هیچ کس مثل یک زن باردار معنی سوزش معده را نمی داند چون این یکی از علایم ناخواسته و شایع دوران بارداری است. اگر شما هم سوزش معده دارید، باید بدانید که تنها نیستید. تقریباً نیمی از مادران باردار در دوران بارداری دچار سوزش معده می شوند. در این مطلب روش های درمان و پیشگیری از سوزش معده در دوران بارداری آورده شده است.
سوزش معده در دوران بارداری از چه زمانی شروع می شود؟
سوزش معده در بسیاری از خانم ها در سه ماهه اول شروع می شود. بطور کلی این عارضه از حدود دو ماهگی شروع می شود و در طول نه ماه ادامه دارد.
چه عواملی باعث سوزش معده در دوران بارداری می شود؟
بدن در اوایل بارداری مقادیر زیادی هورمون پروژسترون و ریلکسین تولید می کند که موجب شل شدن بافت های عضلانی صاف در سراسر بدن از جمله دستگاه گوارش (GI) می شود.
در نتیجه گاهی اوقات غذا با سرعت بیشتری در سیستم بدن حرکت می کند و به این ترتیب مشکلات مختلفی ازجمله احساس نفخ و گاز گرفته تا سوزش معده را به وجود می آورد.
اگرچه این مشکل برای مادر ناراحت کننده است اما در واقع برای جنین مفید است. چون کاهش سرعت هضم باعث جذب بهتر مواد مغذی در جریان خون و رسیدن آنها از طریق جفت به کودک می شود.
بطور کلی سوزش معده هنگامی اتفاق می افتد که هورمون پروژسترون باعث شل شدن دریچه ای که مری را از معده جدا می کند، شود. این موجب می شود که اسید معده به مری نفوذ کند و باعث احساس سوزش گردد.
بارداری و ریفلاکس اسید معده به مری (GERD)
اگر قبل از بارداری به بیماری ریفلاکس اسید معده به مری (GERD) مبتلا بوده اید، احتمالا سوزش معده را تجربه خواهید کرد. GERD یک بیماری مزمن گوارشی است و زمانی اتفاق می افتد که اسید معده (یا محتویات معده)، به درون مری برگردد.
خوشبختانه درمان GERD در دوران بارداری امکانپذیر است. اگر باردار هستید، در مورد مصرف داروهای درمان کننده ی GERD با پزشک مشورت کنید. بسیاری از نکاتی که در این مطلب برای درمان و پیشگیری از سوزش معده ارایه می شود، می تواند به درمان ریفلاکس هم کمک کند.
خب همانطور که می دانید، پیشگیری بهتر از درمان است. در این قسمت ابتدا به روش های پیشگیری از سوزش معده در بارداری اشاره می کنیم و پس از آن به سراغ راه های درمان آن می رویم.
راه های پیشگیری از سوزش معده در بارداری چیست؟
احتمال داشتن یک بارداری بدون سوزش معده بسیار کم است اما خبر خوب این است که این مشکل جای نگرانی ندارد.
علاوه بر این، اقدامات پیشگیرانه و راهکارهای تسکین دهنده زیادی وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از سوزش معده در بارداری امتحان کنید:
- از مصرف غذاهای محرک خودداری کنید. اگر غذایی باعث سوزش معده یا تشدید این وضعیت می شود، برای مدتی آن را از رژیم غذایی خود حذف کنید. برخی غذاها از جمله غذاهای پر ادویه یا تند، غذاهای سرخ شده یا چرب، گوشت های فرآوری شده، شکلات، کافئین، نوشیدنی های گازدار، نعناع و مرکبات به عنوان عوامل تحریک سوزش معده شناخته می شوند.
- غذا و نوشیدنی ها را همزمان با هم نخورید. مصرف مایعات زیاد بهمراه غذا، موجب درد و تشدید سوزش معده می شود. سعی کنید مایعات را بیشتر بین وعده های غذایی بنوشید.
