به نظر شما آموزش مفاهیم مالی همانطور که گفتیم به اندازه یادگیری زبان و ابزار مناسب یادگیری، به کودکان تا چه اندازه اهمیت دارد؟ این آموزش ها از چه سنی باید به کودکان داده شود؟ بهترین راه آموزش مفاهیم مالی به کودکان چیست؟ اگر پاسخ این سوالات را نمی دانید، در این مطلب با ما همراه شوید چون در اینجا به تمام این سوالات پاسخ داده شده است.
مدیریت امور مالی شخصی برای بسیاری از بچه ها در ابتدا در خارج از کلاس درس آموخته می شود. اغلب آموزش هایی که کودکان در مورد مسایل مالی می گیرند را از محیط اطراف، یعنی تلویزیون یا اینترنت، خانواده و دوستان دریافت می کنند. بعضی از چیزهایی که یاد می گیرند مثبت است در حالیکه برخی دیگر جنبه ی منفی دارند.
اولین چیزی که باید بدانید این است که رابطه اولیه کودکان با پول، می تواند بر نحوه ی مدیریت امور مالی آنها در بزرگسالی تأثیر بگذارد. این امر بصورت کاملا ناخودآگاه اتفاق می افتد یعنی این تاثیرات زمانی اتفاق می افتند که خود کودکان و بزرگسالان، متوجه آن نیستند. بعبارت دیگر می توان گفت مهارت ها، عادات، ارزش ها و نگرش های هر یک از ما نسبت به امور مالی، از دوران کودکی مان ناشی شده است. به همین دلیل است که آموزش صحیح مسایل مالی به کودکان توسط مربیان و مراقبان و البته والدین بسیار مهم است. این امر به کودکان کمک می کند تا دانش و مهارت های لازم برای ایجاد عادت های مالی سالم در آینده را کسب کنند.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
برای شروع کودکان باید با مفاهیم اساسی سواد مالی آشنا شوند. مباحث اصلی مسایل مالی شامل مخارج و هزینه ها، پس اندازها، نیازها و خواسته ها است.
در این قسمت ابتدا با مباحث اساسی که کودکان باید بدانند آشنا می شوید.
۶ مفهوم اصلی سواد مالی که باید به کودکان آموزش داده شود:
۱- پول چیست؟
بچه ها باید بدانند پول چیست و چگونه استفاده می شود. بسیاری از بزرگسالان با این موضوعات کاملا آشنا هستند چون مدت زیادی ست که از پول استفاده می کنند. اما این برای بچه ها، یک مفهوم جدید است. برای کمک به درک مفهوم پول، به سوالات فرزندتان بدرستی پاسخ دهید. بچه ها کنجکاو هستند، بنابراین آموزش ها را به گونه ای ارائه دهید که عطش دانستن آنها را برطرف کند. برای آموزش مفهوم پول به کودک، نکات کلیدی زیر را به او توضیح دهید.
نکات کلیدی:
- پول نشان دهنده ارزشمند بودن چیزی است. پول به ما می گوید که ارزش هر چیز چقدر است. برای بدست آوردن چیزهایی که ارزش بیشتری دارند، باید پول بیشتری پرداخته شود. چیزهایی که ارزش کمتری دارند هم به پول کمتری نیاز دارند.
- پول از گذشته های دور وجود نداشته است. قبل از اختراع پول، مردم داد و ستد یا مبادله ی کالا به کالا می کردند. آنها اقلامی با ارزش مشابه را معامله می کردند، اما مشکلات زیادی در این روش وجود داشت. پول همه ی کارها را راحت تر کرد و اکنون در سراسر جهان استفاده می شود.
- پولی که در ایالات متحده استفاده می شود، دلار نامیده می شود. واحد پول ایران هم ریال است (شما می توانید واحد پول چند کشور بزرگ دیگر را هم به فرزندتان معرفی کنید).
۲- برای بدست آوردن پول باید تلاش کرد
این جمله را به فرزندتان بگویید: “پول روی درختها رشد نمی کند!”. این موضوع بسیار مهمی ست که باید به کودکان آموزش داده شود. به فرزندتان بگویید که بدست آوردن پول، نیاز به کار و تلاش دارد.
