اگزما (درماتیت آتوپیک) یک بیماری مزمن است که موجب ایجاد خشکی و خارش پوست می شود و در کودکان بسیار شایع است. خارش ناشی از اگزما می تواند بقدری ناراحت کننده باشد که باعث اختلال در خواب و بیقراری کودک شود. از طرفی خارش زیاد پوست می تواند موجب ایجاد عفونت گردد.
اگرچه هیچ درمان شناخته شده ای برای اگزما وجود ندارد اما از راه های مختلف می توان به کنترل و بهبود بیماری کمک کرد. علاوه بر این از طریق راهکارهای مختلف می توانید به کودک خود کمک کنید تا از تشدید اگزما و شعله ور شدن آن جلوگیری کند.
درمان اگزما معمولاً به رفع چهار مشکل رایج زیر کمک می کند:
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
- خشکی
- خارش
- تحریک پوست (التهاب)
- عفونت
روش های کاهش خشکی پوست: ترمیم سد محافظ پوست
در کودکان مبتلا به اگزما، سد دفاعی پوست آب را بخوبی در خود نگه نمی دارد. در نتیجه پوست خشک و ترک خورده می شود و احتمال عفونت افزایش میابد. خشک شدن پوست موجب ایجاد خارش هم می شود. مراقبت روزانه از پوست برای بهبود و ترمیم سد دفاعی پوست بسیار مهم است. برای اینکار می توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
- هر روز یا یک روز در میان به مدت 5 تا 10 دقیقه فرزند خود را در آب ولرم، حمام کنید. نیازی به صابون نیست اما می توانید از یک پاک کننده ملایم غیر صابونی در نواحی عرق کرده پوست (زیر بغل، گردن، کشاله ران) و دست و پا استفاده کنید. تنها از شوینده های ضد حساسیت و بدون عطر استفاده کنید. از تماس دادن و خراش پوست کودک با هر چیز خشن جلوگیری کنید. از حمام حبابی (پر از کف) استفاده نکنید.
- بعد از حمام کردن، پوست کودک را خشک کنید. اگر پزشک برای فرزندتان داروهای موضعی تجویز کرده است، این داروها را در مناطق حاوی بثورات (قبل از استفاده از مرطوب کننده ها) استفاده کنید.
- بلافاصله بعد از استحمام (در حالی که پوست هنوز مرطوب است) یک مرطوب کننده به کل بدن بزنید. اینکار به حفظ رطوبت پوست کمک می کند. هرچه کرم مورد استفاده مرطوب تر باشد، عملکرد بهتری خواهد داشت. پمادهایی مانند وازلین یا کرم های مرطوب کننده بدون عطر نیز انتخاب های خوبی هستند. لوسیون ها رقیق تر هستند و تاثیر کمتری دارند. مهمتر از همه مرطوب کننده ای پیدا کنید که فرزند شما دوست دارد از آن استفاده کند. مرطوب کننده ها باید یک یا دو بار در روز استفاده شوند حتی زمانی که بثورات از بین رفته اند.
- به کودک خود لباس های ساخته شده از پارچه های نرم مانند 100٪ پنبه بپوشید. برای شست و شوی لباس ها، از مواد شوینده ملایم و بدون بو استفاده کنید. از نرم کننده های لباس بخصوص نرم کننده های معطر استفاده نکنید. از قرار گرفتن کودک در معرض عوامل محرک پوست اجتناب کنید. برخی از این عوامل محرک شامل عطر موجود در محصولات و هوا و همچنین دود، گرد و غبار، پشم و شوره حیوانات می باشند.
روش های کاهش خارش اگزما
مراقبت ملایم از پوست (همانطور که در بالا توضیح داده شد) اولین قدم برای تسکین خارش است.
راه های دیگر کاهش خارش پوست عبارتنداز:
- سعی کنید تا جای ممکن جلوی خارش پوست کودک را بگیرید زیرا خاراندن باعث احساس خارش بیشتر در پوست می شود. علاوه بر این می تواند منجر به ایجاد زخم باز و در نهایت بروز عفونت های پوستی شود. برای جلوگیری از خاراندن پوست، ناخن های کودک را کوتاه کنید. پوشیدن دستکش های پنبه ای در شب نیز می تواند مفید باشد.
