یک کودک خجالتی در موقعیت های نا آشنا یا هنگام تعامل با دیگران مضطرب یا معذب می شود. یک کودک خجالتی در مواقعی که با یک شخص جدید ملاقات می کند یا مجبور است در مقابل دیگران صحبت کند، اگر احساس کند که مورد توجه با در معرض دید است، به احتمال زیاد از نظر عصبی تحت فشار قرار می گیرد. یک کودک خجالتی به جای این که به جمع ملحق شود، خیلی راحت تر است که کنار بایستد و تماشا کند. (منبع)
بیشتر کودکان گهگاهی خجالتی می شوند، اما زندگی برخی از آن ها به دلیل کمرویی شان به شدت تحت تاثیر قرار می گیرد. کودکانی که از کمرویی شدید رنج می برند، ممکن است تا زمان بلوغ از آن حالت بیرون بیایند و یا تبدیل به بزرگسالان خجالتی شوند. والدین می توانند به فرزندان شان کمک کنند تا بر کمرویی مختصری که دارند، غلبه کنند. در موارد شدیدتر، به کمک حرفه ای نیاز است.
عوارض کمرویی
کمرویی مداوم و شدید می تواند کیفیت زندگی کودک را به طرق مختلف تحت تاثیر قرار بدهد، مثلا:
- از دست دادن فرصت ها برای ایجاد یا تمرین مهارت های اجتماعی
- کم شدن دوستان
- کم شدن مشارکت در فعالیت های سرگرم‌کننده و پر فایده ای مثل ورزش، رقص ، تئاتر و موسیقی
- بیشتر شدن حس تنهایی و بی ارزشی و کاهش عزت نفس
- شکوفا نشدن استعداد ها به خاطر ترس از قضاوت شدن
- بالا رفتن سطح اضطراب
- ظاهر شدن علائم فیزیکی خجالت زدگی مثل سرخ شدن ، لکنت زبان و لرزش در کودک
کمرویی جنبه های مثبتی هم دارد
کمرویی نتایج مثبتی هم در پی دارد:
- عملکرد خوب در مدرسه
- مودب بودن و دچار مشکل نشدن
- با دقت گوش کردن به دیگران
- بیشتر توجه کردن و مراقب بودن
دکتر محرری: روش بهبود روابط اجتماعی در کودکان خجالتی
علت های احتمالی کمرویی
برخی از دلایل احتمالی کمرویی که معمولا به صورت ترکیبی روی کودک تاثیر می گذارند ، ممکن است موارد زیر باشد:
- ژنتیک: جنبه های شخصیتی را می توان، حداقل تا حدودی ، به ساختار ژنتیکی کودک مرتبط دانست.
- شخصیت: نوزادانی که از نظر عاطفی حساس هستند و به راحتی می ترسند، به احتمال زیاد کودکان خجالتی خواهند شد.
- رفتار اکتسابی : کودکان با تقلید از تأثیرگذارترین الگوهای شان یعنی والدین، خجالتی بودن را یاد می گیرند. والدین خجالتی به صورت عینی کمرویی را به فرزندان شان نشان می دهند.
- روابط خانوادگی: کودکانی که والدین شان تعلق خاطر درستی به آن ها ندارند یا به آن ها کم توجه می شود، ممکن است مضطرب و مستعد کم رویی باشند. والدینی هم که بیش از حد مراقب فرزندشان هستند؛ به او یاد می دهند که از قرار گرفتن از موقعیت های جدید خودداری کند و حتی بترسد.
- نبود تعامل اجتماعی : کودکانی که در چند سال اول زندگی شان از دیگران جدا شده اند، ممکن است مهارت های اجتماعی لازم برای راحت بودن با افراد غریبه را بلد نباشند.
- انتقاد شدید: کودکانی که توسط افراد مهم زندگی شان (والدین ، خواهر و برادر و سایر اعضای نزدیک خانواده یا دوستان) مورد آزار و اذیت و انتقاد قرار می گیرند، ممکن است منزوی و کمرو شوند.
- ترس از شکست: کودکانی که بارها فراتر از توانایی‌هایشان تحت فشار قرار گرفته‌اند و خواسته ها را برآورده نکردند، ممکن است ترس از شکست داشته باشند که به صورت کم رویی خودش را نشان می دهد.
چرخه معیوب
اگر کودک در یک موقعیت اجتماعی خجالتی رفتار کند، ممکن است بعد از آن خودش را به خاطر رفتارش سرزنش کند. این ملامت نفس می تواند باعث شود بیشتر خودش را قضاوت کند و در واقع احتمال کمرو شدن کودک را در آینده افزایش دهد. با گذشت زمان ، ممکن است اعتماد به نفس و عزت نفس کودک تضعیف شود . هر چه کودک اعتماد به نفس کمتری داشته باشد، احتمال اینکه کمروتر شود، بیشتر است.
