بارداری یکی از بزرگترین اتفاقات زندگی یک زن است و موجب ایجاد تغییرات فیزیکی و روحی میشود. یکی از مشکلات زنان باردار کمر دردهای مقطعی است که گاهی بر اثر راه رفتن طولانی و گاهی بر اثر وضعیت نامناسب بدن به وجود می آید. اما به طور کلی میتوان ریشه آن را در هورمون ریلاکسین جستجو کرد، این هورمون با آرام کردن بدن و شل کردن عضلات لگن زایمان را آسانتر میکند. اما یکی از تاثیرات این هورمون ضعف مفاصل است، که با رشد جنین موجب ایجاد دردهای کمری میشود. در ادامه به بررسی کلیه علل و علائم خطرناک خواهیم پرداخت و روش های درمان و کنترل آن را بررسی خواهیم کرد.
دلایل کمردرد بارداری
۱- افزایش وزن: افزایش وزن زن باردار همراه با افزایش وزن نوزاد و رحم فشار خون را در رگ های خونی و اعصاب در لگن و عقب زیاد میکند.
۲- تغییرات در حالت: تغییر در مرکز جاذبه به علت حاملگی منجر به ایجاد یک وضعیت و نحوه حرکت زنان باردار می شود و باعث ایجاد درد یا فشار روحی ایجاد می شود.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
۳- تغییرات هورمونی: هورمون و آرامبخش ها در دوران بارداری برای آماده سازی بدن برای فرآیند تولد است که با نرم شدن مفاصل و رباط ها در ناحیه لگن، باعث می شود که رباط ها در ستون فقرات رها شوند، که این خود باعث درد و بی ثباتی می شوند.
۴- جداسازی عضلات: بزرگ شدن رحم منجر به جداسازی عضلات شکمی رکتوم موازی عضلات می شود که از قفس سینه به استخوان شکم رسیده است و درد را شدیدتر می کند.
۵-استرس: استرس منجر به تنش عضلانی کمر و در نتیجه کمر درد می شود.
۶- افزایش وزن پیش از بارداری: زنانیکه که پیش از حاملگی افزایش وزن دارند و یا کمر درد دارند در معرض ابتلا به کمر درد بارداری هستند.
۷- ضعیف شدن عضلات شکم: عضلات مرکزی، شامل عضلات شکم، عضلات کف لگن و عضلات کمر و پشت بدن، نگهدارنده و پشتیبان اصلی بدن هستند. ضعیف شدن یک مجموعه از این عضلات مرکزی فشار مضاعفی را به بخش‌های دیگر وارد میکند و موجب ایجاد درد در ناحیه کمر میشود.
۸- شل شدن مفاصل: بدن در دوران بارداری با تولید کردن هورمونی به نام ریلاکسین، خود را برای زایمان آماده میکند. هورمون ریلاکسین مفصل لگن را شل میکند تا لگن هنگام وضع حمل باز شود و نوزاد بتواند از آن عبور کند. متاسفانه ریلاکسین بر تمام مفصل‌های دیگر بدن نیز اثر می‌گذارد و باعث شل شدن آنها و در نتیجه تغییرات جزئی وضعیت اندامی و کشش عضلانی میشود.
۹- درد زایمان: گاهی اوقات انقباض‌هایی در پایین کمر حس میشود. این انقباض‌ها برای تمام مادران یکسان نیست، اما غالباً به صورت دردی منتشر شونده یا دل درد قاعدگی شدید توصیف میشود. اگر دردی دارید که در فواصل منظم اوج می‌گیرد و بعد فروکش میکند، احتمالاً آن درد همین انقباض‌های زایمان است.
علائم خطرناک کمردرد
این علائم همراه با کمر درد ممکن است برای سلامت مادر و جنین خطرساز باشد بنابراین در صورت مشاهده هر یکی از علائم زیر سریعا با پزشک خود مشورت کنید:
روش های درمان و پیشگیری از کمر درد
روش اول: ورزش های بارداری
۱- اسکات
- روی سطحی صاف بایستید و پاها را به اندازه دو برابر عرض شانه باز کنید و کمی زانوها را به سمت بیرون بچرخانید تا احساس کششی در اطراف ران‌ها به طرف مفصل ران/باسن/بالای همسترینگ احساس کنید.
- بیشتر وزن خود را روی پاشنه خود نگه دارید و باسن خود را به سمت عقب منقبض کنید. شما باید در حرکت اسکات احساس فعالیت سبکی در کف لگن داشته باشید و به آرامی شکم خود را بالا ببرید. این حرکت را ۱۰ بار انجام دهید.
۲- غلتاندن توپ پیلاتس
- در جلوی یک توپ پیلاتس زانو بزنید، طوری که پنجه پاها، پایین‌تر از ساق پا بر زمین عمود باشند. برای شروع حرکت نفس خود را بیرون دهید و چانه خود را به داخل بکشید تا به آرامی ستون فقرات شما صاف شود و توپ را به سمت خارج بغلتانید.
