تربیت یک کودک لجباز برای تمامی والدین، کاری چالش برانگیز است. گاهی اوقات لجباز بودن از ویژگی های شخصیتی کودک است. اما در برخی موارد هم کودک برای جلب توجه، ابراز نظرات خود، تخلیه ی احساسات و نشان دادن نارضایتی از زندگی اینکار را انجام می دهد. لجبازی کودکان می تواند در هر سنی اتفاق بیفتد اما بیشتر در 3 سالگی به بعد و دوران مدرسه دیده می شود.
در بیشتر موارد لجبازی های مکرر کودک موجب نزاع و درگیری با والدین می شود. در این مواقع، هیچ استدلالی کودک عصبانی را متقاعد به سازش نمی کند. اگرچه سرسختی کودکان در آینده به آنها کمک می کند تا در مقابل فشار همسالان خود مقاومت کنند و کارهای غلط را به راحتی نپذیرند اما این لجبازی در دوران کودکی می تواند والدین را با مشکل مواجه کند. خبر خوب این است که اگرچه تربیت فرزندان حساس و لجباز، کاری دشوار است اما غیر ممکن نیست. در این مطلب راهکارهایی برای حل مشکل لجبازی کودکان و روش صحیح برخورد با آنها، آورده شده است.
12 روش برخورد با کودک لجباز
1- هنگام صحبت کردن با کودک لجباز، خواهش و تمنا را کنار بگذارید
هیچگاه فرزندان لجباز خود را دست کم نگیرید چون آنها شما را بیشتر از هر کس دیگری می شناسند. این کودکان می دانند در چه زمانی و در چه شرایطی واکنش نشان دهند و همه چیز را تحت کنترل خود درآورند. بنابراین لازم است بدانید که خواهش و تمنا کردن از کودک دردی را دوا نمی کند. اگر با لحنی ملتمسانه با فرزندتان صحبت کنید، دائما به حرف هایش گوش کنید و تحت سلطه ی او قرار بگیرید، بدون شک شجاعت بیشتری برای ادامه ی رفتارهای خود پیدا خواهد کرد.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
بنابراین بجای خواهش کردن، از فرزندتان بخواهید رفتار درستی داشته باشد و مکانی در اختیار او قرار دهید تا روی کارهای خود فکر کند. تنها به سبک فرزندپروری خود پایبند باشید تا همه چیز به حالت نرمال برگردد.
2- الگوی خوبی برای فرزندتان باشید
کودکان رفتار والدین خود را تماشا می کنند و از آن الگو برداری می نمایند. بنابراین اگر انتظار رفتار خوبی از فرزندتان دارید، آن را در عمل به او نشان دهید. اگر می خواهید فرزندتان مهربان باشد، ابتدا خودتان باید با دیگران مهربان باشید. اگر می خواهید فرزندتان دست از داد و بیداد کردن بردارد، ابتدا لحن صحبت کردن خودتان را درست کنید. بنابراین شما اولین و بهترین الگوی فرزندتان هستید و باید اصلاح را از خودتان شروع کنید.
3- بحث و جدل را تمام کنید
در اکثر مواقع کودکان لجباز راضی نمی شوند کاری که از آنها خواسته شده است را انجام دهند. در این حالت بحث و جدل با کودک فایده ای ندارد. بجای دعوا راه انداختن، به سادگی، با قاطعیت و شفافیت مشخص کنید که چه رفتاری از او انتظار می رود. اگر کودک فریاد می زند، صبر کنید که حرفایش را بزند و سپس شما به آرامی شروع به صحبت کنید. این تکنیک بر آرامش تکیه دارد و بصورت ناخودآگاه کودک را ترغیب می کند تا حرف های شما را بشنود. شما از این طریق می توانید اهمیت احترام گذاشتن و ضرورت آن در زندگی را به فرزندتان بیاموزید و او را از پیامدهای کارهای خود آگاه کنید.
4- کلید حل مشکلات، نظم و انضباط است نه تنبیه!
