انواع اضطراب در کودکان دبستانی، تاثیر آن بر کودک و 10 درمان خانگی
هنگامی که کودکان بر ترس و نگرانی هایی که معمولاً در کودکان خردسال وجود دارد، غلبه نکند یا وقتی آنقدر ترس و نگرانی داشته باشد که آنها را از رفتن به مدرسه یا ورزش یا بطور کلی تمام فعالیت های روزمره باز دارد، ممکن است دچار اختلال اضطراب شده باشد.
در کودکان دبستانی هم ممکن است سطح خفیف تا متوسط اضطراب و پریشانی اتفاق بیفتد که در دوره های مهمی مانند شروع مدرسه، رفتن به مکان جدید و سایر شرایط استرس زا بروز می کند.
انواع اضطرابی که کودکان مدرسه ای تجربه می کنند
- اختلال اضطراب جدایی. این اضطراب ناشی از جدا شدن از والدین یا ترک خانه است. در این حالت کودکان تمایلی به شرکت در فعالیتهای بیرون از خانه ندارند و این می تواند در مدرسه رفتن آنها مشکل ایجاد کند.
- اختلال سکوت خودخواسته یا اختیاری. این شرایطی است که کودک به طور مداوم در موقعیت هایی مانند مدرسه که انتظار می رود صحبت کند، سکوت می کند. سکوت خودخواسته یک اختلال ارتباطی نیست و ربطی به موذب بودن کودک یا عدم توانایی در صحبت کردن او ندارد.
- فوبیای ویژه(هراس های ویژه). این احساس افراطی یا غیر معقول ترس یا اضطراب است که با دیدن یک حیوان خاص، شی، فعالیت یا وضعیت خاص دیده می شود. این ترس باعث پریشانی شدید می شود و می تواند کودکان را از شرکت در فعالیت های روزمره عادی باز دارد.
- فوبیای اجتماعی. این ترس مداوم از موقعیت های اجتماعی یا مواجهه با افراد ناآشنا است. در این نوع اختلال، کودک احساس می کند که مورد بررسی قرار می گیرد. کودکان مبتلا به هراس اجتماعی نگران هستند که به گونه ای عمل کنند که شرم آور و تحقیر کننده باشد و این می تواند به حملات پانیک منجر شود. کودکان یا از موقعیت هایی که باعث ایجاد این پریشانی می شود دوری می کنند، یا با اضطراب و پریشانی بسیار شدید در آنها شرکت می کنند.
- اختلال هراس. این اغلب در کودکان بزرگتر و بزرگسالان آغاز می شود. اختلال هراس ترس مکرر از عذاب یا خطر قریب الوقوع است که پس از علائم جسمی مانند ضربان قلب سریع، تنگی نفس، احساس خفگی و عرق کردن ایجاد می شود.
- آگورافوبیا یا هراس از مکانهای باز. آگورافوبیا ترس یا اضطراب شدید در موقعیتهای مختلف که در آن فرار ممکن است دشوار باشد یا علائم شبیه هراس ایجاد شود. اگر درمان نشود، می تواند منجر به مشکلات جدی تر سلامت روانی مانند افسردگی، سوء مصرف مواد و خودکشی شود.
- اختلال اضطراب منتشر. این اضطراب و نگرانی بیش از حد (انتظار زیاد) درباره چندین رویداد یا فعالیت (مانند کار یا عملکرد در مدرسه) است.
اضطراب چگونه کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد؟
اضطراب و همچنین تأثیر آن بر احساس بچه ها، می تواند در تفکر آنها تأثیر بگذارد. آنها ترس یا خطری را که از آن نگران هستند را درک می کنند و این ترس برای آنها بسیار بزرگ است. فکر کردن در مورد اوضاع باعث نگرانی و تنش بیشتر می شود.
کودکانی که دچار اضطراب هستند ممکن است برای تلاش و مدیریت موقعیتهای پریشانی، راهکارهای خاص خود را ارائه دهند. این اغلب شامل تلاش برای دوری از اوضاع یا کمک خواستن از والدین یا سایر افراد بزرگسالی ست که به آنها کمک می کنند.
اگرچه این کار در کوتاه مدت انجام می شود اما اجتناب از وضعیت ترسناک باعث می شود که فرد احساس اضطراب کنند و نتواند آن را مدیریت کنند. در نتیجه، آنها مقابله با استرس های روزمره در خانه، مدرسه و در محیط های اجتماعی را دشوارتر می دانند.