تصور هر چیز برای کودکان آسان است. آنها ممکن است پول را چیزی تصور کنند که در زمان های مورد نیاز، با سحر و جادو بدست می آید. بنابراین لازم است که روش های بدست آوردن پول را به فرزندتان توضیح دهید. برای درک این مفهوم، نکات کلیدی زیر را به کودک آموزش دهید.
نکات کلیدی:
- درآمد مردم از طریق کار حاصل می شود. یکی از راه های کسب درآمد افراد کار کردن است. مردم در جایی انجام وظیفه یا خدمت می کنند (کار می کنند) و در ازای آن پول (حقوق) می گیرند.
- مردم می توانند با فروش کالاهای مختلف هم درآمد کسب کنند. یکی دیگر از راه های کسب درآمد برای انسان ها، فروش اجناس است. وقتی فروشندگان چیزی را بیش از مبلغی که برای آن پرداخت کرده اند می فروشند، سود می کنند و پول خود را از این راه بدست می آورند.
۳- پول برای خرید کالاها استفاده می شود
اما مردم با پولی که می گیرند چکار می کنند؟ آنها چیزهای مختلفی می خرند.
ارتباط بین درآمد و مزایای آن در زندگی را برای کودک توضیح دهید و آن را ملموس کنید. به این فکر کنید که در زندگی کودک به چه چیزی می توانید اشاره کنید؟ به فرزندتان بگویید که لباس هایی که می پوشد، غذاهایی که می خورد، اسباب بازی هایی که با آنها بازی می کند و… همه اینها با پول خریداری می شوند. همچنین به بچه ها بیاموزید که قیمت هر چیز با دیگری متفاوت است و هزینه بعضی چیزها بیشتر از بقیه است. برای کودکان بزرگتر، در مورد تفاوت کالاها و خدمات بحث کنید. برای آموزش این مفهوم به کودک، از نکات کلیدی زیر استفاده نمایید.
نکات کلیدی:
- مردم برای خرید چیزهای مختلف از پول استفاده می کنند. پول به مردم این امکان را می دهد تا وسایل مورد نیاز و چیزهایی که می خواهند را خریداری کنند و به طور کلی به دو دسته کالا و خدمات تقسیم می شوند. کالاها اشیا ملموسی مانند غذا، لباس، اسباب بازی و وسایل الکترونیکی و… هستند. منظور از خدمات نیز کارهایی است که یک نفر برای شخص دیگر انجام می دهد مثل کوتاه کردن موها، مراجعه به پزشک و تعمیر خانه.
- برای خرید هر چیز، باید هزینه ای را که فروشنده می خواهد پرداخت کنید. هزینه بعضی چیزها بیشتر از موارد دیگر است. برای خرید چیزی که گران تر است، پول بیشتری لازم است.
۴- بین “نیازها” و “خواسته ها” تفاوت وجود دارد
همه ی خریدها با هم برابر نیستند. کودکان ممکن است متوجه اولویت هایی (مانند مواد غذایی و پوشاک) نباشند و آنها را با خواسته های خود مثل بازی ها، وسایل الکترونیکی و اسباب بازی های یکسان بدانند. خب همانطور که می دانید، منظور از موارد اول یا اولویت ها “نیازها” و موارد دوم “خواسته ها” است.
یک راه خوب برای بیان این نکته این است که کودک را برای خرید مواد غذایی همراه خود ببرید و بودجه سفرتان را با او در میان بگذارید. تمام پولی که برای خرید وعده های غذایی سالم پرداخت می شود، “نیازها” هستند. “خواسته ها” چیزهایی هستند که داشتن آنها برای بقای ما ضروری نیست و فقط در صورتی مورد توجه قرار می گیرند که همه کالاهای مورد “نیاز” خریداری شده باشند و هنوز مقداری پول باقی مانده باشد. برای آموزش این مفهوم به کودک، از نکات کلیدی زیر استفاده کنید.
