مسمومیت غذایی بیماری شایع در کودکان، علاوه بر سایر انواع بیماری‌های دستگاه گوارش است. تقریباً همه کودکان در دوره‌ای از کودکی دچار مسمومیت غذایی می‌شوند. مسمومیت غذایی معمولاً از طریق خوردن غذا یا آب آلوده به سم یکی از انواع باکتری‌های مضر به وجود می‌آید و با علائمی همچون اسهال، استفراغ و ضعف همراه است. یکی از دلایلی که باید این بیماری را در کودکان درمان کنید و سریعا با پزشک مشورت کنید این است که مسمویت طولانی موجب کم آبی بدن کودک و عارضه های دیگر میشود. در این مقاله علائم، شایع ترین دلایل مسمویت غذایی و مطمئن ترین روش های درمانی را برررسی کردیم.
علائم مسمویت غذایی در کودکان
دلایل مسمویت در کودکان
باکتری ها متداول ترین میکروب هایی هستند که می توانند باعث مسمومیت غذایی شوند. میکروب ها در دمای بین ۴ تا ۶۰ درجه سانتیگراد در مواد غذایی تکثیر می شوند. رشد آنها در دمای ۴ درجه سانتیگراد کند و یا متوقف شده و پخت و پز کامل باعث مرگ آنها می شود. رایج ترین باکتری ها را معرفی کردیم اما ویروس ها و انگل ها هم در ایجاد مسمومیت غذایی موثر هستند.
۱- استافیلوکوکوس: نوعی باکتری است که معمولاً روی پوست و اغلب در بینی و زیر بغل زندگی می کند. از طریق تماس دست، سرفه و عطسه می تواند از فرد آلوده به غذا منتقل شود.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
۲- سالمونلا: یکی از مهمترین دلایل مسمومیت غذایی است. باکتری سالمونلا می تواند غذاهای نپخته یا نیم پز حیوانی مانند گوشت را آلوده کند.
۳- اشریشیا کلی: به گروهی از باکتری ها گفته می شود که در روده انسان زندگی می کنند. این باکتری می تواند باعث مسمومیت های ناشی از غذا شود که عمدتاً از طریق مصرف گوشت گاو نپخته، آب آلوده و شیر غیر پاستوریزه افراد را مبتلا می کند.
۴-کلستریدیوم بوتولینوم: به دسته ای از باکتری ها گفته می شود که برای تکثیر سمومی که باعث بوتولیسم می شوند، به محیطی بدون اکسیژن نیاز دارند. مصرف غذاهای کنسرو شده که پیش از مصرف به مدت کافی جوشانده نشده اند به ویژه سبزیجات غیر اسیدی، مانند نخود فرنگی و چغندر، می تواند باعث بیماری بوتولیسم شود.
۵- نوروویروس:همچنین به عنوان ویروس استفراغ زمستان نیز شناخته می شود. این ویروس از طریق تماس با افراد و سطوح آلوده گسترش می یابد.
۶- روتا ویروس: روتا ویروس ها میکروارگانیسم هایی هستند که باعث عفونت ها و بیماری های شدید اسهالی می شوند. شیوع آنها در میان نوزادان و کودکان کم سن از طریق غذای آلوده و بهداشت نامناسب است.
عوارض مسمویت کودکان
روش های درمان مسمویت در کودکان
۱- درمان دارویی
در صورتی‌که کودک قادر به نگهداری مایعات نیست و بالا می‌آورد و نشانه‌های کم‌آبی دارد، باید او را به بیمارستان ببرید تا به او سرم تزریق شود. این کار کمک می‌کند تا مایعات از دست رفته جبران شود و تعادل الکترولیت‌ها برقرار شود.
الکترولیت‌ها، مواد معدنی مانند سدیم و پتاسیم هستند که از طبیعی نگه داشتن ضربان قلب گرفته تا کنترل میزان آب در بدن را به عهده دارند. برای موارد شدید مسمومیت که به علت باکتری خاص به نام «لیستریا» ایجاد میشود، کودک باید از آنتی‌بیوتیک استفاده کند. اما برای اغلب مسمومیت‌ها، کودک داروی خاصی مصرف نمی‌کند، مگر این‌که سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشد. کودک ممکن است برای مسمومیت غذایی ناشی از انگل، مجبور به مصرف دارو باشد، اما برای مسمومیت‌هایی که عامل آن ویروس است، لازم نیست دارویی مصرف کند.
