افسردگی یک اختلالی خلقی است که موجب احساس غم و اندوه می شود و علائم آن معمولا بیش از 2 هفته طول میکشد. زنان بیشتر از مردان به افسردگی مبتلا می شوند. از هر 8 زن، 1 نفر در طول زندگی خود حداقل یکبار افسردگی را تجربه می کند (که به احتمال زیاد در سنین 25 تا 44 سالگی رخ می دهد) و 7 درصد از زنان باردار در دوران بارداری خود به افسردگی مبتلا می شوند (این آمار جهانی است و بعبارت دیگر براساس تجربیات زنان در سراسر جهان محاسبه شده است).
افسردگی پس از زایمان نیز اصطلاحی است که ممکن است چیزهایی در مورد آن شنیده باشید و به افسردگی اشاره دارد که در 12 ماه پس از زایمان رخ می دهد. در این مطلب با افسردگی قبل و بعد از زایمان و علائم آنها آشنا می شوید.
علائم افسردگی در دوران بارداری
علائم و نشانه های افسردگی در زنان باردار، مشابه علائم افسردگی در تمامی افراد است. با این حال برخی علائمی که ممکن است نشان دهنده افسردگی دوران بارداری باشند عبارتند از:
- اضطراب بیش از حد در مورد نوزاد
- عزت نفس پایین مانند احساس عدم کفایت و بی لیاقتی در مورد مادر شدن
- بی تفاوتی در مورد فعالیت هایی که در گذشته برای شما لذت بخش بوده اند
- عدم اطمینان خاطر
- بی توجهی به مراقبت های دوران بارداری
- سیگار کشیدن، نوشیدن الکل یا استفاده از مواد مخدر
- وزن گیری ضعیف به دلیل تغذیه ی کم یا عدم رعایت رژیم غذایی سالم و استاندارد
- داشتن افکار خودکشی
برخی تحقیقات نشان می دهد که دوره های افسردگی در زنان باردار، بیشتر در سه ماهه اول و سوم رخ می دهند.
علائم افسردگی عمومی عبارتند از:
- احساس غم، پوچی یا ناامیدی، گریه های مداوم
- طغیان عصبانی، تحریک پذیری یا سرخوردگی حتی در مورد مسائل کوچک
- بی علاقگی یا عدم لذت بردن از فعالیت های عادی مانند رابطه جنسی، سرگرمی یا ورزش
- اختلالات خواب از جمله بی خوابی یا خواب زیاد
- خستگی و کمبود انرژی، بصورتیکه کارهای جزئی تلاش و زمان زیادی می طلبد
- کاهش اشتها و کاهش وزن یا نقطه ی معکوس آن یعنی افزایش میل به غذا و افزایش وزن
- اضطراب، آشفتگی یا بی قراری
- کند شدن تفکر، صحبت کردن یا حرکات بدن
- احساس بی ارزشی یا گناه، فراموش نکردن شکست های گذشته یا سرزنش خود
- مشکل در تفکر، تمرکز، تصمیم گیری و به خاطر سپردن چیزها
- افکار مکرر یا دائمی در مورد مرگ، افکار خودکشی، اقدام به خودکشی یا خودکشی
- مشکلات جسمی غیر قابل توضیح مانند کمردرد یا سردرد
علائم بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی معمولاً به حدی شدید است که مشکلات قابل توجهی را در فعالیت های روزمره مانند کار، مدرسه، فعالیت های اجتماعی یا روابط با دیگران ایجاد می کنند. برخی از افراد ممکن است به طور کلی احساس بدبختی یا نارضایتی کنند بدون اینکه دلیل آن را بدانند.
ممکن است برخی از علائم ذکر شده در بالا مانند تحریک پذیری، اختلالات خواب، خستگی، تغییر اشتها و دردهای جدید مانند کمردرد و سردرد شبیه علائمی باشد که معمولاً خانم ها در دوران بارداری تجربه می کنند. همین امر تشخیص افسردگی در دوران بارداری را مشکل می کند. زنان تصور می کنند که این علائم در دوران بارداری طبیعی است و بنابراین آنها را نادیده می گیرند.
کمیته ی مشترک متخصصین زنان و زایمان آمریکا (ACOG) توصیه می کند که زنان باردار حداقل یکبار در دوران بارداری از نظر علائم افسردگی و اضطراب مورد ارزیابی قرار بگیرند. اگر پزشک تان تابحال در مورد افسردگی با شما صحبت نکرده است، می توانید از او بخواهید که یک غربالگری افسردگی انجام دهد. البته فقط تشخیص این بیماری برای حل مشکل کافی نیست چون اختلال افسردگی معمولاً بدون درمان بهبود نمی یابد.