کلید اصلی حل مشکل لجبازی کودکان، برقراری یک رابطه ی شیرین و صمیمی با آنها است. کودکان با تنبیه یاد نمی گیرند که چرا رفتاری غلط است. این در حالیست که انظباط به آنها یاد می دهد مسئولیت پذیر باشند و بجای اینکه به دنبال تلافی کردن یا انتقام گرفتن باشند، دیگران را درک کنند. انظباط بر اساس کنترل و خواست درونی کودک عمل می کند و تاثیر بسیار بیشتر و مثبت تری از تنبیه دارد.
کودکان وسط دعوا و کشمکش چیزی یاد نمی گیرند. بعبارت دیگر زمانی که آدرنالین بالا می رود، یادگیری از کار می افتد! کودکان بصورت ذاتی دوست دارند که والدین و اطرافیان خود را خوشحال کنند. بنابراین هرچه بیشتر با کودک بجنگید و او تنبیه را کنید، تمایل کمتری برای خوشحال کردن اطرافیان خود خواهد داشت. اگر فرزندتان ناراحت است، اجازه دهید ترس ها، ناامیدی ها و عصبانیت هایش را ابراز کند و خود را تخلیه کند. اگر می خواهید فرزندتان به حرف های شما گوش کند، فضایی پرمهر و محبت و سرشار از مهربانی در خانه فراهم کنید.
5- از دید فرزندتان به مسائل نگاه کنید
برای درک بهتر رفتار کودک لجباز، باید سعی کنید از دید او به اوضاع نگاه کنید. شما باید خودتان را جای او بگذارید و سعی کنید به دلیل لجبازی هایش پی ببرید. هرچه شناخت بیشتری بر فرزندتان داشته باشید، بهتر می توانید لجبازی او را کنترل کنید. تنها چیزی که کودکان به آن نیاز دارند، عشق و همدلی است. بنابراین حتی اگر تسلیم خواسته های او نمی شوید، همدلی و مهربانی را کنار نگذارید. علت ناامیدی، عصبانیت یا سرخوردگی فرزندتان را درک کنید و به جای نادیده گرفتن همه چیز، در عین قاطعیت از او حمایت کنید.
برای مثال اگر کودک راضی به انجام تکالیف خود نمی شود، او را به حال خود رها نکنید. بهترین راه این است که در عین قاطع بودن، به فرزندتان کمک کنید. مثلا تکالیف را به چند قسمت کوچک تقسیم کنید و از او بخواهید هر دو ساعت یکبار، یکی از قسمت ها را کامل کند. گاهی اوقات با در پیش گرفتن راهکارهای هوشمندانه، می توانید به بسیاری از مشکلات خاتمه دهید.
6- در برخی مواقع با کودک سازش کنید
در برخی مواقع سازش با کودک لجباز می تواند کلید حل مشکلات باشد. سعی کنید همیشه یک گزینه ی دیگر در اختیار داشته باشید و زمانی که کودک روی یک موضوع پا فشاری می کند، گزینه ی دیگر را به او پیشنهاد دهید. آرامش خود را حفظ کنید و این موضوع را فراموش نکنید که تلاش مداوم برای پیروزی در نبرد با کودکان لجباز، باعث از دست رفتن یک مسئله ی مهم یعنی “رابطه ی دوستانه” با فرزند می شود.
در مواقعی که امکان سازش وجود دارد می توانید بگویید “خوب، تو می توانی خودت در رابطه با این موضوع تصمیم بگیری.” در غیر اینصورت، وظیفه ما است که او را راهنمایی کنیم یا راهی دیگر برای برآورده کردن خواسته هایش پیدا کنیم.