نکات کلیدی:
- “نیازها” همان ضروریات است. هزینه هایی که برای زنده ماندن و بقای انسان ضروری هستند، نیاز محسوب می شوند. اگرچه این نیازها برای زنده ماندن مورد نیاز هستند اما برای افراد مختلف معنای متفاوتی دارد. ولی بطور کلی عمده ترین نیازهای انسان ها نیاز به غذا، سرپناه و حمل و نقل است. این به معنای پرداخت هزینه های مواد غذایی، اجاره و هزینه های حمل و نقل است.
- “خواسته ها” در واقع همان تجملات هستند. اگرچه خواسته ها برای بقا ضروری نیستند اما هزینه هایی که “خواسته” تلقی می شود، زندگی را لذت بخش تر می کنند. وسایل لوکس بسته به میزان درآمد و سبک زندگی افراد، می توانند شامل لباس های گران قیمت و مسافرت، برنامه های بیرون رفتن با دوستان یا تفریحات مختلف باشد.
۵- پول باید عاقلانه خرج شود
کودکان باید یاد بگیرند که مخارج خود را کنترل کنند. انسان ها همیشه در مورد اینکه کجا، کی، چگونه و چرا پول خود را خرج کنند، حق انتخاب دارند.
فروشگاه ها و مارک های مختلف، اجناس مشابه را با قیمت های بسیار متفاوت عرضه می کنند. به فرزندان خود توضیح دهید که چرا قیمت کالاهای مشابه در مکان های مختلف، متفاوت است و اینکه چگونه باید از استدلال خود برای داشتن یک خرید عاقلانه استفاده کنیم. این کار در فروشگاه های مواد غذایی نیز قابل انجام است. قیمت یک محصول مشخص را در نام های تجاری مختلف مقایسه کنید. تفاوت قیمت آنها چقدر است؟ آیا این مقدار پول، ارزش خرید این کالا را دارد؟
همه ی ما مجبور به خرج کردن پول هستیم. با این حال خریدهای ما (چه ضروری باشند و چه نباشند)، باید عاقلانه و آگاهانه انجام شوند. برای آموزش این مفهوم به کودک، از نکات کلیدی زیر استفاده کنید.
نکات کلیدی:
- مردم در مورد آنچه می خرند حق انتخاب دارند. وقتی نوبت به خرید کالاها و خدمات می رسد، تصمیم می گیریم پول خود را کجا خرج کنیم. ما باید خرج کردن پول و هزینه های مختلف را کنترل کنیم.
- خرید مقایسه ای کمک بزرگی در این زمینه به ما می کند. منظور از خرید مقایسه ای، مقایسه قیمت محصولات و خدمات فروشندگان مختلف قبل از خرید است. تحقیق در این موارد به ما کمک می کند تا بصورت هوشمندانه هزینه کنیم.
۶- پس انداز، برای نگه داشتن پول برای آینده است
آموزش مفهوم درآمد و هزینه ها به تنهایی کافی نیست. پس انداز یا کنار گذاشتن پول نیز مفهوم مهم دیگری است که باید به کودک آموزش داده شود. به کودک توضیح دهید که منظور از پس انداز، مقداری از درآمد است که خرج نمی کنیم و آن را برای آینده کنار می گذاریم.
پس انداز نباید یک کار سخت و طاقت فرسا باشد. بعبارت دیگر پس انداز به معنای نادیده گرفتن ضروریات زندگی نیست (مثلا بمعنای حذف یک نوع غذای ضروری از رژیم غذایی نیست). از کودکان بپرسید که اگر پول بیشتری داشته باشند، چه چیزی می توانند بخرند. یک عروسک؟ یک اسباب بازی؟ یک دست بیس بال؟ به کودک توضیح دهید که می تواند همین پول را نگه دارد و آن را برای آینده خود پس انداز کند. به این ترتیب فرزندتان با مفهوم پس انداز و نحوه ی انجام اینکار آشنا می شود.
