یکی از چالش هایی که بسیاری از مادران با آن مواجه هستند، آموزش دستشویی رفتن به فرزندشان است. این امر برای کودکان لجباز سختتر هم هست و باعث ایجاد نزاع و درگیری میان مادر و کودک می شود.
اما خوشبختانه برای آموزش دستشویی رفتن به کودک راه های زیادی وجود دارد. تنها کاری که باید انجام دهید این است که کمی صبر و حوصله بخرج دهید و از نکات ارایه شده در این مطلب استفاده نمایید.
پاسخ به سوالات متداول والدین در مورد دستشویی رفتن کودک
آموزش دستشویی رفتن به کودک را از چه زمانی آغاز کنم؟
بدترین کار برای آموزش دستشویی رفتن به کودکان (بخصوص کودکان لجباز)، شروع زودهنگام آن است. اگر کودک برای شروع آماده نباشد، همکاری نمی کند. در این زمان جنگ قدرتی میان شما و فرزندتان شکل می گیرد و حتی اگر یک ماه عقب نشینی کنید، کودک دوباره به یاد می آورد که چه کسی در این مبارزه پیروز شده است و دفعه بعد دوباره آن را امتحان می کند.
اکثر کودکان بین سن 2 تا 3 سالگی، آماده ی رفتن به دستشویی هستند. این زمان ممکن است برای پسران کمی بیشتر طول بکشد. حدود 50 درصد از پسران و 66 درصد دختران تا سه سالگی، بطور کامل دستشویی رفتن را یاد می گیرند. آموزش دستشویی رفتن به کودکانی که نیازهای خاصی دارند، ممکن است بیشتر از این طول بکشد.
سعی نکنید این روند را از زمانی که کودکتان بسیار کوچک است شروع کنید. انجمن پزشکان اطفال آمریکا گزارش می دهد که کودکانی که در 18 ماهگی آموزش رفتن به دستشویی را شروع می کنند، اینکار را تا 4 سالگی به طور کامل یاد نمی گیرند. در حالی که کودکانی که از 2 سالگی شروع به تمرین می کنند، اینکار را تا 3 سالگی به طور کامل یاد می گیرند. بسیاری از کودکان تا زمان رسیدن به 4 سالگی، از مدفوع کردن در دستشویی اجتناب می کنند.
نشانه های آمادگی کودک برای رفتن به دستشویی چیست؟
شما از طریق برخی علائم و نشانه ها می توانید از آمادگی فرزند خود برای دستشویی رفتن اطمینان حاصل کنید. برخی از این نشانه ها عبارتنداز:
- وقتی کودک پوشک خود را کثیف کرده است، به شما می گوید.
- کودک در زمان ادرار یا مدفوع کردن، به شما خبر می دهد.
- پوشک کودک تقریباً دو ساعت در طول روز خشک می ماند.
- حرکات روده در زمان های مشخص انجام می شود.
- پوشک کودک معمولاً در طول شب خشک می ماند.
- کودک به توالت رفتن و پوشیدن لباس زیر علاقه نشان می دهد.
- کودک ممکن است خودش پوشک مرطوبش را در بیاورد چون احساس ناراحتی می کند.
- حالات چهره ی کودک در زمان ادرار یا مدفوع کردن تغییر می کند.
- ممکن است متوجه شوید که فرزند شما مستقل تر شده است و می خواهد کارها را به تنهایی یا به روش خود انجام دهد و احتمالاً از زمان تنهایی لذت می برد.
اگر کودک شما برای رفتن به دستشویی مقاومت می کند یا می ترسد و درست پس از زمانی که او را به دستشویی برده اید ادرار یا مدفوع می کند و پوشک خود را در کمتر از دو ساعت خیس می کند، آماده ی رفتن به دستشویی نیست.
