سوالی که بسیاری از والدین با آن مواجه می شوند این است که کودکان چند بار در روز باید ادرار کنند؟ بطور کلی کودکان 3 تا 6 سال، باید در طول شبانه روز بین 5 تا 8 بار ادرار کنند. اما ادرار بیشتر از این مقدار نشان دهنده ی چیست؟
بدون شک وقتی کودک تب دارد یا از سوزش ادرار شکایت می کند، باید توسط پزشک معاینه شود. اما آیا تکرر ادرار هم نشاندهنده ی وجود مشکل است؟
تکرر ادرار زمانی اتفاق می افتد که کودک 5 ساله یا بزرگتر، در ساعات بیداری بیشتر از هشت بار (یا بیشتر) ادرار کند. اگر چه تکرر ادرار همیشه نشاندهنده ی یک مشکل جدی نیست اما در تمام موارد هم طبیعی نیست. بنابراین اگر فرزندتان تنها تکرر ادرار دارد (بدون هیچگونه علایم دیگر) هم لازم است توسط پزشک متخصص اطفال معاینه شود.
مراجعه به متخصص اطفال برای تکرر ادرار
قبل از مراجعه به پزشک لازم است عادات دستشویی رفتن فرزندتان و تعداد دفعات ادرار و حرکات روده را یاداشت کنید. سوالاتی که پزشک اطفال احتمالاً برای تشخیص علت تکرر ادرار می پرسد عبارتند از:
- آیا فرزند شما احساس می کند که باید به دستشویی برود اما در واقع مثانه ی او خالی است و نیازی به اینکار ندارد؟
- آیا فرزند شما شب ها چندین بار برای ادرار کردن بیدار می شود؟
- آیا فرزند شما بعد از آموزش ها و توصیه های مکرر، باز هم خود را خیس می کند؟
- آیا کودک مرتباً ادرار می کند و حجم ادرار در هر بار زیاد است؟
متخصص اطفال علاوه بر پرسیدن سوالات فوق، یک معاینه فیزیکی و آزمایش ادرار نیز انجام می دهد تا احتمال برخی علل تکرر ادرار مانند عفونت یا دیابت را رد کند.
اگر پزشک متخصص اطفال نتواند علت تکرر ادرار کودک را تشخیص دهد یا اگر به شرایطی مشکوک است که نیاز به ارزیابی دقیق تر توسط متخصص دارد، شما را به اورولوژی اطفال (پزشک متخصص درمان مجاری ادراری) و یا نفرولوژی اطفال (پزشک متخصص درمان اختلالات کلیوی) ارجاع می دهد.
علل تکرر ادرار در کودکان
تکرر ادرار در کودکان دلایل زیادی دارد. علت تکرر ادرار در برخی کودکان نوشیدن مقدار زیاد آب و مایعات است حتی اگر کودک احساس تشنگی نکند و بعبارتی بیشتر از نیاز بدن خود آب بنوشد.
ممکن است تعجب آور باشد اما یبوست هم می تواند با تکرر ادرار ارتباط داشته باشد. روده های کودکان مبتلا به یبوست پر از مدفوع است. وقتی مدفوع ها روی مثانه فشار می آورند، کودکان با تکرر ادرار مواجه می شوند. در اینجا برخی دیگر از دلایل احتمالی تکرر ادرار کودکان آورده شده است.
دلایل احتمالی تکرر ادرار در کودکان عبارتنداز:
1- عدم تخلیه ی کامل مثانه
گاهی اوقات کودکان وقت نمی گذارند که مثانه خود را تخلیه کنند زیرا برای بازگشت به بازی، خیلی عجله دارند. در این شرایط دچار اختلال در تخلیه ی ادرار و در نهایت بی اختیاری ادرار خواهند شد. اگر به این امر مشکوک هستید، هر بار که فرزندتان به دستشویی می رود، او را مجبور کنید که مثانه اش را کاملاً تخلیه کند تا تنها هر 2 تا 3 ساعت یکبار، نیاز به دستشویی رفتن داشته باشد.