چه تعداد از زنان باردار با افسردگی مواجه می شوند؟
مطالعات انجام شده در سال 2017 نشان میدهد که 12.8٪ از زنان 3 ماه قبل از بارداری، 12٪ زنان در طول دوران بارداری و 12.5٪ پس از زایمان، افسردگی را تجربه می کنند. با توجه به تعداد کل زایمان هایی که هر سال در ایالات متحده انجام می شود، 12 درصد از این تعداد تقریباً به معنی 500،000 زن است! نیم میلیون زن آمریکایی در دوران بارداری خود با افسردگی روبرو می شوند که رقم بسیار بالایی است! زنانی که اضطراب و استرس زیادی در زندگی دارند، کسانی که سابقه افسردگی دارند، از حمایت اجتماعی ضعیفی برخوردارند، با بارداری ناخواسته روبرو شده اند یا در معرض خشونت شریک زندگی شان هستند، بیشتر در معرض ابتلا به اختلال افسردگی بارداری هستند.
افسردگی دوران بارداری چه عوارضی بهمراه دارد؟
اگرچه افسردگی شدید می تواند منجر به خودکشی شود اما افسردگی دوران بارداری یک اورژانس جسمی نیست که منجر به عوارض تهدید کننده و مرگبار شود. با این حال تحقیقات نشان داده است که این وضعیت به طور بالقوه بر سلامت مادر و نوزاد (قبل از تولد و پس از تولد) تأثیر می گذارد.
عوارض افسردگی قبل از زایمان، فراتر از تأثیر بر سلامت روحی و روانی مادر است. این وضعیت می تواند بر سلامت جسمی مادر و سلامت نوزاد او تأثیر بگذارد. مطالعات نشان داده است که افسردگی قبل از زایمان می تواند منجر به خطرات جدی برای سلامتی دوران بارداری و پس از آن شود. برخی از این خطرات عبارتنداز:
- پره اکلامپسی (فشار خون بالا در دوران بارداری که می تواند به کلیه ها، کبد، ریه ها و قلب مادر آسیب برساند و در موارد شدید ممکن است باعث تشنج و سکته شود).
- وزن کم نوزاد هنگام تولد (نوزادانی که هنگام تولد کم وزن هستند، ممکن است در آینده از برخی بیماری ها از جمله: دیابت، بیماری های قلبی، فشار خون بالا، ناتوانی های ذهنی و رشدی، سندرم متابولیک و چاقی رنج ببرند)
- زایمان زودرس
- زایمان به روش سزارین (این روش زایمان با خطرات خاصی مانند بیهوشی، از دست دادن خون، عفونت، دوره بهبودی طولانی تر و افزایش خطر افسردگی پس از زایمان همراه است.)
- افسردگی پس از زایمان افسردگی قبل از زایمان می تواند بر رشد مغز نوزاد هم تأثیر بگذارد. نوزادان مادران مبتلا به افسردگی بارداری درمان نشده، بیشتر از نوزادان دیگر در معرض خطر مشکلات یادگیری و رفتاری قرار دارند. نتایج یک مطالعه چند دهه ای در فنلاند از آینده ی کودکان زنانی که دچار افسردگی قبل از زایمان بودند، نشان داد که بسیاری از این کودکان در بزرگسالی (به ویژه مردان)، به اختلالات خلقی مانند اختلال شخصیت ضداجتماعی مبتلا شده اند.
درصورت ابتلا به افسردگی دوران بارداری، چه باید کرد؟
در صورت مشاهده علائم افسردگی دوران بارداری در خود یا یکی از اعضای خانواده تان، حتماً با پزشک مشورت کنید. برخی از زنان در مورد علائم خود به کسی چیزی نمی گویند. آنها از صحبت کردن در مورد علائم شان احساس شرمندگی و گناه می کنند و فکر می کنند که ممکن است دیگران آنها را یک مادر خوب تلقی نکنند. این در حالیست که هر زنی ممکن است در دوران بارداری یا بعد از زایمان، دچار افسردگی شود. پس این بدان معنا نیست که این زنان، مادران بد یا بی لیاقتی هستند.
در اینجا چند نکته مفید دیگر برای مقابله با افسردگی بارداری وجود دارد:
- تا جایی که می توانید استراحت کنید.
- از کار زیاد و خسته کردن خود اجتناب کنید.
- از همسر، خانواده و دوستان خود کمک بخواهید.
- برای بیرون رفتن، دیدن دوستان یا تنها بودن با شریک زندگی تان وقت بگذارید.
- احساسات تان را با همسر، خانواده و دوستان خود در میان بگذارید.
- با دیگر مادرها صحبت کنید تا بتوانید از تجربیات آنها درس بگیرید.