7- برای گرفتن نتایج بهتر، به فرزندتان حق انتخاب بدهید
دستور دادن به یک کودک لجباز، باعث شعله ورتر شدن رفتارهای سرکشانه ی او می شود. در عوض می توانید گزینه هایی را در اختیار کودک قرار دهید تا بتواند در مورد برخی مسائل تصمیم گیری کند. اینکار باعث می شود که کودک احساس کند بر زندگی خود کنترل و تسلط دارد. علاوه بر این به کودک کمک می کند تا به طور مستقل تصمیم بگیرد که چه کاری دوست دارد انجام دهد.
برای جلوگیری از سردرگمی کودک، می توانید از گزینه های محدودتری استفاده کنید. به عنوان مثال اگر کودک باید اتاقش را مرتب کند، بجای اینکه از او بپرسید “از کجا می خواهی شروع کنی؟”، بگویید “اول کمد را مرتب می کنی یا اسباب بازی ها را جمع می کنی؟” به این ترتیب کودک می تواند بدون هیچگونه سردرگمی، در مورد مسائل خود تصمیم گیری کند.
8- فراموش نکنید که کودکان شایسته احترام و همدلی هستند
در اغلب موارد دیده شده است که کودکان برای کسب احترام، با تمام قوا می جنگند. اگر ما به آنها احترام بگذاریم، احتمالا بسیاری از مشکلات حل می شود و زندگی آرام تری را تجربه خواهیم کرد. وقتی کودک می بیند که دیگران او را درک می کنند، رفتار شایسته تری از خود نشان می دهد. اگر می بینید که کودک دیدگاه های غلطی دارد، با او همدلی کنید و در نهایت آرامش، راه صحیح را به او بیاموزید. به عنوان مثال اگر فرزند شما می خواهد لباس نامناسبی را برای رفتن به میهمانی بپوشد، بجای اینکه با عصبانیت رفتار کنید، به راحتی بگویید:
“می دانم که این لباس را خیلی دوست داری ولی برای رفتن به میهمانی مناسب نیست. اگر دوست داشته باشی می توانیم آن را بهمراه خود ببریم و در راه بازگشت به خانه بپوشی.”
به این ترتیب شما با درک دیدگاه فرزندتان، محدودیت ها را تعیین می کنید و او را به همکاری بیشتر ترغیب می نمایید.
شما به عنوان یک والد، باید به شخصیت فرزندتان احترام بگذارید و با او مانند یک انسان با درک و شعور رفتار کنید. بخاطر داشته باشید که شما دائما بر شخصیت در حال رشد فرزندتان تاثیر می گذارید. شما باید به فرزندتان مهارت های مفید را بیاموزید. برای مثال بجای اینکه او را مجبور به خوردن سبزیجات کنید، او را متقاعد کنید که داشتن تغذیه ی سالم برای سلامتی اش مفید است.
9- از هر فرصتی برای تشویق کودک استفاده کنید
به کارهای فرزندتان توجه کنید و با دیدن هر عمل مثبت، او را تشویق کنید. تشویق کردن کودک باعث می شود که او به ارزش کارهای خوب خود پی ببرد و سعی کند که دفعه ی بعد هم آن کار را انجام دهد تا مورد تشویق قرار بگیرد.
به این ترتیب کودک معنی “خوب بودن” را متوجه می شود و دفعات بعد هم بر همین مبنا عمل می کند. توجه مثبت به رفتارهای خوب فرزندتان می تواند کلید حل بسیاری از مشکلات باشد. این می تواند به شکل گیری رفتار فرزندتان کمک کند و در عین حال، اعتماد بنفس او را نیز تقویت نماید.
روشهای دیگر: ۹ تا از راه های کاهش لجبازی کودکان (کاملا موثر)
به حرف های فرزندتان بطور کامل گوش کنید و در زمان های مناسب، با آنها موافقت نمایید. اگر با نظرات او مخالف هستید، دلیل مخالفت خود را توضیح دهد. بنابراین برای فرزندتان وقت بگذارید و تا جاییکه می توانید، با او ارتباط سالم و دوستانه برقرار نمایید.