مهمترین چیز برای بچه ها عادت دادن آنها به پس انداز کردن است. پس از آموختن این عادت، آنها می توانند بر روی آنچه که برای خود پس انداز می کنند تمرکز کنند (چیزهای سرگرم کننده مانند اسباب بازی یا مسافرت یا موارد مهمی مانند هزینه های تحصیل). برای درک بهتر مفهوم پس انداز، نکات کلیدی زیر را به کودک آموزش دهید.
نکات کلیدی:
- اکنون پس انداز می کنیم تا بعداً خرج کنیم. به فرزندتان توضیح دهید که پس انداز به این معنی نیست که پول خود را از دست می دهد و به این معناست که آن را برای مخارج ضروری تر در آینده کنار می گذارد. همچنین توضیح دهید که پس انداز برای هزینه هایی ست که بدون آن در آینده ممکن است توان تهیه ی آن را نداشته باشند.
- هدف خود را برای پس انداز کردن تعیین کنید. با کودکان صحبت کنید تا هدف از پس انداز کردن را مشخص کنند (در اکثر مواقع پس انداز کردن بچه ها برای خرید یک چیز جالب مثل یک اسباب بازی انجام می شود). بعداً و در زمان مناسب، درباره اهداف پس انداز و اولویت بندی آنها بحث کنید.
- استراتژی پس انداز را تدوین کنید. پس انداز کردن به ترفندها و استراتژی هایی نیاز دارد که باید به کودکان آموزش داده شود. به فرزندتان کمک کنید تا برای رسیدن به اهداف پس انداز خود یک استراتژی ایجاد کند. از کودک بخواهید که مبلغ مشخصی از خرید اسباب بازی یا هزینه ی تعطیلات را کنار بگذارد. همچنین محل نگهداشتن پول و روش نگهداری آن را مشخص کنید. برای کودکان بهترین جا و مکان برای پس انداز کردن پول، قلک است.
اما چرا کودکان باید در خصوص موارد فوق آموزش ببینند؟ یا آموزش مفاهیم مالی به کودکان چه اهمیتی دارد؟ در این قسمت به این سوالات پاسخ داده شده است.
چرا آموزش مفاهیم اساسی مالی به کودکان ضروری است؟
کودکان باید بدانند که پول چگونه در جامعه استفاده می شود: داشتن سواد مالی برای مشارکت موثر در جامعه، بسیار مهم است. همه ی افراد روزانه چندین تعامل مالی دارند که می تواند شامل درآمد، هزینه ها یا صرفه جویی در هزینه ها باشد. هرچه کودکان زودتر در معرض مباحث مالی قرار گیرند، در بزرگسالی راحت تر و با دانش بیشتری از پس پرداخت هزینه ها برمی آیند.
کودکان باید ارزش پول را درک کنند: کودکان باید بدانند که چیزی بعنوان درخت پول وجود ندارد! در حقیقت پول ابزاری است که با استفاده از آن می توانیم موارد مورد نیاز و خواسته های خود را تأمین کنیم. هنگامی که کودکان یاد بگیرند که خودشان باید کنترل پول هایشان را در اختیار بگیرند، هزینه ها را بصورت آگاهانه تر و عاقلانه تر انجام خواهند داد.
کودکان باید آمادگی لازم برای مدیریت درآمدها، هزینه ها و پس انداز در آینده را داشته باشند: اگر کودکان خردسال بیاموزند که چطور باید بصورت عاقلانه هزینه کنند و یا چگونه پس انداز کنند، صبر و مهارت برنامه ریزی را یاد می گیرند. یادگیری این مباحث به آنها در زمینه های مختلف زندگی کمک می کند. از طرف دیگر، نداشتن تعادل در زندگی (مثل خرج کردن زیاد و غیرضروری پول و بی توجهی به پس انداز کردن) می تواند عواقب مالی منفی مانند بدهی های طاقت فرسا بهمراه داشته باشد.
کودکان باید نحوه ی استفاده از پول برای رسیدن به اهداف را بدانند: داشتن پول برای چیزهایی که می خواهیم مثل خانه، ماشین، غذا، سفر به کشورهای خارجی و… لازم است. پول می تواند همه ی نیازهای ما را تأمین کند اما تنها درصورتی که بدانیم چگونه از آن به نفع خود استفاده کنیم.
