معرفی انواع مهارتهای حرکتی و ۹ روش تقویت آنها در کودک

دوره ای که در آن زندگی می کنیم دوره ایست که کودکان در آن بیش از هر زمان دیگری در تمرکز کردن و به خصوص متمرکز شدن روی تکالیف مدرسه شان مشکل دارند. با اینکه خیلی از والدین علت حواس پرتی بچه ها را رسانه های اجتماعی می دانند؛ اما به گفته بهترین روانپزشکان تهران گاهی اوقات این مشکل چیزی فراتر از این حرف هاست و نمی توان تقصیر را گردن ابزارهای دیجیتال انداخت.

اگر متوجه شده اید کودکتان خیلی زود تمرکزش را از دست می دهد و دچار مشکلاتی مثل دشواری در دنبال کردن خطوط موقع نوشتن مشق هایش می شود، ممکن است این مشکل به خاطر ضعف مهارت های حرکتی او باشد.

ورزش در خانه کودکان (۴ راه تشویق آنها و ۱۲ فعالیت بسیار مفید)

ضعیف بودن مهارت های حرکتی سرعت کودک را کاهش می دهد و فرایند یادگیری در مدرسه را برای او سخت و دشوار می کند. اگر این مساله برطرف نشود، درست مثل یک گلوله برفی غلتان حرکت می کند و بزرگ و بزرگتر می شود. با بیشتر شدن ابعاد این مشکل، احتمال موفقیت کودک در کارهایش هم کمتر می شود.

برای همین والدین باید از این مساله آگاه باشند و با آگاهی و دانش لازم خودشان را برای راهنمایی فرزندانشان مجهز کنند و به جنگ این مشکل بروند. فهمیدن اینکه مهارت های حرکتی چه هستند نیمه اول این نبرد است؛ پس بیایید با هم نگاه دقیق تری به آن بیندازیم.

تعریف مهارت های حرکتی

مهارت حرکتی اساسا به توانایی فعال کردن برخی از عضلات بدن برای رسیدن به یک هدف یا منظور خاص گفته می شود. برای اینکه فرد بتواند آگاهانه و به طور کنترل شده عضلاتش را حرکت بدهد، اول باید توانایی “احساس” حرکت عضله را داشته باشد.

مشکلات مربوط به مهارت های حرکتی زمانی به وجود می آیند که فرد برای انجام عمل مورد نظرش قادر به حرکت نباشد یا توانایی حرکتش را از دست بدهد. این مشکلات روی عملکرد بچه ها در مدرسه و انگیزه آنها برای یادگیری تاثیر منفی قابل توجهی می گذارد.

این واقعیت که مهارت های حرکتی تأثیر زیادی روی روند یادگیری کودکان دارند، چنین مشکلاتی را به مساله مهم و بزرگی به خصوص برای والدین تبدیل می کنند. برای همین والدین باید فرزندانشان را از نظر وجود ضعف در مهارت های حرکتی ارزیابی کنند و در صورت تشخیص این موارد حتما به آن توجه کنند.

در ادامه به برخی از مشکلات مربوط به مهارت های حرکتی در کودکان اشاره می کنیم:

• دست خط ناخوانا
• دشواری در نوشتن حروف
• مشکل در تمرکز و سازماندهی کردن افکار
• عدم کپی صحیح و درست از روی صفحه کتاب یا تخته
• پرش از بخشی از قسمت های صفحه کتاب
• نشستن یا ایستادن نادرست و بد

توجه: برخی از مشکلات مربوط به مهارت های حرکتی و به ویژه مواردی که در کودکان مشاهده می شود، با استفاده از تمرینات مخصوص مهارت های حرکتی برطرف می شوند. MentalUP یک نرم افزار فکری علمی و آموزشی است که توسط دانشگاهیان و مربیان ساخته شده است و به کودکان کمک می کند تا با انجام یک سری تمرینات سرگرم کننده روزانه، حافظه و تمرکزشان را تقویت کنند.