حتما بخوانید: بهترین درمانهای ترس در سنین کودکان دبستانی +نکات مهم
اضطراب همچنین می تواند منجر به علائم جسمی مانند بی خوابی، اسهال، درد معده و سردرد شود (که گاهی به آن اختلالات روان تنی گفته می شود). علائم دیگر ممکن است شامل تحریک پذیری، تمرکز دشوار و خستگی باشد.
علائم و نشانه های اضطراب چیست؟
والدین یا معلمین ممکن است مشاهده کنند که کودک در سن مدرسه اضطراب دارد. به عنوان مثال یک کودک ممکن است:
- از رفتن به مدرسه اجتناب کند
- گریه کند
- ترسیده یا ناراحت عمل کند
- از صحبت کردن یا انجام کارها خودداری کند
کودکان مبتلا به اضطراب همچنین علائمی را احساس می کنند که دیگران نمی توانند ببینند. این می تواند باعث شود آنها احساس ترس، نگرانی یا عصبانیت کنند.
این علایم می تواند بر بدن آنها نیز تأثیر بگذارد:
- ممکن است احساس لرز و تنگی نفس کنند.
- آنها ممکن است دلشوره داشته باشند. همچنین صورتشان داغ شود، دستهایشان بلرزد، دهانشان خشک شود و ضربان قلب سریعی داشته باشند.
به این واکنش های فیزیکی، ” پاسخ مبارزه یا پرواز” گفته می شود. این پاسخ طبیعی بدن به خطر است و برای محافظت از ما در برابر خطر ایجاد می شود. پاسخ مبارزه باعث آزاد شدن مواد شیمیایی طبیعی در بدن می شود.
این مواد شیمیایی ما را برای مقابله با یک خطر واقعی آماده می کنند. آنها بر ضربان قلب، تنفس، عضلات، اعصاب و هضم تأثیر می گذارند. اما درمورد اختلالات اضطرابی، پاسخ “مبارزه یا پرواز” بیشتر از حد معمول فعال است، بعبارت دیگر زمانی اتفاق می افتد که هیچ خطر واقعی وجود ندارد.
راهکارهایی برای حمایت از کودکان مضطرب در مدرسه
هنگامی که بچه ها افکار یا احساسات اضطرابی دارند، بزرگسالان باید به کودک کمک کنند تا بتوانند اضطراب فرزندشان را کنترل کنند.
اگر کودکان از سگ وحشت دارند، بسیار منطقی است که سگها را از کودک دور نگه دارید … درست است؟
اما این درست نیست! زیرا با کمک به کودکان برای جلوگیری از مواجهه با موقعیت های ترسناک، اضطراب آنها را تقویت و تشدید می کنید. آنها همچنین فرصت هایشان را برای توسعه مهارت های مقابله ای از دست می دهد و به خودشان ثابت کنند که هیچگاه نمی توانند با این ترس و اضطراب مقابله کنند. پس از مهمترین راهکارهای کنترل اضطراب کودکان، مواجهه ی آنها با ترسشان است. اما اینکار باید به تدریج و زیر نظر روانشناس انجام گیرد.
۱-بتدریج شروع کنید
کودک خود را تشویق کنید که برای آرام کردن تأثیرات جسمی اضطراب، نفس آرام و عمیقی بکشد. به اینصورت که به مدت سه ثانیه نفس را در سینه حبس کند، به مدت سه ثانیه نگه دارد، سپس به مدت سه دقیقه بازدم را انجام دهد. هنگامی که کودک کمی احساس آرامش کرد، می توانید درباره نگرانی اش با او صحبت کنید.
حتما بخوانید: روش بهبود روابط اجتماعی در کودکان خجالتی (دکتر محرری)
۲- زمانی را در روز برای مواجهه با اضطراب مشخص کنید
تعیین کردن یک زمان مشخص برای مقابله با نگرانی ها، می تواند جلوی تصاحب افکار اضطرابی را بگیرد. سعی کنید در یک زمان از روز ساعتی به نام “وقت نگرانی” ایجاد کنید و کودکان را ترغیب کنید هر آنچه را که مزاحم آنهاست، ترسیم کنند یا بنویسند. می توانید با تزئین “جعبه نگرانی” و یا ساختن “دیوار نگرانی”، فعالیت را کمی جالب تر کنید. وقتی زمان تمام شد (بعد از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه) نگرانی ها را در جعبه بسته قرار دهید یا آنها را از دیوار جدا کنید و با آنها خداحافظی کنید.
