پاسخ به سوال رایج مادران “چیکار کنم نوزادم چاق بشه”

افزایش وزن به طور معمول از نوزادی تا بزرگسالی ادامه میابد. با این حال، برخی از کودکان از بدو تولد، وزن گیری طبیعی ندارند. در حالی که کودکان دیگر برای مدتی وزن خود را افزایش می دهند، سپس سرعت آن کند یا متوقف می شود. وزن گیری کودک معمولا از زمان رشد قد، کاهش میابد.

میزان وزن گیری کودک در هر ماه چقدر باید باشد؟

نوزادان هم مانند بزرگسالان، از نظر قد و اندازه متفاوت هستند و میزان وزن گیری آنها در هر ماه می تواند بسته به عواملی مانند ژنتیک، میزان تغذیه و نوع تغذیه (شیرمادر یا شیرخشک) متفاوت باشد.

حتما بخوانید: ۶ غذای بسیار مقوی و چاق کننده برای کودکان کمتر از ۴ سال

به عنوان مثال، نوزادانی که به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می شوند، معمولاً در دو ماه اول نسبت به نوزادان شیرخشکی، وزن گیری سریعتری دارند، اما این نوزادان در یک سال اول معمولا سرعت رشد کمتری نسبت به نوزادان شیرخشکی خواهند داشت. اگرچه میزان وزن گیری برای هر کودک متفاوت است، اما یک دستورالعمل کلی در این مورد وجود دارد که در زیر مشاهده می کنید:

• از زمان تولد تا ۱ ماهگی: به طور متوسط ​​نوزاد ۲۸ تا ۶۵ گرم وزن اضافه می کند و قد او در طول یک ماه حدود ۱ تا ۵/۲ سانتیمتر رشد می کند. به یاد داشته باشید که بیشتر نوزادان در طی چند روز اول پس از تولد، مقداری وزن از دست می دهند اما معمولاً این وزن را در طی چند روز آینده دوباره به دست می آورند و دوباره در طی یک هفته تا ۱۰ روز به وزن اولیه تولد خود بازمیگردند.
• ۱ تا ۴ ماهگی: نوزادان معمولاً نیم تا ۱ کیلوگرم افزایش وزن خواهند داشت و هر ماه ۱ تا ۵/۲ سانتیمتر از نظر قدی رشد می کنند. در این مدت، کودک شما ممکن است تپل به نظر برسد. اما با افزایش سطح فعالیت او، عضلات شروع به رشد می کنند.
• ۶ ماهگی: بیشتر نوزادان در ۶ ماهگی، به دو برابر وزن تولد خود رسیده اند.
• ۱۲ ماهگی: بیشتر نوزادان در ۱ سالگی، به سه برابر وزن تولد خود رسیده اند و قد آنها از زمان تولد، ۲۲ تا ۲۷ سانتیمتر بلندتر شده است.
• ۲۴ ماهگی: بیشتر نوزادان در ۲ سالگی، به چهار برابر وزن تولد خود رسیده اند و قد آنها از زمان تولد، ۳۵ تا ۴۰ سانتیمتر بلندتر شده است.

دلایل وزن گیری کم کودکان در سنین مختلف

اولین قدم، اطمینان از سلامت کامل کودک است. بعبارت دیگر ابتدا باید مطمئن شویم که عدم وزن گیری کودک، به علت بیماری خاصی نیست.

وزن گیری ضعیف می تواند در نتیجه وجود یک مشکل پزشکی، یک مشکل رشدی یا رفتاری، تغذیه ی نامناسب، مشکلات اجتماعی در خانه یا اغلب اوقات ترکیبی از این موارد باشد. علل شایع عدم وزن گیری کودک در هر گروه سنی، در زیر شرح داده شده است:

قبل از تولد

• زایمان زودرس
• نارس بودن نوزاد
• عفونت های قبل از تولد
• نقائص هنگام تولد
• قرار گرفتن در معرض داروها یا سمومی که باعث کاهش رشد جنین در دوران بارداری می شوند

از تولد تا شش ماهگی

• امتناع از خوردن شیر به اندازه ی کافی
• تهیه نادرست شیرخشک، مشکلات تغذیه با شیر مادر، شیر خوردن در دفعات کم
• ناکافی بودن شیر مصرفی کودک
• بی توجهی والدین
• نقص هنگام تولد که بر توانایی کودک در غذا خوردن یا هضم طبیعی اثر می گذارد
• سوء تغذیه
• عدم تحمل پروتئین شیر
• مشکل دهان و گلو کودک که مکیدن یا بلع او را با مشکل مواجه می کند
• مشکلات پزشکی که بر جذب مواد مغذی تأثیر می گذارد
• مشکلات پزشکی که باعث افزایش تعداد کالری مورد نیاز ریفلاکس معده می شود

