار می شوند.
3- در روزهای تخمک گذاری، فعالیت جنسی زیادی داشته باشید
طبق گفته ی انجمن پزشکی باروری آمریکا، بهترین زمان برای باردار شدن، یک دوره ی 6 روزه است (پنج روز قبل از تخمک گذاری و روز تخمک گذاری). این 6 روز، بهترین زمان برای باردار شدن زنان است.
بسیاری از زنان برای پیدا کردن این دوره ی طلایی به ابزارهای جدید فن آوری مانند برنامه های ردیابی باروری و وب سایت ها روی می آورند اما بررسی های انجام شده در سال 2020 نشان داد که تاثیر این برنامه ها کاملا متفاوت بوده و پیش بینی های آنها در برخی موارد اشتباه است. این موجب شده است که برخی زنان در تخمین زمان تخمک گذاری خود اشتباه کنند و روزهای باروری را از دست بدهند.
اما بسیاری از زنان با این سوال مواجه می شوند که آیا باید در روزهای تخمک گذاری، هر روز رابطه ی جنسی داشته باشیم یا دو روز یکبار؟
تحقیقات نشان داده است که میزان بارداری در میان زوجینی که در روزهای تخمک گذاری هر روز رابطه ی جنسی برقرار کرده اند، 37٪ بوده است و این میزان در زوج هایی که یک روز در میان رابطه داشته اند، 33٪ بوده است. پس همانطور که مشاهده می کنید، تفاوت زیادی میان این دو گروه وجود ندارد. به همین دلیل برای گرفتن نتایج دلخواه، می توانید در روزهای تخمک گذاری، یک روز در میان، رابطه ی جنسی برقرار کنید.
اگر برای پی بردن به روزهای تخمک گذاری، مایل به استفاده از نرم افزارهای تلفن همراه هستید، می توانید از برنامه های زیر استفاده کنید. این 3 برنامه، بالاترین دقت و بیشترین امتیاز را در میان دیگر اپلیکیشن ها کسب کرده اند:
برخی باورهای غلط در مورد افزایش احتمال بارداری وجود دارد که صحت آنها از لحاظ علمی اثبات نشده است. برای مثال پوزیشن هایی که شانس بارداری را بالا می برند و یا دراز کشیدن زن پس از برقراری رابطه ی جنسی برای بالا بردن شانس لقاح، هیچ پشتوانه ی علمی ندارند و تنها از روی حدس و گمان شکل گرفته اند.
اما برخی از ژل های لوبریکانت بر پایه آب، می توانند حرکت اسپرم را کاهش دهند به همین دلیل توصیه می شود که اگر به روان کننده نیاز دارید، به جای استروگلاید یا ژل K-Y، از Pre-Seed استفاده کنید.
4- برای داشتن وزن سالم تلاش کنید
وزن هم از عواملی ست که می تواند احتمال باردار شدن را تحت تأثیر قرار دهد: اضافه وزن یا کمبود وزن ممکن است موجب کاهش احتمال باروری شوند. تحقیقات نشان داده است، مدت زمانی که طول می کشد یک زن دارای اضافه وزن باردار شود، دو برابر بیشتر از زنی ست که شاخص توده بدن (BMI) او طبیعی محسوب می شود. مدت زمانی که طول می کشد زنان کم وزن باردار شوند نیز 4 برابر بیشتر از افرادی ست که وزن طبیعی دارند.
طبق گفته ی کلینیک کلیولند، داشتن چربی بیش از حد بدن باعث تولید استروژن اضافی می شود که می تواند در تخمک گذاری تداخل ایجاد کند. نتایج مطالعه ای که در سال 2017 انجام شد، نشان داد زوجینی که هر دوی آنها بسیار چاق بودند (BMI حداقل 35 و بالاتر داشتند)، 55 تا 59 درصد دیرتر از زوجینی که چاق نبودند، باردار شدند.
