این چند ماه گذشته برای پدر و مادرها واقعا سخت بوده است. از وقتی مدرسه ها به خاطر کرونا تعطیل شده اند، مادر و پدرها مجبورند وقت بیشتری را با بچه هایشان در خانه بگذرانند و خب، نتیجه این بیشتر کنار هم بودن همیشه هم خیلی خوب و خوشایند نیست! همه ما گاهی وقت ها از کوره در می رویم و خشممان را نشان بچه هایمان می دهیم. مطمئنا برای شما هم پیش آمده که بچه ها حوصله تان را سر ببرند و از دستشان کلافه و عصبانی شوید. بیایید با هم صادق باشیم؛ این اتفاق هر ماه می افتد مگر نه؟
سوالی که در ذهن خیلی هایمان می چرخد این است که “چطور عصبانیتمان را کنترل کنیم؟”. اول از همه باید بدانید درست است که داد زدن سر بچه ها و عصبانی شدن از دستشان اصلا چیز خوب و خوشایندی نیست؛ ولی این اتفاق به این معنی هم نیست که شما بدترین پدر و مادر روی کره زمین هستید! در واقع این اتفاق به این معناست که شما در دنیایی شبیه دنیای همه پدر و مادرهای دیگر زندگی می کنید.
حتی کارلا ناومبورگ (Carla Naumburg) مددکار اجتماعی و نویسنده کتاب “چگونه جلوی کودکان خونسردی مان را حفظ کنیم” (How to Stop Loss your Shit With Kids) اعتراف می کند که خودش هم هر از گاهی سر بچه هایش داد می زند.
او در این باره می گوید: “دلم نمی خواهد بقیه فکر کنند که من هیچ وقت از دست بچه هایم کلافه و عصبانی نمی شوم. این انتظار عادلانه نیست. اما من کمتر عصبانی می شوم و الان که این مهارت ها و استراتژی ها را در اختیار دارم، سریعتر و بهتر از قبل خونسردی خودم را حفظ می کنم و در حالت عادی می مانم. ”
حالا سوال اینجاست که پدر و مادرها چطور می توانند جلوی خشمشان را بگیرند و در اغلب اوقات و به خصوص در این دوره پر فشار و پر تنشی که در آن هستیم عصبانیتشان را کنترل کنند؟ واقعیت این است که درک عواملی که محرک عصبانیت در ما هستند و باعث می شوند احساس ناامیدی و ناکامی کنیم به ما کمک می کند تا خویشتن دار باشیم و بتوانیم عصبانیتمان را کنترل کنیم. وقتی استرس به مغز والدین فشار می آورد، آنها خونسردی شان را از دست می دهند.
طبق گفته خانم ناومبرگ، سیستم عصبی در حالت آماده باش برای واکنش به تهدیدهاست. این آمادگی در زمان های بد و وقتی ما در معرض خطر هستیم مفید است؛ اما متاسفانه در دنیای مدرن، استرس های ما از منابعی مثل بچه هایمان که با تمام وجود دوستشان داریم ناشی می شوند.
خانم ناومبرگ می گوید: “این که ما خونسردی مان را جلوی بچه ها از دست می دهیم و عصبانی می شویم تصمیم خودآگاهانه ای نیست و وقتی ما آگاهانه تصمیم به انجام کاری نمی گیریم، انجام ندادنش واقعا سخت می شود. ”
“ما به عنوان والدین نمی توانیم خیلی ساده تصمیم بگیریم که عصبانی نشویم؛ اما می توانیم وقتی علائم عصبانیت را می بینیم جلوی طوفانی شدن اوضاع را بگیریم یا حداقل کاری کنیم که آسیب های ناشی از خشممان کمتر شوند. ” در این مطلب ما 8 تکنیک موثر را در اختیارتان می گذاریم که به شما کمک می کنند در برابر کودکان خشمتان را کنترل و خونسردی تان را حفظ کنید.
