مادرانی که در دوران شیردهی به زونا مبتلا می شوند، معمولا در مورد انتقال این ویروس به نوزاد خود بسیار نگران هستند. در این مطلب به سوالات مهم و رایجی در این مورد پاسخ داده شده است که می تواند بسیاری از ابهامات شما را برطرف کند.
قبل از هر چیز بهتر است ابتدا بدانید که ویروس زونا چیست و چگونه ایجاد می شود.
زونا چیست؟
زونا یک عفونت ویروسی است که از طریق ویروس واریسلازوستر، یعنی همان ویروس آبله مرغان ایجاد می گردد. بعد از اینکه فردی به آبله مرغان مبتلا می شود، ویروس در بدن او غیرفعال می شود و در بافت عصبی پنهان می گردد. در برخی از افراد ویروس غیرفعال در سال های بعد (بخصوص بعد از 50 سالگی) دوباره فعال می شود و بثورات قرمز با تاول های کوچک پر از مایع ایجاد می کند که به آن زونا گفته می شود. به این ترتیب هرکسی که از آبله مرغان بهبود یافته باشد، ممکن است به زونا مبتلا شود اما این خطر با افزایش سن افزایش می یابد.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
اما سوال اینجاست که چرا برخی مادران در دوران شیردهی به زونا مبتلا می شوند؟ گاهی ممکن است بعد از زایمان به دلیل استرس و فشارهای دیگر، ویروس خاموش شده در بدن مادر فعال شود و زونا بروز کند.
اما خوشبختانه جای نگرانی نیست چون زونا از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل نمی گردد. اما توجه داشته باشید که ویروس واریسلا زوستر می تواند در اثر تماس مستقیم با زخم ها (بخصوص مایع موجود در زخم ها) منتقل شود. از طرفی این بیماری می تواند در افرادی که هرگز آبله مرغان نگرفته اند یا واکسن آبله مرغان دریافت نکرده اند، باعث آبله مرغان شود. زخم های زونا تا زمان خشک شدن کامل، مسری هستند.
آیا نوزادان هم می توانند به زونا مبتلا شوند؟
بطور کلی یک انسان بدون وجود ویروس آبله مرغان در بدن به زونا مبتلا نمی شود، بنابراین احتمال ابتلای نوزادان به زونا بسیار کم است. از طرفی مادرانی که آبله مرغان گرفته اند یا درگذشته واکسن آبله مرغان را دریافت کرده اند، در دوران بارداری مقداری از ایمنی آبله مرغان را به فرزند خود منتقل می کنند و این مصونیت جزئی تا 6 الی 12 ماهگی کودک ادامه پیدا می کند.
اما این مصونیت کامل نیست و نوزاد واکسینه نشده هم می تواند آبله مرغان بگیرد. بنابراین درصورت مشاهده ی ضایعات قرمز رنگ شبیه آبله مرغان در یک طرف بدن کودک که گاهی با سردرد و تب و لرز همراه هستند، به پزشک مراجعه کنید.
زونای کودکان بسیار خفیف تر از بزرگسالان است و معمولا با خارش همراه است. این ضایعات به مرور پوسته پوسته می شوند و نهایتا تا 4 هفته، ناپدید می شوند.
مادران مبتلا به زونا، تحت چه شرایطی می توانند به شیردهی ادامه دهند؟
مادر مبتلا به زونا در صورت نداشتن ضایعات پوستی بر روی پستان می تواند به شیردهی ادامه دهد. توجه داشته باشید که باید زخم های ناشی از زونا را پوشاند و به کودک شیر داد. در صورتی که ضایعات پوستی زونا هر جای دیگر غیر از پستان باشد، روی آن را بپوشانید و دست های خود و نوزادتان را بطور کامل بشویید و سپس شروع به شیردهی کنید.
اگر ضایعه در ناحیه آرئول یا نزدیک آن ایجاد شود، احتمال تماس دهان و دست های کودک با ضایعات بالاست و در این مواقع توصیه می شود برای جلوگیری از ورم پستان، شیردهی را با پستان دیگر ادامه دهید. توصیه می شود که شیر پستانی که ضایعات پوستی زونا در آن دیده می شود را دور بریزید تا زمانیکه به بهبودی کامل برسید و بتوانید به نوزاد خود مستقیما شیر دهید. ممکن است برای حفظ شیر و کاهش احتمال ابتلا به عفونت پستان، نیاز به دسترسی به پمپ شیردهی در بیمارستان داشته باشد.
مادران قبل از شیردهی به نوزاد باید دست های خود را به خوبی با آب و صابون بشویند و در صورت استفاده از پمپ، حتما توصیه های بهداشتی را رعایت کنند. در این دوران می توانید شیردهی را با پستانی که ضایعات پوستی زونا در آن دیده نمی شود، ادامه دهید.
همانطور که در بالا هم اشاره شد، لازم است تا زمان بهبودی، ضایعات را با بانداژ تمیز و خشک بپوشانید تا از تماس مستقیم آن با نوزاد جلوگیری شود. مادران مبتلا به زونا باید در زمان تماس با نوزاد خود دست هایشان را بشویند تا زمانیکه ضایعات بطور کامل بهبود یابند.
مادران مبتلا به بیماری های نقص ایمنی، درصورت ابتلا به زونا باید از یک متخصص در مورد چگونگی یا ادامه شیردهی مشاوره بگیرند. در صورت تماس مستقیم نوزاد با ضایعات زونا، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
آیا مادرانی که داروهای ضدویروس مصرف می کنند، می توانند به شیردهی ادامه دهند؟
بله. زنان می توانند در دوران شیردهی از داروهای ضد ویروس برای درمان زونا استفاده کنند. پزشک متخصص، نوع و دوز مورد نیاز داروها را تشخیص خواهد داد.
آیا نوزادان مادران تحت درمان، به مراقبت های پزشکی نیاز دارند؟
بیشتر نوزادانی که به آبله مرغان مبتلا می شوند، می توانند عفونت را تحمل کنند. با این حال برخی از آنها ممکن است عوارضی را تجربه کنند. مادران باید در مورد عفونت هایی که حتی خفیف به نظر می رسند هم به پزشک اطفال مراجعه کنند.
آیا دریافت واکسن واریسلا (آبله مرغان) برای مادران شیرده بی خطر است؟
بله. واکسن واریسلا باید برای مادران شیردهی که واکسینه نشده اند، مورد استفاده قرار بگیرد. دریافت دو دوز واکسن آبله مرغان به میزان حدود 90٪، در جلوگیری از این بیماری موثر است. تاکنون شواهدی مبنی بر دفع سویه واکسن از طریق شیر انسان یا انتقال آن به نوزادان یافت نشده است.