چقدر طول میکشد تا کودک دستشویی رفتن را یاد بگیرد؟
این کاملاً به فرزند شما بستگی دارد. بسیاری از بچه ها در عرض 2 تا 3 ماه، دستشویی رفتن را یاد می گیرند. اما برای برخی دیگر از کودکان (بخصوص کودکانی که نیازهای خاصی دارند)، این زمان بسیار طولانی تر خواهد بود. بنابراین سعی کنید در این راه حوصله بخرج دهید و با دیدن شلوار کثیف کودک، از کوره در نروید.
وسایل مورد نیاز برای آموزش دستشویی رفتن به کودکان
با استفاده چند وسیله، احتمالا روند آموزش دستشویی رفتن سریعتر و آسانتر انجام می شود. برخی از این وسایل عبارتنداز:
صندلی توالت کودک: تهیه ی یک صندلی توالت خوب، می تواند کار را برای شما و فرزندتان راحت تر کند. با استفاده از این صندلی ها، کودک در زمان دستشویی رفتن احساس امنیت و آرامش می کند. این صندلی ها در طرح ها و رنگ های مختلفی موجود هستند و شما می توانید بسته به علاقه ی فرزندتان آنها را خریداری نمایید.
پله توالت فرنگی کودک: اگر می خواهید فرزندتان روی توالت فرنگی بنشیند، مطمئناً به یک پله توالت فرنگی کودک نیاز دارید تا فرزندتان احساس امنیت و تعادل داشته باشد. نشستن روی توالت فرنگی بلند با پاهای آویزان می تواند منجر به احساس ترس و ناراحتی کودک شود. خرید یک پله ی توالت فرنگی برای کودک می تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند و منجر به احساس امنیت او شود.
کتاب های تصویری آموزش دستشویی رفتن به کودک: کتاب های زیادی با موضوع دستشویی رفتن کودکان موجود است که می تواند روند آموزش را سریعتر و راحتتر کند.
لباس زیر: برای آماده کردن فرزندتان به دستشویی رفتن، برای او چند لباس زیر با شخصیت های کارتونی مورد علاقه اش تهیه کنید.
شورت آموزشی: این شرت ها نسبت به لباس زیر معمولی جاذبه بیشتری دارند و نشتی کمی ایجاد می کنند. شرت های آموزشی در اندازه ها و طرح های مختلفی موجود هستند.
ویدئوهای کارتونی آموزشی: کارتون ها و ویدیوهای آموزشی زیادی وجود دارد که به آموزش دستشویی رفتن به کودکان کمک می کنند و شما می توانید از آنها استفاده کنید.
عروسک جیشی: این عروسک ها بسیار بامزه هستند و کودکان از بازی کردن با آنها لذت می برند. علاوه بر این می توانند یک ابزار آموزشی فوق العاده باشند.
زیر شلواری و لباس های آزاد و راحت: احتمالاً از قبل چند دست لباس راحتی برای فرزند خود تهیه کرده اید اما اگر تابحال اینکار را نکرده اید، وقت آن است که به فکر خرید چند دست لباس راحتی باشید تا کودک بتواند به راحتی موقع دستشویی رفتن آنها را به تنهایی درآورد.
آماده کردن کودک برای رفتن به دستشویی
کودکان لجباز به محض اینکه چیزی از آنها خواسته می شود، شروع به مقاومت می کنند. بنابراین بجای اینکه سریعا سر اصل مطلب بروید، ابتدا فرزندتان را آماده کنید. این در حالیست که برخی دیگر از کودکان، با والدین خود مشارکت می کنند و همین امر فرآیند یادگیری را بسیار آسانتر و کوتاه تر می کند.
در اینجا نکاتی برای آماده کردن کودکان برای دستشویی رفتن آورده شده است:
- از طریق بازی و سرگرمی، فرآیند دستشویی رفتن را به فرزندتان یاد دهید. می توانید یک عروسک جیشی برای کودک بخرید تا روند دستشویی رفتن را ببیند و درک کند. علاوه بر این می توانید از صندلی های توالت کودکان در طرح های جذاب استفاده کنید.