2- ولوواژینیت یا بالانیت
مورد دیگری که می تواند موجب تکرر ادرار در دختر بچه ها شود، عفونت و التهاب مهبل دختران است که به آن ولوواژینیت می گویند. این موضوع به دلیل عدم رعایت بهداشت و شستشوی نادرست مهبل پس از ادرار کردن یا استفاده از حمام کف، رخ می دهد. بالانیت عفونتی است که در پسرها هم دیده می شود و می تواند عاملی برای تکرر ادرار باشد.
3- دیابت قندی
دیابت جوانان (یا دیابت نوع یک)، یک بیماری است که با استفاده از آزمایش خون و ادرار قابل تشخیص می باشد. در این آزمایش میزان کتون ها، گلوکوز و قند خون چک می شود. این بیماری، عامل نگرانی بسیاری از والدینی ست که فرزندشان تکرر ادرار دارد.
کودک مبتلا به این نوع دیابت، در هر بار ادرار کردن حجم بالایی از مایعات را از دست می دهند (پلی اوریا یا ادرار زیاد) و به احتمال زیاد آب و مایعات زیادی نیز می نوشند (پلی دیپسی یا تشنگی بیش از حد). کاهش وزن هم از دیگر علایم این بیماری است.
4- دیابت بی مزه
این دیابت نوع نادری از دیابت است که می تواند زمینه ساز تکرر ادرار در کودکان باشد و دلیل بروز آن کمبود نوعی هورمون آنتی دیورتیک (ADH) است. این هورمون به کلیه ها اجازه می دهد تا آب اضافی بدن را جذب و دفع کنند. کلیه های افرادی که به این دیابت مبتلا هستند، به این هورمون پاسخ نمی دهند یا میزان آن در بدن بسیار پایین است. به این ترتیب زمانی که این هورمون نباشد یا میزان آن کم باشد کلیه نقشی در کنترل میزان آب دفعی ندارد و فرد مرتبا تشنه می شود. همین امر موجب مصرف زیاد مایعات و در نتیجه تکرر ادرار می شود.
دو نوع دیابت بیمزه وجود دارد. در دیابت بی مزه مرکزی، بدن کودک قادر به ساخت مقدار لازم ADH نیست. دیابت بی مزه نفروژنیک در کودکانی رخ می دهد که قادر به پاسخ دادن به ADH در خون نیستند.
5- عفونت مجاری ادراری
كودكان مبتلا به عفونت ادراری، علاوه بر تکرر ادرار، علائم ديگری مانند درد و سوزش در زمان دفع ادرار، كدر يا خون آلود بودن ادرار، تب و بی اختیاری نيز دارند.
این کودکان ممکن است کمردرد، حالت تهوع یا ضرورت در دفع ادرار هم داشته باشند. آزمایش و کشت ادرار، تست های مهمی هستند که برای تشخیص عفونت ادراری انجام می گیرد.
6- پولاکوریا
پولاكوریا كه سندرم ادرار مكرر در روز نیز نامیده می شود، یك علت شایع تکرر ادرار در كودكان است. این وضعیت در کودکان بین چهار تا شش سال دیده می شود. کودکانی که به پولاكوریا مبتلا هستند، بین ده تا سی بار در روز به مقدار خیلی کم ادرار می کنند.
همچنین ممکن است شب ها برای ادرار کردن از خواب بیدار شوند. کودکان مبتلا به پولاكوریا، هیچ علائم دیگری غیر از تکرر ادرار ندارند و آزمایش ادرار آنها کاملا طبیعی است. گاهی اوقات علت تکرر ادرار استرس است و در اکثر مواقع این وضعیت بدون درمان خاصی، برطرف می شود.
حرف آخر…
موارد ذکر شده در این مطلب، تنها برخی از علل احتمالی تکرر ادرار در کودکان است. به یاد داشته باشید که تکرر ادرار دلایل زیادی دارد و کودکان مبتلا به این وضعیت، باید توسط پزشک معاینه شوند.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