والدینی که در بیشتر اوقات کنار فرزندانشان هستند و با آنها ابراز همدردی می کنند، الگوهای بسیار خوبی برای آنها خواهند بود چون از طریق ارتباط قوی می توانند به شکل گیری رفتار بهتر در فرزندان شان کمک کنند.
10- محدودیت ها را تعیین کنید و به آنها پایبند باشید
همه ی انسان ها در زندگی خود با محدودیت هایی مواجه هستند و فرزند شما هم باید از کودکی این موضوع را درک کند. برای کودک وقت بگذارید و حد و حدودهای او را بطور کامل توضیح دهید. پس از مشخص کردن محدودیت ها، حتماً به آنها پایبند باشید.
به این ترتیب بطور واضح و شفاف حد و مرزهای کودک را مشخص کنید و به هیچ وجه کوتاه نیایید. اگر فرزند شما لجبازی می کند و سعی می کند قوانین را بشکند، به او نشان دهید که در صورت تخطی از قوانین، با عواقب آن مواجه خواهد شد. در این مورد عقب نشینی نکنید تا فرزندتان از پیامدهای کارهای اشتباه خود آگاه باشد.
11- دقیق و شفاف باشید
فرزند شما باید از تمام خواسته ها و انتظارات شما آگاه باشد. اگر در این مورد با فرزندتان شفاف نباشید، نباید انتظار داشته باشید که او خود راه درست و غلط را حدس بزند. برای فرزند خود محدودیت های واضح و واقع بینانه ای تعیین کنید و آنها را بطور دقیق توضیح دهید.
برای مثال بطور دقیق به کودک توضیح دهید که وسط حرف بزرگترها نپرد یا اینکه به تنهایی وارد یک خیابان شلوغ نشود. اینکار به کودک کمک می کند تا انتظارات والدین خود را درک کنند.
12- شما والدین فرزندانتان هستید نه دوست آنها
دوست و رفیق بودن با فرزند، می تواند وسوسه برانگیز باشد. اگرچه صمیمت در زندگی لازم است اما نباید فراموش کنید که شما والدین فرزند خود هستید نه دوست او! شما به عنوان یک والد باید فرزندتان را در زندگی راهنمایی کنید و درست و غلط را به او یاد دهید. نظم دادن به زندگی فرزند و تعیین محدودیت ها، باعث ایجاد اعتماد به نفس در کودک می شود و به او کمک می کند تا مسیر خود را در زندگی پیدا کند.
شما باید مثل یک معلم، چیزهای زیادی به فرزندتان یاد دهید و او را برای زندگی آینده آماده کنید.
به یاد داشته باشید که…
آموختن نظم و انظباط به کودک فواید زیادی بهمراه دارد. نظم و انضباط وسیله ای برای تعامل فعالانه با کودکان است و به آنها کمک می کند تا شخصیت اخلاقی خود را شکل دهند و خوب و بد را از هم تشخیص دهند. این مهارتی است که برای داشتن عملکرد خوب در جامعه و تقویت اعتماد بنفس حیاتی است.
محققان معتقدند که با آموزش نظم و انضباط به کودکان، می توانیم مهارت هایی مانند خودکنترلی و خویشتنداری را به آنها بیاموزیم. این درحالیست که تنبیه کردن کودک تنها موجب لجبازی های بیشتر و بدتر شدن اوضاع می شود. بنابراین به یاد داشته باشید که تاثیرات مثبت آموختن انظباط به کودک، بسیار بیشتر از تنبیه است.
اگرچه کنار آمدن با کودکان لجباز کاری آسانی نیست اما بهتر است به این موضوع به دید مثبت هم نگاه کنید. بیشتر این کودکان در زندگی انگیزه ی زیادی دارند و می توانند به دنبال خواسته های خود بروند و در برابر فشار همسالان شان، مقاومت نشان دهند. با اینحال کنترل کردن آنها در دوران کودکی می تواند کاری چالش برانگیز باشد. شما می توانید از ترفندهای ارایه شده در این مطلب استفاده کنید و صلح و آرامش را به زندگی خود وارد نمایید.
