دهان هر شخص میزبان میلیونها ارگانیسم است که بعضی از آن ها مفید و بعضی مضر هستند. سیستم ایمنی سالم در اغلب افراد ارگانیسم های مضر را کنترل می کند؛ اما کاندیدا آلبیکانس که بیشتر با نام برفک شناخته می شود نوعی قارچ است که به راحتی در حفرۀ دهان منتشر می شود. این رشد بیش از حد قارچ در دهان نوزادان مسئلۀ شایعی است که مادران و نوزادان گاهی با آن رو به رو می شوند.
دلایل برفک دهان در نوزادان
برفک دهان در نوزادان به دلایل مختلفی ایجاد می شود اما دلیل اصلی آن این است که سیستم ایمنی در نوزادان تکامل نیافته است و نمی تواند با بعضی از ارگانیسم ها بجنگد. مادرانی که در دوران بارداری یا زمان زایمان به عفونت قارچی واژن مبتلا بوده اند ممکن است این عفونت را به شکل برفک به نوزادان خود منتقل کنند.
علاوه بر این، برفک در قارچ های موجود در شیر مادر نیز رشد می کند که نوک سینۀ مادر و مجرای شیری را آلوده می کند و منجر به ایجاد برفک دهان در نوزاد میشود. اگر نوزاد بیمار آنتی بیوتیک مصرف کند این دارو بر تعادل بین میکروب های مفید و مضر تأثیر می گذارد و شرایط ایده آلی را برای رشد برفک دهان مهیا می کند.
امکان انتقال برفک به مادر در زمان تغذیۀ نوازد از سینه اش نیز وجود دارد. اگر مادر در دوران بارداری یا نزدیک زمان زایمان خود، آنتی بیوتیک مصرف کرده باشد ممکن است آلودگی متقاطع ایجاد شود. داروهای استروئیدی و قرص های ضد حاملگی نیز از دیگر دلایل ایجاد برفک هستند. استفاده از پستانک و همچنین مصرف نامتعادل شیرینی جات و محصولات لبنی توسط مادران شیرده نیز خطر ایجاد برفک در نوزاد را افزایش می دهد. احتمال ابتلا به عفونت قارچی در مادران شیردهی که دچار کم خونی یا دیابت هستند بیشتر است که این امر ممکن است باعث ایجاد برفک در نوزاد آن ها شود.
علائم برفک دهان
ضایعات خامه مانند و سفید، مشکل در مکیدن و تغذیه به همرا تحریک پذیری و نق زدن از علائم برفک در شیرخواران است. برخی از نوزادان در هنگام شیر خوردن نمیتوانند سینۀ مادر را به خوبی به دهان بگیرند و یا صدایی تق مانند ایجاد میکنند. بثورات ناشی از پوشک که با پمادهای رایج از بین نمی رود و همچنین گاز معده به دلیل وجود انبوهی از قارچ در لولۀ گوارشی از دیگر علائم برفک دهان هستند.
زنان گاهی اوقات نوعی عفونت قارچی سینه به نام قارچ یا برفک سینه را تجربه میکنند که عمدتاً به دلیل کاندیدا آلبیکانس ها ایجاد می شود. این نوع عفونت ممکن است در دوران شیردهی، در زنان دچار برفک واژن و یا در زمان استفاده از آنتی بیوتیک ها ایجاد شود. برفک همچنین ممکن است به نوک سینه آسیب بزند.
برفک نوک سینه این علائم را دارد:
- درد سینه یا نوک سینه که اغلب به شکل تیر کشیدن و درد ناگهانی و عمیق بروز می کند.
- احساس سوزش اغلب پس از شیردهی
- حساسیت، سوزش، خارش و سوزن سوزن شدن نوک سینه
- درد ناگهانی و عمیق در سینه
درمان برفک دهان
به دلیل انتقال آسان این عفونت از مادران شیرده به نوزاد هر نوع علامت در دهان نوزاد یا سینۀ مادر باید فوراً توسط پزشک معاینه و درمان شود. به نقل از پایگاه اینترنتی سلامت مادر و کودک، برای جلوگیری از عفونت مجدد، مادر و فرزند باید هم زمان درمان شوند. درمان معمولاً به مدت یک تا دو هفته و تا زمان از بین رفتن تمام علائم برفک ادامه پیدا میکند.
شیردهی در دورۀ درمان نباید متوقف شود، چون اغلب دوره های درمانی مشکلی برای شیردهی ایجاد نمی کنند. معمولاً برای نوزاد قطرۀ خوراکی نیستاتین (Nystatin) و پماد آن برای سینۀ مادر تجویز می شود. اگر مجراهای شیری مادر نیز درگیر شده باشند قطرۀ خوراکی هم برای درمان این نواحی نیاز است. امکان دارد پزشک روش های درمانی دیگری نیز توصیه کند.
جلوگیری از عفونت مجدد
علاوه بر درمان همزمان مادر و نوزاد، رعایت پروتکل های بهداشتی زیر نیز احتمال عفونت مجدد را کاهش می دهد:
- پستانک و اسباب بازی هایی که نوزاد وارد دهانش می کند را هر روز به مدت بیست دقیقه بجوشانید.
- سر پستانک و شیشه شیر را هر هفته تعویض کنید.
- در طول دورۀ درمان قطعات شیردوش که با سینه تماس دارند را هر روز به مدت بیست دقیقه بجوشانید و پد مرطوب سینه را دور بیاندازید.
- برای از بین بردن قارچ های روی لباس، آن ها را با سفید کننده یا یک فنجان سرکه بشویید.
- دست ها را مرتب و مخصوصاً پس از تعویض پوشک بشویید اما از صابون ضد باکتری استفاده نکنید چون باکتری های مفید را هم از بین می برد.
- دست ها را با دستمال کاغذی خشک کنید و آن را پس از استفاده دور بیندازید.
- اگر نوزاد دچار بثورات ناشی از پوشک شده است از دستمال مرطوب استفاده نکنید. به جای آن از حوله و آب استفاده کنید و با سرکه آبکشی کنید.
تا حد ممکن نوزاد را پوشک نکنید. به جای پوشک یک بار مصرف از کهنۀ پارچه ای استفاده کنید. هرچند برفک دهانی در نوزادان بسیار شایع است اما باعث آزار کودک می شود. اگر پرهیزهای محکم بهداشتی را رعایت کنید و با شروع اولین علائم برفک با پزشک تماس بگیرید، شیردهی تجربۀ لذت بخشی برای خودتان و نوزادتان خواهد بود.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