- بهمراه فرزندتان به بیرون بروید و چند لباس زیر با طرح های مورد علاقه ی او بخرید.
- زمانی که پوشک کودک کثیف شده است، از او بخواهید که در تعویض آن به شما کمک کند. به فرزندتان بگویید که یک پوشک خشک برای شما بیاورد و از او بپرسید که کجا می خواهد پوشک خود را تعویض کند. در مورد دستشویی رفتن با کودک صحبت کنید و به او بگویید که به اندازه ای بزرگ شده است که بتواند ادرار و مدفوع خود را کنترل کند و به توالت برود.
- برای کودک کتاب های آموزشی دستشویی رفتن بخوانید.
- هنگامی که کودک نوپا هنوز پوشک می شود، او را فوراً عوض نکنید تا ناراحتی ناشی از پوشک را احساس کند. این امر موجب می شود که کودک به این مسئله بیشتر توجه کند و از شما بخواهد که پوشک او را تعویض کنید.
- در مورد توالت رفتن همه ی افراد به کودک توضیح دهید تا بداند بزرگسالان و خواهر و برادرهای او نیز از توالت استفاده می کنند. درمورد اینکه نپوشیدن پوشک چقدر خوب است صحبت کنید. به فرزندتان بگویید که خیلی زود روش استفاده از توالت را یاد می گیرد.
- وقتی احساس کردید که کودک کاملا آماده ی رفتن به دستشویی است، چند پوشک در یک سبد کوچک قرار دهید و به او بگویید: “این ها آخرین پوشک ها هستند. وقتی که همه ی آنها تمام شدند، باید از دستشویی استفاده کنی”. به این ترتیب کودک آماده می شود و متوجه می شود که هر چه زودتر باید دستشویی رفتن را آغاز کند.
چطور و در چه سنی دستشویی رفتن را به کودک آموزش دهیم؟ با فیلم
راهنمای گام به گام آموزش دستشویی رفتن به کودک
پس از اینکه از آمادگی فرزندتان برای رفتن به دستشویی اطمینان حاصل کردید، بهتر است کار را آغاز کنید.
با رعایت نکات ساده ی زیر می توانید در کمترین زمان پوشک را کنار بگذارید و دستشویی رفتن را به فرزندتان یاد دهید:
- هفته ای را انتخاب کنید که بتوانید بطور تمام وقت در کنار فرزندتان باشید و دستشویی رفتن را به او یاد دهید. برای مثال تعطیلات بهاره زمان خوبی برای شروع است. سعی کنید آموزش را در زمان های استرس زا آغاز نکنید. بعنوان مثال زمانی که به تازگی صاحب فرزند جدیدی شده اید، بهتر است آموزش را به زمان دیگری موکول کنید چون فرزند بزرگتر در این دوره بطور طبیعی تحت فشار است. تابستان هم زمان خوبی برای آغاز آموزش است چون در این فصل هوا گرم است و کودک با درآوردن لباس های خود مشکلی نخواهد داشت.
- هنگامی که زمان رفتن به دستشویی است، از فرزندتان نپرسید که آیا دستشویی دارد یا نه چون پاسخ او معمولاً منفی خواهد بود. فقط به دستشویی بروید و از او بخواهید که روی صندلی توالت بنشینید.
- اجازه دهید کودک حداقل 5 دقیقه در دستشویی بماند و کار خود را به اتمام برساند.
- اگر کودک پس از دستشویی رفتن، ادرار یا مدفوع نکرد، مجددا 30 دقیقه بعد او را به دستشویی ببرید. در غیر اینصورت هر یک ساعت یکبار اینکار را انجام دهید. می توانید از یک تایمر برای یادآوری استفاده کنید و به فرزندتان توضیح دهید که با شنیدن صدای زنگ، باید به دستشویی برود.
- به فرزندتان مایعات زیاد بدهید.