محققان در تحقیقی که در سال 2020 در مجله پلاس وان منتشر شد، داده های بیش از 50000 زوج چینی را که در طی یک سال اقدام به بارداری می کردند، بررسی کردند. آنها دریافتند که توانایی بارداری زنان با افزایش BMI، کاهش می یابد.
دانشمندان در سال 2020 در مجله Andrologia گزارش کردند که چاقی مردان می تواند سیستم غدد درون ریز مردانه و همچنین زنده ماندن و تمرکز اسپرم ها را مختل کند و علاوه بر این توانایی باردار شدن زن و شوهر را تحت تأثیر قرار دهد.
طبق گفته دانشکده پزشکی ویسکانسین، زنانی که کم وزن هستند و BMI آنها کمتر از 18 است، ممکن است قاعدگی منظمی نداشته باشند و تخمک گذاری را متوقف کنند که این امر در توانایی بارداری آنها اختلال ایجاد می کند.
5- ویتامین های قبل از تولد مصرف کنید
کارشناسان به زنانی که اقدام به بارداری می کنند (حتی قبل از باردار شدن) توصیه می کنند که مصرف ویتامین های قبل از تولد را شروع کنند. به این ترتیب بدن زن برای بارداری و زایمان آماده تر می شود.
مصرف روزانه مولتی ویتامین ها هم مفید است به شرطی که حداقل 400 میکروگرم (mcg) در روز اسید فولیک مصرف شود. مصرف ویتامین B نیز برای جلوگیری از نقایص مادرزادی در مغز و ستون فقرات کودک مهم است.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها به زنان توصیه می کنند که حداقل یک ماه قبل از بارداری، جهت جلوگیری از نقایص مادرزادی، روزانه 400 میکروگرم اسید فولیک مصرف کنند.
مصرف مکمل اسید فولیک بسیار توصیه می شود زیرا لوله عصبی سه تا چهار هفته پس از بارداری در مغز و ستون فقرات ایجاد می شود. این در حالیست که در این زمان بسیاری از زنان از بارداری خود اطلاعی ندارند.
6- غذاهای سالم بخورید
اگرچه رژیم غذایی بخصوصی برای بارداری وجود ندارد اما خوردن انواع غذاهای سالم می تواند مواد مغذی حیاتی و مورد نیاز بدن مانند کلسیم، پروتئین و آهن را تامین کند و بدن زن را برای بارداری آماده کند. این به معنای خوردن انواع میوه ها و سبزیجات، پروتئین بدون چربی، غلات کامل، لبنیات و منابع سالم چربی است.
زنان علاوه بر مصرف مکمل های اسید فولیک، می توانند این ویتامین ها را از غذاهایی مانند سبزیجات برگ سبز، کلم بروکلی، نان و غلات غنی شده، لوبیا، مرکبات و آب پرتقال نیز بدست آورند.
اگر قصد بارداری دارید، به مقدار کمی ماهی های حاوی جیوه مانند شمشیر ماهی، شارک، ماهی خال خالی شاهی و کاشی ماهی بخورید. به گفته کلینیک مایو، دلیل این امر این است که جیوه می تواند در جریان خون زن باردار تجمع پیدا کند و بر رشد جنین تأثیر منفی بگذارد. سازمان غذا و دارو توصیه می کند مصرف ماهی سفید را به 170 گرم در هفته محدود كنید تا در معرض این فلز سمی قرار نگیرید. یک بررسی در سال 2019 نشان داد که مصرف جیوه می تواند در قدرت باروری زنان و مردان نیز اختلال ایجاد کند.
۷ دعای بارداری برای سلامت جنین، پسر شدن و دعاهای کاربردی دیگر
نتایج برخی از مطالعات حاکی از آن است که زنان باردار باید از مصرف کافئین خودداری کنند: مقامات بهداشتی در ایالات متحده، اروپا و انگلستان گفتند که مصرف حدود 200 میلی گرم کافئین (کمتر از دو فنجان قهوه)، بر جنین تاثیر منفی نمی گذارد. اما نتایج یک مطالعه مروری در سال 2020 که در BMJ Evidence based Medicine منتشر شد، نشان داد که هیچ سطح ایمنی از مصرف کافئین برای زنان باردار یا افرادی که قصد باردار شدن دارند، وجود ندارد.
