وقتی می گوییم یک کودک انحراف چشم یا استرابیسم (Strabismus) دارد که چشمانش در یک راستا قرار نداشته باشند و نتواند هم زمان با دو چشم به یک نقطه نگاه کند. استرابیسم ممکن است در اوایل 6 ماهگی در کودکان ظاهر شود (انحراف چشم مادرزادی) یا ممکن است بعدا و به دلایل مختلف ایجاد شود . استرابیسم حتی می تواند در بزرگسالان هم رخ دهد.
این انحراف چشم ممکن است افقی (به سمت داخل یا خارج چشم ) یا عمودی (به سمت بالا یا پایین) باشد و یک یا هر دو چشم را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین می تواند همیشگی باشد و یک یا هر دو چشم را در طول روز تحت تاثیر قرار دهد، یعنی چشم ها در طول روز و بسته به شرایط، کم و بیش منحرف شوند . در برخی موارد ممکن است فرد خیال کند که انحراف چشم دارد که که واقعی نیست. این حالت انحراف کاذب یا Pseudostrabismus نامیده می شود. (منبع)
بلد باشید: درمان ضعیفی چشم کودکان با 6 تمرین روزانه
جدی ترین پیامد استرابیسم، امبلیوپی یا همان تنبلی چشم است. در این شرایط کودک برای این که بتواند مستقیما بر روی تصاویر تمرکز کند، چشمی را ثابت نگه می دارد که برایش آسان تر است و فقط از آن چشمِ دیگر استفاده می کند، در حالی که چشم منحرف “کار نمی کند” و آن عملکرد درستی که باید داشته باشد را ندارد. در این صورت، ما می گوییم که این چشم تبدیل به یک ” چشم تنبل ” شده است. بنابراین، هر چه که امبلیوپی زودتر تشخیص داده شود، خوب شدن آن آسان تر نیز است.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
این مشکل باید قبل از سن 8 سالگی درمان شود زیرا تقریبا در این سن است که بینایی فرد تثبیت می شود. پس همه کودکانی که از انحراف چشم رنج می برند باید تحت نظر متخصص چشم کودکان قرار بگیرند.
اینو بلد باشید: درمان تنبلی چشم کودکان با 4 روش موثر
چرا انحراف چشم اتفاق می افتد؟
انحراف چشم در کودکان ممکن است تحت تاثیر علت های مختلف باشد که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- عملکرد ناقص عضلات چشمی که باعث از به هم خوردن تراز چشم ها می شود.
- وجود نقص انکساری در چشم ها مثل نزدیک بینی، آستیگماتیسم یا دوربینی. در این موارد، استفاده از عینک مناسب ممکن است به اصلاح استرابیسم کمک کند .
- سایر بیماری هایی که بر شبکیه و عصب بینایی و همچنین ایجاد آب مروارید تاثیر می گذارند.
استرابیسم ممکن است گهگاهی پس از یک بیماری ، یک وضعیت پر استرس یا در برخی موارد به دلیل استفاده مداوم از صفحه نمایش کامپیوتر ، تلفن همراه یا تبلت ظاهر شود.
علائم
برخی از علائم استرابیسم در دوران کودکی عبارتند از:
- خستگی دیداری یا بصری
- دوبینی یا دیپلوپیا
- مشکل در خواندن یا انجام فعالیت های دیداری که از نزدیک انجام می شوند.
- مایل شدن سر به یک طرف
همچنین بخوانید : معرفی تصویری انواع اختلالات در کودکان زیر ۹ سال
چگونه می توان آن را درمان کرد؟
گزینه های مختلفی برای اصلاح استرابیسم دوران کودکی وجود دارد :
- استفاده از عینک: یکی از اولین درمان ها می تواند استفاده از عینک باشد که گاهی اوقات با پچ چشمی همراه است.
- ویژن تراپی : ورزش چشم می تواند در درمان استرابیسم همگرا (شکلی از استرابیسم که در آن چشم ها نمی توانند هنگام کار هایی مثل مطالعه در یک راستا قرار بگیرند) بسیار مفید باشد.
- دارو: اگر استفاده از عینک و ویژن تراپی کافی نباشد، می توان از دارو برای شل کردن عضلات استفاده کرد.
- جراحی : در مواردی که درمان با عینک، پچ چشمی یا دارو استرابیسم را اصلاح نمی کند، می توان از جراحی استفاده کرد. جراحی استرابیسم، تضعیف یا تقویت عضلات چشم به منظور هم تراز و موازی کردن چشم ها است. جراحی استرابیسم دو نوع اصلی دارد:
- تضعیف کننده (Recession): هدف آن جدا کردن عضله و اتصال مجدد آن از جلوی چشم برای تضعیف عضله است.
- تقویت کننده (Resection): هدف آن برداشتن بخشی از عضله چشم برای تقویت بیشتر آن است.
حتما این مطلب رو هم بخونید: 7 علت انحراف چشم در کودکان + 12 درمان خانگی
جراحی ترمیمی عضلات چشم درصد موفقیت بالایی دارد و معمولا با عوارض جدی بسیار کمی همراه است . این جراحی یک روش سرپایی است، نیازی به بستری شدن در بیمارستان ندارد و کودکان می توانند پس از چند روز استراحت به مدرسه بازگردند. شایع ترین عوارض جانبی پس از جراحی استرابیسم قرمزی ، ناراحتی و درد است که همه آن ها بدون هیچ شکی موقت هستند.