۲- باید ها و نبایدهای مواد غذایی
| بایدها | نبایدها |
| ژلاتین | محصولات لبنی، به‌خصوص شیر و پنیر |
| موز | غذاهای چرب |
| برنج | غذاهای پرادویه |
| آب مرغ | مواد غذایی با محتوای قند بالا |
| پوره سیب‌زمینی | غذاهای تند |
| نان تُست | غذاهای سرخ‌شده |
| آب‌میوه رقیق | کافئین مثل نوشابه، نوشابه‌های انرژی‌زا و قهوه |
۳- درمان های خانگی
۱- یک قاشق چای خوری عسل را سه بار در روز برای درمان مسمومیت به کودک خود دهید.(البته این نکته را در نظر بگیرید که عسل برای کودک زیر دو سال مناسب نیست).
۲- چند عدد برگ ریحان را با یک قاشق غذا خوری عسل چند بار در روز به کودک خود دهید. می توانید برای اثر بخشی بیشتر مقداری آب گشنیز تازه نیز به آن اضافه کنید.
۳- کمی شکر را به یک قاشق چای خوری آب لیمو اضافه کنید. دو تا سه بار در روز از این محلول بنوشید.
استفاده از دمنوش و عرقیات گیاهی را بدون تجویز پزشک برای کودکان استفاده نکنید.
دوره نقاهت کودکان
اغلب مسمومیت غذایی کودکان در مدت ۱ تا ۵ روز بهبود پیدا می‌کنند. اما قبل از این‌که کودک را به مدرسه یا مهد بفرستید، با پزشک مشورت کنید. اگر کودک همچنان اسهال دارد، امکان سرایت بیماری وجود دارد. در مورد کودکان کوچک‌تر، باید مراقب باشید که پوشک آنها مناسب باشد و کودکان بزرگ‌تر مجبور هستند سریع به دستشویی برسند.
پیشگیری از مسمویت غذایی
۱- قبل از تهیهٔ غذا یا پس از رفتن به توالت یا تعویض پوشک، همیشه دست‌های خود را با آب گرم و صابون بشویید.
۲- اطمینان حاصل کنید که دست‌های کودک خود را نیز مرتب و به‌موقع می‌شویید.
۳- قبل از پختن گوشت قرمز، ماکیان و ماهی‌ها آنها را خوب آبکشی کنید.
۴- بعد از پخت غذا تمام سطوح استفاده‌شده در آشپزخانه را با آب داغ و کف بشویید.
۵- گوشت قرمز، ماهی یا ماکیانی را که بیش از یک یا دو روز به صورت نپخته در یخچال؛ نه فریزر، بوده است نخورید.
۶- از مصرف مواد غذایی تاریخ گذشته یا غذاهای بسته‌بندی که پلمب آنها باز شده است بپرهیزید.
۷- مطمئن شوید که غذا خوب پخته شده است و از دماسنج پخت گوشت استفاده کنید.
۸- غذا را فقط گرم نکنید، بلکه داغش کنید.
۹- به کودک خود آب‌میوه یا پنیر غیرپاستوریزه ندهید.
۱۰- هنگام مسافرت خارج از کشور، غذای داغ و تازه پخته‌شده به کودک بدهید و سبزیجات خام یا میوه را با پوست به او ندهید و فقط آبی را که جوشانده شده است به کودک بدهید.
حرف آخر
اگر اسهال و استفراغ بیش از ۶ ساعت ادامه داشته باشد و نتوانید آن را صرفاً با دادن مایعات کنترل کنید باید به دکتر مراجعه کنید. اگر بیماری کودکتان ظرف ۲۴ ساعت بهبودی نیابد و یا فکر می‌کنید کودکتان یک ماده شیمیایی یا گیاه سمی خورده است بلافاصله به دکتر مراجعه کنید.