- به پزشک مراجعه کنید و از خدمات پزشکی بهره مند شوید.
- در دوران بارداری یا بلافاصله بعد از زایمان هیچ تغییر اساسی در زندگی خود ایجاد نکنید. تغییرات عمده می تواند باعث ایجاد استرس های غیر ضروری شود. گاهی اوقات نمی توان از بروز برخی اتفاقات و تغییرات جلوگیری کرد. در اینحالت سعی کنید از دیگران کمک بگیرید.
دو روش رایج درمان افسردگی بارداری عبارتند از:
- گفتار درمانی. این روش شامل صحبت با یک درمانگر، روانشناس یا مددکار اجتماعی است تا مطلع شوید که افسردگی چه تاثیری در فکر کردن، احساسات و عملکرد شما ایجاد می کند.
- دارو درمانی. پزشک می تواند داروهای ضد افسردگی برای شما تجویز کند. مصرف این داروها می توانند علائم افسردگی را تسکین دهد.
افسردگی پس از زایمان چیست؟
زنان این نوع افسردگی را تا 12 ماه پس از زایمان تجربه می کنند. افسردگی بعد از زایمان ممکن است به علت نوسانات شدید سطح هورمون ها به دلیل زایمان، احساس خستگی بعد از زایمان و مراقبت از نوزاد جدید، احساس خستگی بعلت مراقبت از نوزاد، استرس ناشی از بچه دار شدن، احساس جذابیت کمتر و از دست دادن حریم شخصی و وقت آزاد مادر اتفاق بیفتد.
شاید برای شما این سال پیش آمده باشد که آیا افسردگی پس از زایمان با گرفتگی خلق پس از زایمان (Baby Blues) یکی است؟ همه می دانند که بسیاری از خانم ها Baby Blues را تجربه می کنند اما تفاوت آن با افسردگی پس از زایمان چیست؟ این یک سوال عالی است و در اینجا خلاصه ای سریع از هر دو مورد آمده است:
گرفتگی خلق پس از زایمان یا Baby Blues تنها چند روز تا یک یا دو هفته پس از زایمان باقی می ماند و علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- نوسانات خلقی
- اضطراب
- ناراحتی
- تحریک پذیری
- گریه های مکرر
- کاهش تمرکز
- مشکل در اشتها
- مشکل خواب
افسردگی پس از زایمان ممکن است در ابتدا با گرفتگی خلق پس از زایمان اشتباه گرفته شود این درحالیست که علائم و نشانه های افسردگی پس از زایمان شدیدتر بوده و بیشتر طول می کشد و در نهایت ممکن است در توانایی شما در مراقبت از نوزاد و انجام سایر کارهای روزانه اختلال ایجاد کند. علائم این وضعیت معمولاً در چند هفته اول پس از زایمان ظاهر می شوند اما ممکن است زودتر (در دوران بارداری) یا دیرتر (تا یک سال پس از زایمان) نیز شروع شوند.
علائم و نشانه های افسردگی پس از زایمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خلق و خوی افسرده یا نوسانات شدید خلقی
- گریه ی زیاد
- مشکل در برقراری ارتباط با نوزاد
- کناره گیری از خانواده و دوستان
- بی اشتهایی یا پرخوری بسیار بیشتر از حد معمول
- ناتوانی در خوابیدن (بی خوابی) یا خواب زیاد
- خستگی شدید یا از دست دادن انرژی
- کاهش علاقه و لذت نسبت به فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت می بردید
- تحریک پذیری و عصبانیت شدید
- ترس از این که مادر خوبی نیستید
- ناامیدی
- احساس بی ارزشی، شرم، گناه یا ناکافی بودن
- کاهش توانایی در تفکر، تمرکز یا تصمیم گیری
- بی قراری
- اضطراب شدید و حملات هراس
- افکار آسیب رساندن به خود یا نوزاد
- افکار مکرر مرگ یا خودکشی
اگر افسردگی پس از زایمان درمان نشود، ممکن است ماه ها یا بیشتر طول بکشد.
اگر برخی از علائم افسردگی قبل و بعد از زایمان را دارید، در این مورد حتما با پزشک یا درمانگر خود صحبت کنید. کسانی که به افسردگی دوران بارداری مبتلا می شوند، احتمالا به افسردگی پس از زایمان نیز مبتلا خواهند شد. بنابراین درمان این وضعیت اهمیت زیادی دارد. از صحبت کردن در مورد افسردگی دوران بارداری خود احساس شرمندگی نکنید چون این نشانه ی ضعف شما نیست. فراموش نکنید که حتما نزدیکان تان را از وضعیت تان مطلع کنید تا بتوانید از حمایت آنها بهره مند شوید.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