7- ورزش های بسیار شدید و پرقدرت را کنار بگذارید
دانشمندان در مارس 2020 در ژورنال Human Reproduction گزارش دادند که داشتن فعالیت بدنی در بیشتر روزهای هفته می تواند به بدن زنان کمک کند تا خود را برای بارداری و زایمان آماده کنند و خطر مشکلات باروری را کاهش دهند. اما Live Science گزارش کرد که انجام بیش از حد ورزش یا انجام تمرینات مکرر و سخت می تواند در تخمک گذاری اختلال ایجاد کند.
بسیاری از پزشکان گزارش می کنند که زنانی که ورزش های سنگین انجام می دهند، با اختلالات قاعدگی مواجه می شوند بنابراین اگر قصد بارداری دارند، باید شدت تمرینات خود را کاهش دهند.
8- از تاثیر منفی افزایش سن بر قدرت باروری آگاه باشید
با افزایش سن، قدرت باروری زنان کاهش می یابد. این تاثیر به دلیل تغییرات مربوط به افزایش سن در تخمدان ها است که باعث کاهش کمیت و کیفیت تخمک ها می شود. با افزایش سن، احتمال ابتلا به بیماری هایی مانند فیبروم رحم، آندومتریوز و انسداد لوله های رحمی نیز افزایش می یابد که می تواند موجب کاهش شانس بارداری شوند.
کارشناسان معتقدند که پس از 30 سالگی، قدرت باروری زنان به تدریج کاهش میابد. این امر پس از 37 سالگی شدیدتر شده و پس از 40 سالگی بشدت کاهش میابد. کاهش احتمال بارداری به این معنی است که باردار شدن ممکن است بیشتر طول بکشد.
9- سیگار کشیدن و نوشیدن الکل را ترک کنید
سیگار کشیدن می تواند منجر به بروز مشکلات بارداری در زنان و مردان شود. طبق گفته انجمن پزشکی باروری آمریکا، مواد شیمیایی موجود در دود سیگار مانند نیکوتین و مونوکسیدکربن، سرعت از دست دادن تخمک های زنان را تسریع می کند.
طبق گزارش کلینیک مایو، سیگار کشیدن، تخمدان های زنان را پیر می کند و میزان تخمک های آنها را کاهش می دهد. محققان در تحقیقی که در سال 2020 در مجله Reproductive Biology and Endocrinology منتشر شد، یافته های علمی پیرامون سیگار کشیدن، الکل، اعتیاد و باروری را بررسی کردند. آنها دریافتند که سیگار کشیدن با کاهش احتمال باروری مرتبط است.
بنابراین اگر قصد بارداری دارید، از استعمال دخانیات بپرهیزید. علاوه بر این از مصرف ماری جوانا و سایر مواد مخدر تفریحی نیز خودداری کنید.
دوری از الکل برای زنانی که برای بارداری تلاش می کنند، یک امر ضروری است. این امر برای زنانی که دیگر از روش های پیشگیری از بارداری استفاده نمی کنند هم اهمیت دارد.
همچنین یک مطالعه در سال 2017 در ژورنال Obstetrics & Gynecology منتشر شد که نشان می دهد حدود نیمی از زنان باردار در ایالات متحده، در زمان بارداری یا در اوایل بارداری (که از بارداری خود اطلاع ندارند)، الکل مصرف می کنند.
طبق گفته ی کالج تخصصی زنان و زایمان در آمریکا، نوشیدن الکل در سطح متوسط (یک تا دو نوشیدنی در روز) یا زیاد (بیش از دو نوشیدنی در روز)، می تواند بارداری را برای زنان دشوار کند.