حتما بخوانید: مصرف شیرخشک نوزاد را چاق می کند یا لاغر؟ نتایج تحقیقات جدید

هفت تا ۱۲ ماهگی

• کشمکش میان کودک و والدین در مورد غذای مصرفی
• مشکلات دهان کودک که جویدن یا بلع برخی غذاها را برای او دشوار می کند
• تاخیر در دادن غذاهای جامد به کودک
• امتناع کودک از خوردن غذاهای جدید هنگامی که برای اولین بار پیشنهاد می شوند
• عدم تنوع در مقدار و انواع غذاهای جامد
• انگل های روده ای
• حساسیت غذایی

کودکان بالای ۱۲ ماه

• مشکلات رفتاری
• بیماری
• استرس
• عوامل اجتماعی
• اختلالات تغذیه ای در کودکان مبتلا به اختلالات رشدی
• اختلال در بلع
• مصرف بیش از حد شیر یا آب میوه
• بیماری سلیاک
• حساسیت غذایی
• عدم مصرف غذاهای سالم و متنوع

علائم وزن گیری ناکافی کودک چیست؟

یکی از بارزترین علامت وزن گیری ناکافی کودک این است که فرزند شما نسبت به سایر کودکان، کمتر از سن واقعی خود بنظر می رسد. این ممکن است شامل وزن، قد و اندازه سر آنها باشد.

اگر کودک شما کالری کافی دریافت نکرده است، ممکن است متوجه علائم زیر شوید:

• بی علاقگی به دنیای اطراف
• خواب آلودگی شدید
• گریه مکرر و بیقراری
• بی تحرکی و عدم جنب و جوش کافی نسبت به کودکان هم سن و سال خود

تشخیص وزن گیری ضعیف در کودکان

وزن گیری ضعیف در اغلب کودکان، در طی دوره های کوتاهی اتفاق می افتد. اما اگر کودکی همچنان نتواند به وزن نرمال برسد یا کاهش وزن داشته باشد، پزشکان سعی می کنند دلیل آن را بفهمند.

پزشک سوابق سلامتی کودک، از جمله سابقه تغذیه او را بررسی می کند. این به آنها کمک می کند تا ببینند که آیا سوء تغذیه، استرس و اضطراب یا مشکلات تغذیه ای باعث ایجاد این مشکل شده است یا خیر. یک متخصص تغذیه یا سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی همچنین ممکن است کالری موجود در رژیم غذایی کودک را اندازه گیری کند تا از دریافت کالری کافی مطمئن شود.

پزشکان در هر مراقبت کودک، وزن، قد و دور سر او را اندازه گیری می کنند و نتایج را در نمودار رشد قرار می دهند. کودکانی که نسبت به همسالان خود وزن کمتری دارند یا وزن گیری آنها روند نزولی دارد، ممکن است مورد ارزیابی قرار گیرند.

حتما بخوانید: انواع غذای سالم کودک کدامند؟ (غذاهای اصلی و میان وعده)

البته نباید فراموش کرد که کودکان هم مانند بزرگسالان، قد و وزن متفاوتی دارند و لاغرتر و کوچکتر بودن آنها نسبت به همسالان، نشان دهنده ی وجود بیماری نیست. در حقیقت وزن هر کودک، در نمودار رشد متفاوتی قرار می گیرد و تا زمانی که کودک به طور پیوسته در نمودار رشد خود باقی بماند، معمولاً دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.

پزشکان ممکن است برای بررسی مشکلات پزشکی که می تواند بر وزن و رشد کودک تأثیر بگذارد آزمایشاتی (مانند آزمایش خون یا آزمایش ادرار) انجام دهند.