مهارت های حرکتی چیست؟ فواید ایجاد و آموزش آن در کودک

مهارت های حرکتی درشت چیست؟

مهارت های حرکتی درشت توانایی حرکت عضلات بزرگ برای به حرکت در آوردن کل بدن هستند. این دسته از مهارت های حرکتی برای انجام عملکردهای روزمره مثل ایستادن، نشستن، راه رفتن، پریدن و غیره مهمند.

علاوه بر این مهارت هایی که به ترکیب و هماهنگی مهارت های مختلف نیاز دارند هم جزو مهارت های حرکتی درشت یا بزرگ محسوب می شوند. فعالیت ها یا ورزش هایی که با استفاده از هماهنگی چشم و دست انجام می شوند مثل فریزبی، لگد زدن به توپ یا کوهنوردی نمونه های خوبی از مهارت های حرکتی درشت هستند. بنابراین می توان گفت مهارت های حرکتی درشت به هماهنگی، زمان واکنش، هشیاری بدن، قدرت و تعادل نیز مربوط می شوند.

مهارت های حرکتی درشت تاثیر زیادی روی عملکرد کودکان در مدرسه دارند چون این مهارت ها امکان اتصال و پیوند فعالیت های مداوم مغز با فعالیت های معنادار عضلانی از حمل کیف مدرسه گرفته تا ثابت نشستن روی نیمکت کلاس را فراهم می کنند.

تمرینات و بازی های فکری علمی به کودکان کمک می کنند تا مهارت های حرکتی درشت خودشان را پرورش بدهند. MentalUP یک پلت فرم قابل اعتماد است که در مدارس متعدد و توسط هزاران خانواده استفاده می شود. این نرم افزار به کودکانی که دچار ضعف مهارت های حرکتی هستند کمک می کند.

مهارت های حرکتی ظریف چیست؟

مهارت های حرکتی ظریف توانایی ایجاد حرکات کوچک با استفاده از عضلات کوچک هستند. این حرکات به قدری کوچک و ظریف هستند که معمولا شما حتی متوجه انجام آنها نمی شوید. با این حال مهارت های حرکتی ظریف را می توان پایه و اساس انجام کارهای بزرگتر حساب کرد.

به طور کلی مهارت های حرکتی ظریف روی عملکرد فرد چه از نظر کیفیت نتیجه عملکرد و چه از لحاظ سرعت انجام عمل مورد نظر تاثیر زیادی می گذارند. کودک شما برای در دست گرفتن و استفاده از مداد موقع کشیدن نقاشی یا نگه داشتن قیچی برای بریدن کاغذ به مهارت های حرکتی ظریف نیاز دارد.

نمونه های دیگری از فعالیت های روزمره همه ما که در آنها از مهارت های حرکتی ظریف استفاده می شود شامل مسواک زدن، حل پازل، باز کردن جعبه های غذا ، بستن بند کفش و غیره می شود.

فعالیت های بهبود دهنده مهارت های حرکتی

وقتی یک کودک متولد می شود، مغز او هنوز توانایی کنترل حرکات پیشرفته را ندارد. رشد کودک در ابتدا از سر او شروع می شود تا او بتواند لب ها، دهان یا زبانش را حرکت بدهد و سپس او شروع به کنترل و حرکت بقیه بدن می کند.

مهارت های حرکتی درشت قبل از مهارت های حرکتی ظریف رشد می کنند؛ ولی به مرور زمان کودک برای تسلط روی حرکات و توانایی های بدنش از هر دو مهارت حرکتی درشت و ظریف به خوبی و همزمان استفاده کند.

والدین می توانند با انجام برخی فعالیت ها و تمرینات پایه، مهارت های حرکتی درشت و ظریف را در کودکانشان تقویت کنند

۱- فعالیت های نوشتاری

همین که کودکتان بتواند یک وسیله نوشتاری را در دست بگیرد یعنی او از مهارت های حرکتی ظریف استفاده می کند. برای تقویت این روند، فقط کافیست از یک مداد یا سایر وسایل مخصوص نوشتن استفاده کنید و به کودکتان کمک کنید تا با این ابزار و با استفاده از خطوط صاف و منحنی، حروف مختلف را بنویسد.