1- این را بدانید که موقع عصبانیت، نیروی اراده کمکی به شما نمی کند
استرس احساس یا پاسخ جنگ را در ما فعال می کند و باعث می شود تا قشر جلوی پیشانی که در واقع همان بخشی از مغز است که احساسات ما را کنترل می کند غیر فعال شود. خانم ناومبرگ می گوید: “وقتی می خواهیم جلوی عصبانیتمان را بگیریم به این قسمت مغز نیازی نداریم چون در واقع این بخش غیر فعال است. ”
“در لحظاتی که خونسردی تان را از دست داده اید، شما حتی نمی توانید با بقیه منطقی رفتار کنید چه برسد به خودتان! اگر می توانستید هم فرقی نمی کرد. سیستم عصبی انسان به دستورات پاسخ نمی دهد. در واقع تلاش برای کنترل سیستم عصبی، تنش شما را بیشتر می کند و همین باعث می شود سیستم عصبی تان بفهمد که شما واقعا در معرض خطر هستید. ”
2- عوامل محرکتان را شناسایی کنید و یاد بگیرید که مکث کنید
خانم ناومبرگ می گوید شناختن لحظات قبل از عصبانیت و از کوره در رفتن، آسیب های ناشی از آن را به حداقل می رساند. او می گوید: “برای اینکه خونسردی مان را از دست ندهیم، اول باید بدانیم و بفهمیم که قرار است خونسردی مان را از دست بدهیم. به رفتار خودتان در لحظاتی که به خشمگین شدن منتهی می شود توجه کنید. ” طبق گفته خانم ناومبرگ، علائم هشدار دهنده عصبانیت در هر کسی متفاوت است. او می گوید: “وقتی من متوجه نشانه های عصبانیت در خودم می شوم، به دخترهایم می گویم: همین الانه که سرتون داد بزنم. اگه نمیخواین این اتفاق بیفته برید تو اتاقتون وگرنه مجبور میشم دعواتون کنم. ”
قدم بعدی بسیار مهم است: شما باید مکث کنید. خانم ناومبرگ می گوید: “وقتی متوجه شدید که دینامیت درونتان روشن شده، مکث کنید. مکث کردن واقعاً مهم است. اگر تهدید جدی و خطرناکی وجود داشت مکث نمی کردیم ولی ما می خواهیم به سیستم عصبی مان این پیام را ارسال کنیم که چنین شرایطی یک تهدید واقعی نیست. ”
موقع مکث کردن، نفس عمیق بکشید و آن را آهسته بیرون بدهید. به گفته خانم ناومبرگ، عمیق نفس کشیدن درست مثل هک کردن سیستم ایمنی بدن است. او می گوید: “وقتی نفس های عمیق می کشیم، به سیستم ایمنی بدنمان این پیام را می دهیم که نیازی نیست جبهه بگیریم، چون این تهدید واقعی نیست. به این ترتیب خیلی زود حالتان بهتر می شود. ”
3- یک خروجی پیدا کنید
مکث کردن می تواند جلوی سقوط کردنتان را بگیرد؛ اما شما هنوز هم با حداکثر سرعت در حال جلو رفتن هستید و موتورهای احساسی تان همچنان شعله ورند. نیرو و حرکت به خودی خود از بین نمی روند، بلکه به یک خروجی نیاز دارند. وقتی مرحله اول یعنی مکث و تنفس را انجام دادید قدم بعدی ساده است: شما باید به معنای واقعی کلمه، کار دیگری جز کاری که در آن لحظه مشغولش بودید انجام بدهید. حتما باید خودتان را به نحو دیگری سرگرم کنید.
خانم ناومبرگ می گوید: “احتمالا شما در آن لحظات، هنوز انرژی شدید و زیادی در بدنتان دارید و به خاطر وجود این انرژی دنبال جنگ یا فرار هستید. ” “شما باید با آن انرژی کاری انجام بدهید.” این مرحله بسته به سلیقه و روحیه هر کسی فرق می کند. به گفته خانم ناومبرگ، بعضی ها موقع عصبانی شدن دچار برخی حرکات فیزیکی می شوند. این واکنش ها پاسخ جسمی به وضعیتی است که در آن قرار دارند.
در چنین مواقعی دعا خواندن، تکرار مانتراها، خواندن یک آهنگ یا پخش کردن موسیقی کمک کننده خواهد بود. خانم ناومبرگ می گوید که وقتی عصبانی می شده، شروع به تکرار عبارت های غیر خصمانه و یا حتی خنده دار می کرده. “من شروع به فریاد زدن چیزهای دیوانه واری می کردم که به نوعی خنده دار بودند. مثلا به دخترهایم نگاه می کردم و فریاد می زدم “من واقعاً تو را دوست دارم!”