برای افزایش وزن فرزندم، چه کاری می توانم انجام دهم؟

چندین راه ساده برای افزایش وزن نوزادان شیرخوار وجود دارد ازجمله:

• نزدیک کودک خود بخوابید (این پرولاکتین و دفعات شیردهی را افزایش می دهد).
• کودک را ماساژ دهید. تاثیر ماساژ در بهبود هضم و افزایش وزن اثبات شده است.
• کودک را در طول روز بغل کنید. تا آنجا که می توانید با فرزندتان تماس پوستی برقرار کنید. تحقیقات نشان داده شده است که این مورد باعث افزایش وزن می شود.
• حداقل هر ۲ ساعت در طول روز و حداقل یک بار در شب کودک را شیر دهید. شیردهی مکرر، میزان شیر مصرفی نوزاد و در نتیجه وزن او را افزایش می دهد.
• از مواد غذایی پرکالری و مغذی تر برای تغذیه ی کودکان بالای ۶ ماه استفاده کنید.
• در هنگام شیردهی از تکنیک ماساژ پستان و فشرده سازی سینه استفاده کنید. نوک سینه را با دو انگشت فشار دهید تا شیر بیشتری وارد دهان کودک شود.
• از شیر کمکی استفاده کنید. اگر پزشک تشخیص دهد که شیر شما برای سیر کردن کودک کافی نیست، از شیر خشک استفاده کنید. اگر نوزاد نارس دارید، می توانید اول شیر خود را به او دهید و پس از هر بار تغذیه، از شیر کمکی استفاده کنید.

تقریبا نیمی از کالری دریافتی کودک، از چربی شیرمادر یا شیرخشک حاصل می شود. نوزادان و کودکان خردسال نیاز بیشتری به چربیها دارند. چربی نه تنها به رشد عادی مغز و سیستم عصبی کودکان کمک می کند بلکه به بدن آنها کمک می کند تا ویتامین های مهمی مانند A ، D ، E و K را جذب کنند.

برخی از غذاهای مغذی پر از چربی های سالم عبارتنداز:

• روغن زیتون
• کره آجیل ها
• آووکادو
• حمص
• جو دوسر

لطفاً قبل از دادن هر یک از این غذاها به کودک، ابتدا با متخصص اطفال مشورت کنید.

حتما بخوانید: بهترین رژیم غذایی برای کودکان لاغر +نکات مهم

نکات مهم دیگر برای افزایش وزن نوزاد

• سیب زمینی را حداقل ۲ تا ۳ بار در هفته با کمی روغن زیتون یا کره آب کرده مخلوط کنید و به کودک بدهید. در صورت بروز ناراحتی شکمی، قولنج یا لکه های پوستی از مصرف آن صرف نظر کنید.
• ماست و پنیر خانگی نیز برای افزایش وزن نوزادان بالای ۸ ماه، گزینه ی مناسبی است. ماست را به تنهایی یا همراه با برنج قهوه ای و برنج سفید به مقدار مساوی سرو کنید.
• تخم مرغ هم به افزایش وزن نوزادان کمک می کند. به جای تخم مرغ نیمرو شده، تخم مرغ آب پز را ترجیح دهید. با نیمرو یا سرخ کردن تخم مرغ، مقداری از موادمغذی بخصوص پروتئین آن از دست خواهد رفت.
• موز، پاپایا، سیب، گلابی و دیگر میوه ها را در رژیم غذایی کودک قرار دهید. حداقل ۴ تا ۵ بار در هفته از موز استفاده کنید. از موزهای کوچکتر برای مصرف کودکان استفاده کنید. هنگامی که کودک دچار سرماخوردگی و خلط می شود، از دادن موز صرف نظر کنید.
• مواد غذایی متنوع و مغذی را با هم مخلوط کنید و در رژیم غذایی کودک قرار دهید. از مخلوط کردن شیر با میوه ها خودداری کنید.
• متخصصان توصیه می کنند تا یک سالگی به کودکان آجیل ندهید زیرا ممکن است به آلرژی شدید منجر شود. بنابراین پیشنهاد می شود صبر کنید تا کودک شما یک ساله شود، خصوصاً اگر سابقه حساسیت در خانواده شما وجود دارد.
• به کودک اجازه دهید آزادانه حرکت کنند و به این طرف و آن طرف بروند. کودک را روی صندلی یا کالسکه قرار ندهید. فعالیت بدنی به نوزادان کمک می کند تا به موقع احساس گرسنگی کنند، کمتر بیقراری کنند و خوب بخورند و بنوشند.
• آروغ زدن بسیار مهم است زیرا باعث رهایی نوزادان از کولیک می شود و تمایل آنها به شیر خوردن بیشتر می شود. بعد از شیردادن، آروغ کودک را بگیرید و به آرامی پشت کمر او بزنید یا آن را بمالید. حداقل ۱۵ دقیقه بعد از تغذیه، کودک را در حالت ایستاده نگه دارید.

---

زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!

---