- از لباس های راحتی و لباس زیرهایی استفاده کنید که درآوردن و پوشیدن آنها آسان باشد. بسیاری از والدین بچه های خود را بدون شلوار آموزش می دهند فقط به این دلیل که کودک روی دستشویی رفتن تمرکز کند نه لباس. اگر کودک در زمان دستشویی رفتن برهنه باشد، اینکار برای او آسانتر خواهد شد. تابستان زمان بسیار خوبی برای انجام تمرین است زیرا هوا گرمتر است.
- اگر کودک خودش را خیس کرده است، عصبانی نشوید و واکنش غیرمعقولی نشان ندهید چون بروز این اتفاق در ابتدای کار کاملا طبیعی ست. تنها کاری که باید انجام دهید این است که با آرامش لباس کودک را عوض کنید و او را از شکست نترسانید.
- تحسین کردن کودک بسیار مهم است اما مطمئن شوید که در انجام اینکار زیاده روی نکنید زیرا اینکار هم می تواند به ضرر شما تمام شود. تحسین زیاد موجب می شود که کودک در زمان هایی که خودش را خیس می کند، احساس ناامیدی و شرمندگی کند.
- به فرزندتان کمک کنید تا برای دستشویی رفتن احساس راحتی کند. یک راه خوب برای انجام این کار این است که یک آهنگ آرامش بخش برای او پخش کنید یا بهمراه هم یک شعر بامزه بخوانید.
- گاهی اوقات برای دستشویی رفتن کودک به او جایزه دهید. می توانید از جایزه های کوچکی مثل برچسب ها یا حتی یک خوراکی خوشمزه استفاده کنید. اگر کودک فقط روی صندلی توالت می نشیند، به او یک جایزه ی کوچک بدهید و در زمان هایی که ادرار یا مدفوع می کند، یک جایزه ی بهتر در نظر بگیرید. البته توجه داشته باشید که پس از چند هفته، جایزه دادن را کنار بگذارید چون کودک باید یاد بگیرید که دستشویی رفتن وظیفه ی او است و بدون دریافت جایزه هم باید اینکار را انجام دهد.
- استفاده از پوشک را در رختخواب یا در گردش های طولانی ادامه دهید. ممکن است شب ها کنترل ادرار برای کودک سخت تر باشد. اما بتدریج استفاده از پوشک را در شب ها هم کنار بگذارید.
- یک نکته ی جالب: می توانید چند قطره رنگ خوراکی در لگن بریزید و به فرزند خود بگویید که وقتی او ادرار می کند، آب رنگ دیگری پیدا می کند.
به یاد داشته باشید که آرام و صبور باشید. کودک شما هر چقدر هم که لجباز و سرسخت باشد، بلاخره نحوه استفاده از توالت را یاد می گیرد. ممکن است آموزش کودک کمی بیشتر طول بکشد پس عجله نکنید و به فرزندتان فشار وارد نکنید. در نهایت بدون تهدید یا سرزنش کردن کودک، با استفاده از نکات ارایه شده در این مطلب دستشویی رفتن را به او یاد دهید.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
من برای فرزندم مجبور شدم خودم جلوش این کار کنم تا بگیره که یاد هم گرفت به نظرتون درسته این کار؟
با سپاس از مطلب آموزنده شما. ما هم درگیر این کلنجار رفتن با دخترمان بودیم تا استفاده از لباس زیر بجای پوشک های پول-آپ رو امتحان کردیم و پس از دو هفته پیگری مداوم و پشتکار موفق شدیم که وقتی نیاز به دستشویی رفتن دارد به ما اطلاع دهد. فکر کنم برداشتن پوشک و جایگزینی آن با لباس زیر به همراه تکامل مغزی و ذهنی کودک و آمادگی او برای کنترل ادرار یا پوپ و به زبان آوردنش برای رفتن به دستشویی باعث موفقیت ما و او شد.