4- دست از انجام چند کار با هم بردارید
به گفته ناومبورگ، والدین می توانند با تمرکز کردن روی فقط یک کار، استرسی که باعث از دست رفتن خونسردی شان می شود را کاهش بدهند. البته انجام این توصیه برای والدین شاغلی که مجبور شدند ماهها در قرنطینه باشند و دورکاری کنند و در عین حال که یک چشمشان به کارهایشان است مراقب بچه هایشان هم باشند، غیر ممکن است. ولی به هر حال مهمترین نکته این است که تمام توجهمان را فقط معطوف یک موضوع کنیم تا بتوانیم خونسردی خودمان را حفظ نماییم. به چنین کاری “تک وظیفه ای” بودن گفته می شود.
ناومبرگ می گوید: “انجام همزمان چند کار با هم چیزی نیست که ما بتوانیم از پسش بربیاییم. مغز ما به این شکل طراحی نشده است.” وقتی فکر می کنیم که در حال انجام دو کار با هم هستیم، در واقع در آنِ واحد یک کار می کنیم و به سرعت بین کارهای مختلف جابجا می شویم. وقتی مغز ما از یک کار به یک کار دیگر می پرد، ممکن است بخشی از مغز یا حتی بدن ما عقب بماند و در نهایت همگام سازی با خودمان، به روشی عجیب و غریب انجام می شود. حتی اگر مشغول انجام دو کار ساده با هم باشید، مثلا موقع غذا درست کردن همزمان به دوستتان هم پیامک بدهید، تقابل این دو کار با هم باعث می شود ذهن یا بدنتان به نقطه ای برسد که احساس کند شما از عهده انجام این دو کار با هم بر نمی آیید.”
5- انتخاب کنید که کنار بچه هایتان باشید یا آنها را نادیده بگیرید
اغلب اوقات انجام چند کار با هم جواب نمی دهد. چیزی که خانم ناومبرگ به عنوان مادر دو دختر کوچک تجربه کرده این است که وقتی همزمان می خواهید چند کار با هم انجام می دهید و یکی از این کارها توجه به بچه هایتان است، مطمئنا رفتارتان با بچه ها موفقیت آمیز و خوب نخواهد بود. او می گوید: “من همیشه در ذهنم نسبت به کارهایی که چه برای خودم و چه برای زندگی شخصی ام باید انجام می دادم نگران بودم. ”
“وقتی در حال خالی کردن ماشین ظرفشویی بودم، همزمان به ایمیل هایم هم جواب می دادم و همین همزمانی کارها با هم باعث می شد حوصله بچه ها را نداشته باشم و زود از دستشان عصبانی بشوم.” او فهمید بهتر است به جای اینکه هر کاری را نصفه نیمه انجام بدهید، یا کاملا کنار بچه هایش حضور داشته باشید و یا اینکه کاملا غایب باشد.
برای 20 تا 30 دقیقه توجه کاملتان را معطوف بچه هایتان کنید و کنارشان باشید. سپس به آنها بگویید که باید کار کنید. بعد وقتتان را صرف کار با کامپیوتر کنید، کتاب بخوانید یا هر فعالیت دیگری که می خواهید بکنید. چون این زمان برای شما و کاریست که می خواهید انجامش بدهید.
6- به کودکانتان صبر کردن را یاد بدهید
خیلی از پدر و مادرها دوست ندارند به بچه هایشان بگویند که بزرگترها به زمان نیاز دارند. آنها فکر می کنند اگر بلافاصله کاری که فرزندشان از آنها خواسته را انجام ندهند، پدر و مادر بدی هستند. ولی خانم ناومبرگ به ما می گوید که باید به بچه ها صبر کردن و منتظر ماندن را یاد داد. این کار هم برای والدین بهتر است و هم برای بچه ها. او می گوید: “شما مجبور نیستید فورا کاری که کودکتان می خواهد را انجام بدهید.