- به حفظ رطوبت پوست کمک کنید. بعد از استحمام و استفاده از داروهای موضعی و مرطوب کننده ها، از روش های زیر به حفظ رطوبت پوست کمک کنید:
- داروهای تجویزی را روی بثورات بمالید و مرطوب کننده را روی پوست اطراف آن قرار دهید.
- یک لباس خواب یا لباس راحتی را در آب گرم خیس کنید.
- لباس خواب ها را فقط مرطوب کنید بصورتیکه آب بصورت چکه چکه از آن نریزد.
- لباس خواب های مرطوب را به کودک بپوشانید و لباس خواب خشک را روی آن قرار دهید.
- اطمینان حاصل کنید که اتاق گرم است یا یک پتوی گرم تهیه کنید تا کودک احساس سرما نکند.
- لباس های مرطوب را حداقل به مدت نیم ساعت روی پوست نگه دارید یا اجازه دهید یک شب با پوست کودک در تماس باشد.
- پس از در آوردن لباس های مرطوب، دوباره از مرطوب کننده استفاده کنید. بهتر است این روش را در روزهای گرم تابستان امتحان کنید.
- داروهای آنتی هیستامین مانند دیفن هیدرامین و هیدروکسی زین ممکن است خواب آور باشند بنابراین موجب می شوند که کودک راحت تر بخواب برود و پوست خود را کمتر بخاراند. البته آنتی هیستامین ها معمولاً خارش را از بین نمی برند. همیشه دستورالعمل های مربوط به سن و وزن کودک را دنبال کنید و در صورت داشتن سوال با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
روش های التیام پوست تحریک شده
برای تسکین پوست تحریک شده ی کودک، از راه های زیر استفاده کنید:
- داروهای استروئیدی موضعی (“استروئیدها” یا “کورتیزون ها”) برای التیام بثورات اگزمای تحریک شده (التهاب) روی پوست استفاده می شوند. این داروها معمولاً دو بار در روز و هنگام تشدید علائم استفاده می شوند. استروئیدهای موضعی در شدت و فرم های مختلفی (مانند لوسیون، پماد، کرم، ژل و روغن) موجود هستند. پزشک به شما کمک می کند تا ترکیب مناسب پوست کودک خود را پیدا کنید. استروئیدهای موضعی در صورت استفاده صحیح، بسیار ایمن و موثر هستند.
- داروهای غیر استروئیدی اگزما (پماد تاکرولیموس، کرم پیمکرولیموس، پماد کریزابورول) هم حاوی مواد فعال مختلفی هستند که به درمان اگزمای تحریک شده کمک می کنند. آنها می توانند برای تسکین اگزمای خفیف و نواحی حساس پوست مانند پلک، زیر بغل و کشاله ران مفید باشند.
مدیریت و پیشگیری از عفونت های پوستی
باکتری ها و ویروس ها می توانند باعث تشدید بثورات اگزما شوند و به همین دلیل توجه به علائم عفونت بسیار مهم است. مهمترین علائم و نشانه های عفونت عبارتنداز:
به ترشحات، پوسته پوسته شدن، برآمدگی های چرکی، تاول یا بثورات شدیدی که با درمان های معمول بهتر نمی شود، توجه کنید. اگر فکر می کنید پوست کودک عفونی شده است، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. برای درمان عفونت ممکن است به داروهای آنتی بیوتیک یا ضد ویروس نیاز باشد.
استفاده از سفید کننده رقیق شده در آب حمام
استفاده از سفید کننده رقیق شده در آب حمام به میزان 2 تا 3 بار در هفته می تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند. شاید خطرناک بنظر برسد اما سفید کننده ها به دلیل داشتن اثرات ضدباکتری و ضد التهابی، می توانند به بهبود علائم اگزما کمک کنند. برای استفاده از این روش به شیوه ی زیر عمل کنید:
- نصف فنجان سفید کننده ساده خانگی (وایتکس یا هیپوکلریت سدیم) را به یک وان پر از آب گرم اضافه کنید. آب داخل وان را هم بزنید تا سفید کننده رقیق شود. مطمئن شوید که از سفید کننده ساده استفاده می کنید. محصولات سفید کننده معطر موثر نیستند و می توانند باعث تحریک بیشتر پوست شوند.