- دو ساعت قبل از خواب چیزی نخورید. چه در خانه غذا می خورید و چه در بیرون از منزل، سعی کنید آخرین وعده غذایی بزرگ خود را حداقل دو ساعت قبل از خواب بخورید تا معده قبل از دراز کشیدن در شب، شروع به هضم غذا کند. (خوردن میان وعده قبل از خواب برای زنان باردار خوب است به شرطی که سبک باشد و هضم آن آسان باشد.)
- وعده های غذایی را کم حجم و در دفعات بیشتر بخورید. از خوردن سه وعده ی غذایی بزرگ و پر حجم بپرهیزید. مصرف وعده های غذایی کوچک و میان وعده ها، راه حل تسکین بسیاری از علائم بارداری (از سوزش معده گرفته تا نفخ و افت انرژی) می باشند.
- غذا را خوب بجوید. جویدن اولین قدم در روند هضم غذا است: هرچه بیشتر بجوید، معده نیز کمتر کار می کند. بعلاوه غذا خوردن سریع، موجب بلعیدن هوا و ورود گاز به معده می شود. بنابراین حتی وقتی خیلی گرسنه هستید یا عجله دارید هم سعی کنید لقمه های کوچکی بردارید و آن را خوب بجوید.
- از پوشیدن لباس های تنگ و چسبان اجتناب کنید. سعی کنید لباس های آزاد و گشاد بپوشید. پوشیدن لباس های تنگ می تواند شکم شما را منقبض کند و بر فشار معده بیفزاید. این امر موجب تشدید سوزش معده می شود.
- بعد از غذا خوردن از دراز کشیدن اجتناب کنید. هنگام غذا خوردن حتماً به حالت صاف بنشینید و بعد از آن چند ساعت در همین حالت بمانید. دراز کشیدن، خم شدن و لم دادن، همگی باعث بالا زدن اسید معده می شوند. بجای خم شدن با کمر، با زانو خم شوید. سعی کنید در زمان خوابیدن سر خود را در سطح بالاتری قرار دهید تا از بروز سوزش معده جلوگیری نمایید.
- مراقب افزایش وزن خود باشید. سعی کنید در دوران بارداری، وزن خود را بتدریج بالا ببرید و از افزایش وزن بیش از حد جلوگیری کنید. میزان افزایش وزن به وزن اولیه شما بستگی دارد اما بطور کلی در بارداری حدود 11 تا 16 کیلوگرم اضافه وزن خوب است. وزن اضافی می تواند فشار بیشتری بر دستگاه گوارش شما وارد کند و سوزش معده را بدتر کند.
- سیگار نکشید. اگر سیگاری هستید، اکنون بهترین زمان برای ترک آن است. سیگار کشیدن در دوران بارداری برای مادر و جنین مضر است و از طرفی موجب تشدید سوزش معده می شود.
- استرس را از خود دور کنید. استرس، معده را ناراحت می کند بنابراین برای تسکین سوزش معده، سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید. برای دوری از اضطراب، روش هایی از جمله یوگا، مراقبه، افکار مثبت، طب سوزنی یا هیپنوتیزم را امتحان کنید.
غربالگری دوران بارداری چیست؟ ۶ آزمایش ضروری که باید انجام دهید
روش های درمان سوزش معده در بارداری چیست؟
روش های مختلفی برای کنترل و درمان سوزش معده در دوران بارداری وجود دارد. شما می توانید از هر کدام از روش های زیر به دلخواه استفاده کنید:
- آدامس بدون قند بجوید. انجام این کار حدود نیم ساعت بعد از غذا باعث افزایش تولید بزاق می شود و می تواند اسید اضافی مری را خنثی کند. اگر نگران شیرین کننده های مصنوعی در دوران بارداری هستید، می توانید از آدامس های بدون قند در حد متوسط استفاده کنید. اگر جزء زنانی هستید که با جویدن آدامس نعناعی احساس سوزش معده ی بیشتری می کنید، می توانید از آدامس های بدون طعم استفاده کنید.