می توانید بگویید: خب… رفیق، من پنج دقیقه زمان لازم دارم تا این ایمیل رو بفرستم و بعد به تو کمک می کنم.” اینکه دائما در دسترس بچه هایتان باشید باعث می شود زود کلافه شوید و در عین حال مانع از این می شود که بچه ها یاد بگیرند خودشان مشکلاتشان را حل کنند؛ یعنی همان کاری که بیشتر وقتها در صورت عدم کمک والدین انجام می دهند. ”
البته آموزش دادن به کودکان که شما همیشه در دسترسشان نیستید و نمی توانید همیشه به آنها کمک کنید روند کند و آهسته ای دارد. خانم ناومبرگ می گوید: “این مهارت چیزی است که می توانید از همان سنین پایین به کودکانتان آموزش بدهید اما قطعاً زمان بر است.”
“برای برخی از بچه ها این کار آسان و ساده است چون آنها به تنهایی با خواهر و برادرهایشان بازی می کنند و مشکلی با این قضیه ندارند؛ اما برای بعضی بچه ها سخت خواهد بود. اگر فرزند شما تحریک شود، اگر او مضطرب، خسته، نگران یا ناراحت باشد، مجبور کردن او برای تنها گذاشتن شما سخت تر است. ”
اگر می بینید بچه ها در یک فعالیت مستقل خوب عمل می کنند، تنهایشان بگذارید و خودتان از آنها دور شوید. خانم ناومبرگ ادامه می دهد: “نکته دیگری که من به والدین می گویم این است که اگر فرزندتان با خوشحالی در حال بازی کردن است، دخالتی نکنید و وارد بازی او نشوید. او را تنها بگذارید و این زمان را به خودتان اختصاص بدهید. ”
7- تلفنتان را کنار بگذارید
خانم ناومبرگ متوجه شده است که وقتی والدین از دست بچه هایشان عصبانی می شوند ترجیح می دهند با گوشی تلفنشان مشغول شوند. با اینکه تلفن همراه می تواند ما را از آن لحظات خارج کند، ولی به احتمال زیاد اوضاع را بدتر خواهد کرد. او یک توصیه ساده دارد: “تلفنتان را کنار بگذارید. واقعا به طور جدی این کار را بکنید. تلفن های همراه شما را بیشتر تحریک می کنند و باعث می شوند عصبانیتتان افزایش پیدا کند.
از طرف دیگر، چیزهایی که ما در گوشی هایمان تماشا می کنیم معمولا جالب تر، بهتر و سرگرم کننده تر از زندگی واقعی خودمان هستند. تصور کنید که در حال دیدن یک فیلم خنده دار هستید و بعد کودکتان پیش شما می آید و کمک می خواهد. احتمالا آن موقع پیش خودتان فکر می کنید که: من دلم میخواست فیلم نگاه کنم، نه اینکه با تو حرف بزنم! همین مساله می تواند شما را در آستانه عصبانی شدن قرار بدهد. ”
8- برای تصمیم گیری عجله به خرج ندهید
اغلب اوقات وقتی آتش خشم پدر و مادرها شعله ور می شود، در تصمیم گیری عجله و شتاب به خرج می دهند. خانم ناومبرگ می گوید: “تلاش برای برقراری ارتباط مجدد با بچه ها، آن هم وقتی هنوز عصبانی هستید احتمالا پایان بدی خواهد داشت. فرقی نمی کند متوجه این قضیه شده باشید یا نه، به هر حال شما در لحظه عصبانیت، از فرزندتان این انتظار ناعادلانه را دارید که یا خودش از شما عذرخواهی کند و یا اینکه عذرخواهی شما را بپذیرد. اما این اتفاق هرگز نخواهد افتاد. ”
از آنجایی که آنها بچه هستند، یا خیلی به این قضیه که شما سر آنها داد زده اید اهمیت می دهند یا اصلا برایشان مهم نیست. “آنها یا هنوز ناراحت هستند و یا از این مساله گذشته اند و دلشان نمی خواهد با شما درباره اش صحبتی بکنند. حالت سوم هم این است که آنها هنوز همان کاری را انجام می دهند که شما را آزار می دهد و باعث می شود عصبانی تر شوید.
در چنین حالتی ممکن است بخواهید بروید و از کودکتان معذرت خواهی کنید، اما چون او دوباره این کار را تکرار می کند به جای معذرت خواهی سرش داد بزنید چون این اتفاق برایتان ناخوشایند است و شما هنوز هم عصبانی هستید. پس دست نگه دارید و بعد از عصبانی شدن، زود تصمیم نگیرید. “
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