۳- هیچگاه فرزندتان را بخاطر ترس هایش مورد تمسخر قرار ندهید
هرگز کودک خود را مخصوصا مقابل دوستان یا خانواده مسخره نکنید. گاهی برخی از والدین یا خواهر و برادرهای بزرگتر برای تشویق کودک به مقابله با نگرانی هایش او را مورد تمسخر و مضحکه قرار می دهند در حالی که این روش تاثیر عکس دارد. به طوری که نه تنها مقاومت کودک را برای رفع مشکلش تشدید می کند بلکه باعث می شود او از حرف زدن با شما درباره احساساتش خجالت زده شود و از رویارویی با آنها اجتناب کند.
۴- کودک را به تفکر مثبت تشویق کنید
کودکان مبتلا به اضطراب معمولاً در هر شرایطی دچار بدترین حالت اضطرابی می شوند. می توانید از راههای زیر به کودکان کمک کنید تا تفکر مثبت داشته باشند:
- یادآوری زمانهایی که در گذشته با موضوعات مشابه سروکار داشته اند و عملکرد خوبی داشته اند.
- کمک به کودکان برای به چالش کشیدن فکرهای ترسناکشان با حقایق و شواهد.
- برنامه ای تهیه کنید و به آنها آموزش دهید که در صورتیکه کارها مطابق میلشان پیش نرفت، چه کاری انجام دهند.
۵- اعتماد بنفس فرزندتان را تقویت کنید
بچه های مضطرب اغلب نگران اشتباه های خود هستند یا اعتمادبنفس کافی ندارند. این می تواند باعث شود که آنها از موقعیت ها یا فعالیت ها اجتناب کنند. به کودکتان تأکید کنید که چیزهای جدیدی را امتحان کند و از موفقیت یا شکست، لذت ببرد.
حتما بخوانید: تغذیه دانش آموزان در روز آزمون چطور باید باشد؟
۶- به کودکتان یاد دهید با ترس مقابله کند
فقط به فرزندتان یاد دهید که چگونه بر احساساتش غلبه کند. به او بگویید وقتی اضطراب یا استرس دارد، چطور می تواند با اوضاع کنار بیاید. مثلا بگویید “این کمی ترسناک به نظر می رسد، اما من این کار را انجام می دهم.”
۷- به فرزندتان در انجام کارها کمک کنید
در مورد آنچه می توانید برای کنترل ترس کودک انجام دهید، فکر کنید. به عنوان مثال، اگر فرزند شما از تنهایی خوابیدن می ترسد، کمی با او همراه شوید و درها و پنجره ها را قفل کنید.
حتما بخوانید: علایم و راههای جدید درمان اضطراب های خفیف و شدید در کودکان کدامند؟
۸- درمورد چیزهای ترسناک پیشگام باشید
بسیاری از بچه ها نگران مرگ، جنگ، تروریسم یا چیزهایی هستند که در خبرها می بینند. این واقعاً طبیعی است. در مورد ترس هایش با او صحبت کنید و به هر گونه سوال صادقانه پاسخ دهید. واقعیت ها را پنهان نکنید و سعی کنید با او رو راست باشید.
۹- به رفتار خودتان توجه کنید
بچه ها در زندگی خود سیگنالهای مختلفی از بزرگترها می گیرند، بنابراین در مورد حرف ها و اعمالتان خوب فکر کنید. خانواده ای که بسیار محافظه کارانه عمل می کند، می توانند سهواً ترس کودکان را تقویت کنند و به آنها این پیام را بدهند که جهان مکانی خطرناک است و همه چیز به شما آسیب میرساند.
به طور مشابه، والدینی که بیش از حد کوکان را کنترل می کنند و در همه ی کارها به آنها کمک می کنند هم به طور ناخودآگاه به بچه های خود می گویند که بدون حمایت بزرگسالان نمی توانند کاری انجام دهند.
۱۰-از یک روانشناس یا پزشک کمک بگیرید
اگر ترس های کودک تأثیر جدی بر زندگی آنها گذاشته و هیچ یک از این روشها به کاهش اضطراب او کمک نمی کند، ممکن است وقت آن رسیده باشد که با پزشک معالج خود صحبت کنید.
آنها می توانند یک برنامه درمانی مانند مشاوره یا درمان رفتاری شناختی را به شما پیشنهاد دهند، که می تواند به کودک کوچک شما کمک کند تا طرز تفکرش را تغییر دهد.
ویدیوی بسیار کاربردی زیر را حتما ببیند
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