دانلود کنید: ویرایش جدید کتاب درمان خجالت در سه هفته بصورت pdf
نگرش والدین خیلی مهم است
والدین در زندگی فرزندان شان خیلی بیشتر از آنچه والدین تصور می کنند ، تأثیرگذار هستند. توصیه می شود:
- مراقب باشید به کودک تان برچسب ” خجالتی ” بودن نزنید. کودکان (و بزرگسالان) تحت تاثیر برچسب هایی که دیگران به آن ها می زنند، زندگی کنند.
- اجازه ندهید که دیگران هم به کودک شما برچسب خجالتی بودن بزنند.
- هیچ وقت وقتی فرزندتان خجالتی است، او را مورد انتقاد قرار ندهید یا مسخره نکنید. حامی و همدل باشید و او را درک کنید.
- فرزندتان را تشویق کنید تا در مورد دلایل کمرویی اش صحبت کند ، ببینید او واقعا از چه چیزی می ترسد؟
- به فرزندتان در مورد مواقعی در زندگی تان صحبت کنید که خجالتی بوده اید و توانسته اید بر آن غلبه کنید . از آن جایی که کودکان خردسال اغلب والدین شان را انسان های کاملی می بینند، اعتراف به خجالتی بودن شما می تواند احساس بهتری در آن ها ایجاد کند و اضطراب کلی شان را کاهش دهد.
- خودتان برون گرا باشید. خودتان را تبدیل به یک الگوی بااعتماد به نفس کنید تا بتوانید روی فرزندتان هم تاثیر بگذارید .
سلامت روان کودک: همه نکات کاربردی که باید بدانید
استراتژی مخصوص والدین
والدین می توانند فرزندشان را تشویق کنند که بیشتر برون گرا باشد. این استراتژی ها بسته به هر کودک و شرایطش متفاوت خواهد بود، اما می تواند شامل موارد زیر باشد:
- استراتژی های شخصی که در طول سال ها در مورد غلبه بر کمرویی آموخته اید را به اشتراک بگذارید. این استراتژی ها را با فرزندتان تمرین کنید.
- به فرزندتان در مورد مزایای خجالتی نبودن بگویید. مثال هایی از زندگی خودتان بزنید.
- اگر فرزندتان رفتار های برون گرایانه ای از خودش بروز می دهد، تشویقش کنید. اگر در شرایط نا آشنا قرار می گیرد یا با فرد جدیدی ملاقات می کند و سعی می کند معاشرتی برخورد کند، تحسینش کنید.
- سعی کنید با فرزندتان هدف گذاری کنید. کم کم پیش بروید و هر قدم کوچکی که بر می دارد را تحسین کنید . به طور مثال ” سلام کردن ” به یک کودک دیگر می تواند اولین قدم بزرگ او باشد.
- فرزندتان را عمدا در موقعیت های جدید قرار بدهید . اول برای وجود آمدن تغییرات کوچک در رفتارش تلاش کنید و کم کم او را بیشتر به سمت جلو هل بدهید. مثلا، اگر کودک با کسی که برایش جدید است احوال پرسی کرد به او جایزه بدهید . حامی اش باشید.
- اجازه بدهید فرزندتان در کارهایی که به بهترین شکل انجام می دهد پیشرفت کند و او را به خاطر مهارت هایی که در آن ها تسلط دارد، تحسین کنید.
کمک حرفه ای
اگر کمرویی فرزندتان واقعا آزار دهنده و رنج آور است ، شاید بهتر باشد از یک مشاور یا روانشناس کمک حرفه ای بگیرید . روش های درمانی در این صورت عبارتند از:
- مدیریت استرس
- ارائه راهکار های آرامش بخش
- برگزاری جلسات مشاوره
- آموزش مهارت های اجتماعی
7 توصیه کاربردی
شما می توانید با الگو برداری از توصیه های زیر ، اختلال و یا بهتر است بگوییم معضل گوشه گیری را در فرزند خود از بین ببرید و یا به حد اقل برسانید.
- در حضور او برچسب کم رویی و خجالتی نزنید و نگذارید دیگران نیز چنین کاری کنند.
- هرگز خجالت و رفتار او را دست مایه خنده قرار ندهید و به شوخی کودک را مورد تمسخر قرار ندهید.
- اگر کودکتان مورد تمسخر یا سخنان نیشدار توسط همسالان خود قرار گرفت، او را حمایت کنید و نشان دهید که ناراحتی او را درک میکنید و در حد درکش توضیح دهید که چنین کاری نشان دهنده نقطه ضعف دیگری است نه او.
- اگر در گفت و گویی فرزندتان پاسخ نمیدهد، به جای او جواب ندهید.
- هرگز او را با دیگران مقایسه نکنید. حتی کوچکترین حرکت و رفتار مغایر با خجالت کشیدن را مورد تحسین و تشویق قرار دهید.
- دایم به دنبال نکات و رفتار خوب و مثبت او باشید و آنها را بیدرنگ مشخص و تحسین کنید.
- در کارهای ساده از او کمک بگیرید و صرفنظر از اینکه به درستی انجام می دهد یا نه از او قدردانی کنید.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