بنابراین نوشیدن الکل (حتی به مقدار کم) در زمان بارداری و قبل از آن، به هیچ وجه کار عاقلانه ای نیست.
10- در مواقع مورد نیاز به پزشک مراجعه کنید
کارشناسان معتقدند که ارزیابی ناباروری برای زوجینی که باردار نمی شوند، لازم است. زنان 35 ساله و بالاتر که بعد از شش ماه رابطه جنسی منظم (بدون استفاده از روش های پیشگیری از بارداری)، همچنان باردار نمی شوند، باید به پزشک مراجعه کنند.
علاوه بر این زنان زیر 35 سالی که پس از یک سال رابطه ی جنسی (بدون استفاده از روش های پیشگیری از بارداری)، باردار نشده اند نیز باید برای پی بردن به علت مشکل، به پزشک مراجعه کنند.
در این قسمت به دو مورد از شایعترین بیماری هایی که در بارداری زنان اختلال ایجاد می کنند، اشاره شده است. در هر قسمت، توضیحات کاملی در مورد بیماری و روش های درمان آن ارایه شده است.
در صورت ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (تنبلی تخمدان)، چه باید کرد؟
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی ست که یکی از رایج ترین دلایل ناباروری زنان محسوب می شود. این بیماری بین 6 تا 12 درصد از زنان آمریکایی که در سن باروری قرار دارند را تحت تأثیر قرار می دهد.
هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص PCOS وجود ندارد اما پزشک با توجه به علایم زیر، ابتلا به این بیماری را تشخیص می دهد:
- پریودهای نامنظم یا پریود نشدن که ناشی از عدم تخمک گذاری است
- هورمون های مردانه بالاتر از سطح طبیعی که ممکن است منجر به رویش موهای زائد در صورت و بدن، آکنه یا کم پشتی موهای سر شود
- وجود کیست های کوچک روی تخمدان ها
علت ابتلا به این سندرم مشخص نیست و بیشتر در زمانی که زنان برای باردار شدن تلاش می کنند، تشخیص داده می شود.
بین ناباروری ناشی از تنبلی تخمدان و اضافه وزن، رابطه بسیار زیادی وجود دارد. حدود 40 تا 60 درصد از زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، دارای اضافه وزن یا چاقی هستند و تحقیقات نشان داده است که تغذیه سالم و ورزش باعث بهبود مشکلات تولید مثل در زنان مبتلا به این وضعیت می شود. مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک هم ممکن است باعث تخمک گذاری و تنظیم سطح انسولین (مانند لتروزول و متفورمین) شوند.
۷ کاری که باید برای باردار شدن قبل از انجام آمیزش جنسی انجام دهید!
روش درمانی دیگر، حفاری لاپاراسکوپی تخمدان است که برای انجام آن، جراح سوراخ های کوچکی در تخمدان های زن ایجاد می کند تا به کاهش میزان هورمون های مردانه کمک کند. به این ترتیب تخمک گذاری آسانتر انجام خواهد شد. این روش که با بیهوشی عمومی انجام می شود ممکن است با خطراتی همراه باشد و در صورت آسیب زیاد به تخمدان ها می تواند روی باروری تأثیر منفی بگذارد.
اگر هیچ یک از روش های درمانی موثر واقع نشد، پزشکان لقاح آزمایشگاهی را توصیه می کنند.
در صورت ابتلا به اندومتریوز، چه باید کرد؟
آندومتریوز یکی دیگر از موانع شایع بارداری است که از هر 10 زن در ایالات متحده، بیش از 1 نفر را درگیر می کند. آندومتریوز زمانی رخ می دهد که بافت های همانند رحم در قسمت های دیگری مانند تخمدان ها یا لوله های فالوپ رشد کند.