- یک دم بگیرید، در حالی که یک نفس عمیق را وارد شکم خود می‌کنید شانه‌های خود را از گوش‌ها دور کنید تا اجازه دهید که قسمت پایین کمر شما کمی قوس بردارد و در یک موقیت راحت قرار بگیرد.
- با بازدم باسن خود را به داخل بکشید و ساعدتان را به آرامی روی توپ فشار دهید؛ با تمرکز بر ستون فقرات به موقعیت شروع بازگردید.
۳- حرکت لانج
- با زانو زدن روی سطح زمین شروع کنید. برای راحتی زانو‌های خود را روی یک بالش یا مت یوگا قرار دهید.یکی از پاها را جلو بیاورید به طوری که زانوی جلویی و باسن شما در زاویه ۹۰ درجه قرار گیرند.
- در هنگام بازدم، آرام به جلو خم شوید و وزن خود را روی پای جلویی بیندازید. باسن خود را به سمت جلو بگردانید تا حالت مربعی پیدا کند. در این حالت باید احساس کشش در جلوی باسن و ران خود احساس کنید.
- در صورت لزوم برای حفظ تعادل به دیوار یا صندلی بچسبید. این وضعیت را به مدت ۳۰ ثانیه حفظ کنید.
روش دوم: ماساژ درمانی
روغن های زیر برای ماساژ درمانی در دوران بارداری ایمن هستند:
- نارنگی
- اسطوخودوس
- شمدانی
- لیمو
- صندل‌وود
به طور طبیعی در دوران بارداری رباط های بدن نرم تر، انعطاف پذیرتر و کشیده تر می شوند تا بدن شما را برای بارداری آماده کنند.خصوصا عضلات کمر و پشت بدن برای نگه داشتن نوزاد در حال رشد، به شدت درگیر می شوند. ماساژ می تواند به شل شدن عضلات سفت شده کمک کند و تنش اطراف ستون فقرات را کاهش دهد.
روش سوم : اصلاح سبک زندگی
۱- جای استفاده از کفش پاشنه بلند از کفشهای راحت و نرم استفاده کنید تا فشاری به پاهایتان نیاورد.
۲- اگر نیاز به برداشتن چیزهای کوچک دارید به آرامی خم شده و آرام به فرم قبل بازگردید. فشار وارد نیاورید و در صورت نیاز کمک بگیرید. از ایستادن طولانی مدت در یک حالت خودداری نمایید.
۳- از سوتین های بارداری محافظ و سایز مناسب استفاده کنید.
۴- از کمربند بارداری برای نگه داشتن شکم خود و دور کردن فشار از کمرتان استفاده کنید.
۵- از تشک محکم برای خواب استفاده کنید تا از کمردرد جلوگیری کند و درد را تسکین دهد.
۶- برای جلوگیری از تولد جنین مرده در طول سه ماهه بارداری آخر به پهلو بخوابید.
۷- با احتیاط از تخت بلند شوید. برای این کار به یک سمت متمایل شوید و خودتان را بالا بکشید تا به موقعیت نشستن نزدیک شوید. پاهایتان را به یک طرف بچرخانید و به آرامی بلند شوید.
۸- از نشستن طولانی مدت روی صندلی جلوگیری کنید، زیرا در واقع فشار بیشتری بر ستون فقرات شما ایجاد می کند و موجب درد بیشتر کمر می گردد.
۹- هنگام نشستن، از یک صندلی با کیفیت استفاده کنید که تکیه گاه خوبی داشته باشد، ترجیحا یک بالشتک سفت هم در پشت استفاده نمایید
۱۰- هنگام خواب، سعی کنید با یک بالش بین زانوها بخوابید تا استرس کمر را از خود دور کنید.
روش چهارم: گرما و سرما درمانی
- حوله ای را درآب گرم قرار داده و آب اضافی آن را خارج کنید. این حوله را برای مدت ۱۰ دقیقه بر کمر خود قرار دهید و اینکار را چندین بار برای ۲ تا ۳ روز تکرار کنید. هم چنین می توان از دوش سر برای ماساژ کمر استفاده کرد.
- کمپرسهای یخ می تواند در کاهش درد کمر در طول بارداری و در زمان تولد مفید باشد. دمای پایین التهاب را کاهش می دهد که به بهبود درد کمک می کند. برای اینکار مقداری یخ خرد شده را درون یک کیسه فریزر بریزید و با حوله آن را بپیچید. این کمپرس را در حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه بر روی ناحیه پشت قرار دهید.
نتیجه
همانگونه که گفتیم کمردردهای بارداری دلایل زیادی دارند و با مراقبت های خانگی میتوان از بروز آن پیشگیری کرد. توصیه ما به شما این است پیاده روی های طولانی مدت و سریع را برای مدتی کنار بگذارید و موقعیت دراز کشیدن و نشستن خود را اصلاح کنید. همچنین در صورتی که تصمیم به ماساژ درمانی دارید از روغن های ایمن استفاده کنید و استفاده از هر دارو و روغن گیاهی را فراموش کنید.