- در صورت استفاده از وان نوزاد، 2 قاشق غذاخوری سفیدکننده را در یک وان پر از آب بریزید.
- کودک خود را به مدت 10 تا 15 دقیقه در حمام خیس کنید. سعی کنید تمام بدن را خیس کنید. از آنجا که آب این حمام مانند آب استخر (حاوی کلر) است، خیس کردن صورت و پوست سر کودک نیز بی خطر می باشد. برای نوزادان و کودکان خردسال، نظارت بیشتری داشته باشید تا از غرق شدن یا خوردن آب توسط آنها جلوگیری نمایید.
- پس از اتمام حمام، پوست کودک را بخوبی بشورید تا اثری از سفید کننده روی آن باقی نماند. پس از بیرون آمدن از حمام و خشک کردن پوست، داروی اگزما را روی بثورات پوست قرار دهید و مرطوب کننده را به تمام قسمت های پوست بمالید.
درمان های جدید اگزما
درمان های بیولوژیکی (“داروهای بیولوژیک اگزما”) داروهایی هستند که بخشی از سیستم ایمنی بدن را که باعث تحریک و ایجاد بثورات پوستی می شود، مورد هدف قرار می دهند. دوپیلوماب اولین داروی بیولوژیکی است که توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) برای درمان اگزما در کودکان بالای 6 سال تأیید شده است. این دارو می تواند برای اگزمای متوسط تا شدیدی که با داروهای موضعی و مراقبت از پوست به خوبی کنترل نمی شود، بسیار مفید باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این گزینه درمانی با پزشک خود مشورت کنید.
چه زمانی می توان درمان بثورات اگزما را متوقف کرد؟
هنگامی که پوست کودک دیگر خارش ندارد و اثری از بثورات دیده نمی شود، می توانید به میزان کمتری از داروها استفاده کنید. معمولاً پس از التیام جوش های صورت، رنگ پوست تغییر می کند اما به طور طبیعی و با گذشت زمان به حالت نرمال باز می گردد. با این حال از آنجا که اگزما یک مشکل مداوم و مزمن پوستی است، بسیار مهم است که روال مراقبت ملایم از پوست و استفاده از مرطوب کننده ها را هر روز ادامه دهید تا احتمال تشدید بیماری و بروز عفونت های بعدی به حداقل برسد.
چگونه می توان از شعله ور شدن اگزما در آینده جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از شعله ور شدن علائم اگزما، از راهکارهای زیر استفاده نمایید:
- همانطور که در بالا توضیح داده شد مراقبت روزانه از پوست، یکی از مهمترین کارهایی است که می توانید برای جلوگیری از شعله ور شدن اگزما انجام دهید. با پزشک خود در مورد بهترین روش مراقبت از پوست فرزندتان صحبت کنید.
- دوری از محرک های اگزما نیز برای جلوگیری از شعله ور شدن این وضعیت در آینده مهم است. محرک های اگزما برای کودکان مختلف متفاوت است. برخی از والدین و پزشکان ممکن است برای شناسایی بیشتر محرک ها، انجام آزمایش آلرژی را در نظر بگیرند. برخی از محرک ها عبارتند از:
- کنه گرد و غبار
- عطرها (شامل عطر، ادکلن، خوشبو کننده هوا، شمع ها، اسفند)
- گرما و عرق
- هورمون ها
- گزش و نیش حشرات
- شوره حیوان خانگی
- گرده
- دود تنباکو
- پارچه های پشمی و مصنوعی
در موارد نادر نیز برخی غذاها می توانند بثورات اگزما را تشدید کنند. اگر فکر می کنید احتمال این امر وجود دارد، قبل از هرگونه تغییر در رژیم غذایی یا محدود کردن آن، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
حتما بخوانید: انواع غذای سالم کودک کدامند؟ (غذاهای اصلی و میان وعده)
فراموش نکنید که…
ممکن است با وجود تمام تلاش ها و رعایت نکات فوق، اگزمای کودک همچنان شعله ور شود. اگزما یک مشکل پوستی مزمن است که به صبر و مراقبت مداوم از پوست نیاز دارد.