۲- باغبانی و کاشت

کاشت بذر برای پرورش گیاهان جدید یا عوض کردن گیاهان پلاسیده با گل و گیاهان جدید به بچه ها کمک می کند تا بین حرکات چشم و دستشان هماهنگی ایجاد کنند. در کنار این مسائل، کودکتان با طبیعت و زیبایی های آن هم آشنا می شود.

۳- بریدن

به کودکانتان کمک کنید تا با قیچی اشکال مختلف روی کاغذ، پارچه یا موارد دیگر را برش بزنند. نگه داشتن قیچی و بریدن اشکال از جمله فعالیت های بسیار خوب است که نه تنها جنبه سرگرمی دارد بلکه مهارت های حرکتی ظریف را هم تقویت می کند.

روابط اجتماعی در کودکان چیست؟ ۷ مهارت که حتما باید آموزش ببینند!

۴- فشار دادن دکمه

کودک شما باید بتواند از دست خود برای فشار و بالا و پایین کردن دکمه هایی مثل کلید برق یا هر چیز دیگری استفاده کند. ایجاد قدرت لازم برای فشار دادن این دکمه ها به کودک کمک می کند تا مهارت های حرکتی ظریف خود را تقویت کند.

۵- استفاده از فناوری

انجام بازی های آنلاین آموزشی به کودکان کمک می کند تا هماهنگی بین چشم و دستشان را افزایش بدهند. البته شما حتما باید از بازی های آموزشی آزمایش شده و مورد تأیید مانند MentalUP کودکتان استفاده کنید تا مطمئن باشید که این بازی ها با هدف بهبود مهارت و قدرت ذهنی کودکان طراحی شده اند.

فعالیت های مربوط به مهارت های حرکتی درشت

۱- تشک پرش

ترامپولین یا تشک پرش وسیله ای فوق العاده برای افزایش تعادل در کودکان و تقویت عضلات مورد نیاز برای دویدن، پرش و جست و خیز کردن است.

۲- حباب سازی

حباب سازی هم یکی دیگر از روش های عالی برای رشد مهارت های حرکتی درشت محسوب می شود. همانطور که حباب ها در هوا به پرواز در می آیند، بچه ها باید تمرکز کنند و آنها را دنبال کنند تا حباب ها را بگیرند.

۳- زمین های بازی

زمین بازی برای بچه ها حکم بهشت را دارد؛ جایی که می توانند در آن بدوند، بالا و پایین بپرند، از وسایل بازی آویزان شوند، تاب بخورند و فعالیت هایی انجام بدهند که باعث تقویت عضلات مختلف و افزایش مهارت های حرکتی درشت آنها می شود.

۴- رقصیدن

رقص هم یکی دیگر از روش های عالی برای ایجاد و تقویت مهارت های حرکتی درشت است. این فعالیت به کودکان کمک می کند تا تعادلشان را حفظ کنند، عضلاتشان را تقویت کنند و مهارت های توالی حرکتی و هماهنگی را در خودشان ایجاد نمایند.

علاوه بر این رقصیدن یکی از بهترین راه ها برای افزایش اعتماد به نفس در کودکان است. رقص به کودکان این امکان را می دهد تا روی اندام های مختلف بدنشان کنترل بیشتری داشته باشند و در عین حال رشد مهارت های حرکتی درشت را هم راحت تر می کند.

دفاع شخصی کودکان: مزایا و معایب و بهترین سن شروع آن

فعالیت های متعدد دیگری هم وجود دارد که به کودکان در مسیر تقویت و افزایش مهارت های حرکتی کمک می کند. والدین باید پیگیر رشد متعادل و سالم مهارت های حرکتی در فرزندانشان باشند و در صورت مشاهده مشکل از برنامه ها و فعالیت های تقویت کننده هماهنگی چشم و دست و همینطور فعالیت هایی که تمرکز، حافظه و تعادل را در کودکان افزایش می دهد استفاده نمایند؛ چرا این موارد روی رسیدن کودک به موفقیت تاثیر بسیار زیادی دارند.