براساس مطالعه ای که در سال 2015 در مجله زنان و زایمان هند منتشر شد، آندومتریوز خفیف می تواند باعث کاهش قدرت باروری شود و آندومتریوز شدید می تواند آناتومی لگن زن را تغییر دهد و به عنوان مثال موجب مسدود شدن لوله های فالوپ شود.
اگر شما هم به این بیماری مبتلا هستید، نگران نباشید چون باردار شدن زنان مبتلا به آندومتریوز هنوز هم امکان پذیر است. در برخی موارد بارداری زنانی که به آندومتریوز مبتلا هستند با بارداری زنان سالم، تفاوتی ندارد.
طبق گفته ی مرکز آندومتریوز انگلستان، درمان پزشکی از طریق مصرف داروها، باعث افزایش شانس باروری نمی شود. کلینیک مایو می گوید این داروها موجب تنظیم هورمون های بدن می شوند و می توانند رشد بافت آندومتر را کاهش دهند و از رشد بافت های جدید جلوگیری کنند. اما از آنجا که این داروها بر اساس هورمون ها ساخته شده اند و شامل داروهای پیشگیری از بارداری و داروهایی که تخمک گذاری را مسدود می کنند یا میزان استروژن را کاهش می دهند هستند، می توانند به طور فعال بارداری زن را متوقف کنند.
طبق گفته ی انجمن پزشکی باروری آمریکا، آندومتریوز در زنان مختلف به طور متفاوتی ظاهر می شود و بنابراین درمان آن به وضعیت فرد بستگی دارد.
محققان در مطالعه ای که در سال 2015 در مجله زنان و زایمان هند منتشر کردند، گزارش کردند که انجام عمل جراحی برای جدا کردن بافت آندومتر و اسکار ممکن است باعث بهبود نرخ باروری و کاهش درد مربوط به آندومتریوز شود.
سایر روش های باروری از جمله IVF، القای تخمک گذاری، لقاح مصنوعی و روش هایی که تخمدان های زن را برای تولید تخمک بیشتر تحریک می کند نیز می توانند به باردار شدن خانم های مبتلا به آندومتریوز کمک کنند. انتخاب روش درمانی به شدت آندومتریوز، سن زن و ابتلا به دیگر مشکلات باروری بستگی دارد. یکی از نگرانی های مربوط به درمان باروری زنان مبتلا به آندومتریوز این است که آنها می توانند موجب تحریک بیش از حد تخمدان ها شوند و احتمال بارداری های چند قلویی را بالا ببرند زیرا چندین تخمک بارور می شود.
پاسخ به سوالات متداول در مورد بارداری
آیا احتمال بارداری در دوران شیردهی وجود دارد؟
بله احتمال بارداری زنان در دوران شیردهی وجود دارد. باردار شدن تنها سه هفته پس از زایمان امکان پذیر است حتی اگر قاعدگی هنوز شروع نشده باشد.
آیا احتمال بارداری در دوران پریودی وجود دارد؟
بله طبق گفته ی کلینیک کلیولند، احتمال باردار شدن در زمانیکه خانمی در دوره قاعدگی خود رابطه جنسی داشته باشد، امکان پذیر است. احتمال بارداری در دوران قاعدگی کم است اما غیر ممکن هم نیست. شانس بارداری زنان در حدود زمان تخمک گذاری بیشتر است اما پیش بینی دقیق آن ممکن نیست و این امر به ویژه در مورد زنانی که پریود نامنظمی دارند، بیشتر است.
چگونه می توانم سریعتر باردار شوم؟
بسیاری از زنان می خواهند بدانند که چگونه سریعتر باردار شوند. هیچ روش مطمئنی برای بارداری سریع وجود ندارد اما شما می توانید از طریق راهکارهای ارایه شده در این مطلب، شانس بارداری خود را به میزان زیادی افزایش دهید.
در ادامه بخوانید: ۱۵ آزمایش ضروری قبل از بارداری که باید برای چکاپ انجام دهید
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