- بادام را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. بعد از هر وعده غذایی چند عدد بادام بخورید زیرا این مغز خوشمزه موجب تسکین سوزش معده یا حتی جلوگیری از آن می شود.
- شیر بنوشید. معده ی خود را بعد از هر وعده غذایی یا درست زمانی که احساس سوزش و درد معده می کنید، با یک لیوان شیر بادام تسکین دهید و علاوه بر این کلسیم مورد نیاز بدن خود را تامین کنید. برخی از مادران باردار، مصرف شیر گرم که با یک قاشق غذاخوری عسل مخلوط شده است را ترجیح می دهند.
- پاپایا بخورید. پاپایای تازه، خشک یا یخ زده به تسکین سوزش معده در برخی از زنان کمک می کند و ویتامین های A و C بدن را نیز تامین می نماید.
برای درمان سوزش معده در دوران بارداری، از چه داروهایی می توانم استفاده کنم؟
قرص آنتی اسید Tums و آنتی گاز Rolaids می توانند به تسکین سوزش سر دل کمک کنند و علاوه بر کاهش درد، کلسیم مورد نیاز بدن را تامین نمایند. داروهایی مانند مالوکس (آلومینیم ام جی) و میلانتا نیز در دوران بارداری قابل استفاده هستند. البته توجه داشه باشید که قبل از مصرف هر گونه دارو در دوران بارداری، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا نوع و دوز مناسب دارو را برای شما تعیین کند.
از مصرف سایر داروهای سوزش معده در دوران بارداری خودداری کنید مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشند.
با این حال اگر سوزش معده شما دائمی و آزاردهنده است، پزشک احتمالا به شما پیشنهاد میکند از داروهای سوزش معده بدون نسخه مانند مهارکننده های پروتون پمپ (PPI) یا مسدود کننده های H2 که تولید اسید را کنترل می کنند، استفاده کنید. به طور کلی مصرف این داروها در دوران بارداری برای خانم هایی که علائم شدیدی تجربه می کنند و به داروهای ضد اسید و تغییرات سبک زندگی پاسخ نمی دهند، بی خطر است و ایمن در نظر گرفته می شود اما باز هم توصیه می شود که ابتدا با پزشک خود در این باره صحبت کنید.
سوزش معده در دوران بارداری چه زمانی پایان میابد؟
اگر سوزش معده دارید، احتمالا این مشکل تا پایان بارداری همراه شما خواهد بود!
حتی اگر در اوایل بارداری سوزش معده نداشته باشید، احتمال اینکه از حدود سه ماهه دوم یا سوم با این مشکل مواجه شوید، وجود خواهد داشت.
اما خوشبختانه به محض زایمان، سوزش معده هم برطرف می شود.
اگر در گذشته سوزش معده را تجربه نکرده اید اما اکنون بیش از دو بار در هفته با آن مواجه می شوید و این مشکل با مصرف داروهای بدون نسخه (در طول دو هفته یا بیشتر) تسکین پیدا نکرده است، حتما با پزشک خود صحبت کنید. چون در این حالت ممکن است به ریفلاکس اسید معده به مری مبتلا شده باشید و درمان این وضعیت به تغییر سبک زندگی و مصرف داروها نیاز دارد.
آیا داشتن سوزش معده در دوران بارداری به این معنی است که فرزندی با موهای پرپشت خواهید داشت؟
برخی افراد معتقدند که داشتن سوزش معده در بارداری نشاندهنده ی پرپشت بودن موهای کودک است. اگرچه ممکن است عجیب بنظر برسد اما تحقیقات نشان می دهد که این عقیده تا حدودی درست است. به طور متوسط هرچه میزان سوزش معده در دوران بارداری بیشتر باشد، احتمال تولد کودکی با موهای پرپشت بیشتر است!
اگرچه دور از ذهن است اما به نظر می رسد هورمون های مسئول سوزش معده همان هورمون هایی هستند که باعث جوانه زدن موهای جنین می شوند. بنابراین اگر سوزش معده دارید، به فکر خرید شامپوی بچه باشید!
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