سواد مالی کودکان برای دستیابی به آینده مالی موفق لازم است: دستیابی به یک آینده مالی موفق، اتفاقی نیست. رسیدن به این مقصود به سال ها برنامه ریزی دقیق و کار کردن نیاز دارد. برای کودکان خود در زندگی زمینه ای ایجاد کنید تا مهارت هایی را که برای تأمین آینده مالی موفق احتیاج دارند بیاموزند. این مهارت ها می تواند در مورد رسیدن به اهداف زندگی یا حتی پس انداز برای دوران بازنشستگی باشد.
بهترین سن کودکان برای دریافت آموزش های مالی چه زمانی است؟
آموزش های مالی باید بتدریج به کودک داده شود. بعبارت دیگر، آموزش های داده شده به کودکان به سن و سطح درک آنها بستگی دارد. در این قسمت آموزش هایی که باید در هر سن به کودکان داده شود، آورده شده است.
مهد کودک یا پیش دبستانی: مفهوم اساسی پول را معرفی کنید
کودکان باید تا قبل از رسیدن به سنین پیش دبستانی و مهدکودک، مفهوم اساسی پول را درک کرده باشند. برای کودکان چهار ساله می توانید مفهوم پول و نحوه ی استفاده از آن را توضیح دهید. تحقیقات نشان داده است که بچه ها می توانند مفهوم مبادله کالا با پول را درک کنند. با این حال کودکان در این سن به اندازه کافی بزرگ نیستند که بتوانند اشکال مختلف پول را درک کنند.
دبستان: آموزش های لازم درباره روش های کسب درآمد و حتی پس انداز را بدهید
وقتی کودک حدوداً هشت ساله است، می تواند درک کند که انسان ها برای کسب درآمد باید کار کنند. می توانید آموزش راه های کسب درآمد را شروع کنید. یکی از روش های متداول برای آموزش سواد مالی به بچه ها، تشویق آنها به انجام کارهایی ست که می توانند در ازای آن پول تو جیبی دریافت کنند. به کودک انگیزه دهید تا هر ماه مقدار کمی از پول تو جیبی خود را به عنوان پس انداز کنار بگذارد. همچنین باید به کودک آموزش داده شود تا اهداف پس انداز خود را تعیین کند.
مدرسه راهنمایی: زمان افتتاح اولین حساب بانکی است
وقتی فرزندتان به اندازه کافی بزرگ شده است و به مدرسه راهنمایی می رود، می توانید مفاهیم مالی پیشرفته تری را به او را معرفی کنید. در این زمان فرزند عاقل تر و هشیارتر شده است و وقت بیشتری را برای انجام کارهای خود صرف می کند. علاوه بر این بدون شک مفهوم درآمد و پس انداز را بخوبی می داند. اکنون مقدار پول توجیبی فرزندتان را زیاد کنید چون او برای داشتن یک حساب بانکی آماده است. پس از افتتاح حساب بانکی، از طریق موارد زیر، کمک های لازم را به او ارایه دهید:
- حساب فرزندتان را بصورت آنلاین یا از طریق پیامک چک کنید.
- اهداف پس انداز فرزندتان را مشخص کنید تا برای انجام اینکار تشویق شود.
- اهمیت پس انداز و حفظ تعادل در زندگی را به او بیاموزید.
دبیرستان: بودجه بندی و عواقب بالا رفتن بدهی ها را بیاموزید
در این مرحله فرزندان باید واقعیات زندگی را درک کنند. بعبارت دیگر این مرحله آخرین گام برای آماده شدن برای مواجهه با “دنیای واقعی” است. نوجوانان باید دو مفهوم اصلی مالی یعنی بودجه و بدهی را بیاموزند. فرزندتان را برای تعیین آرزوها و اهداف پس انداز خود به چالش بکشید. کل فرآیند را به یک تجربه یادگیری سرگرم کننده تبدیل کنید.
حرف آخر…
در این مطلب مفاهیم اصلی مالی مورد نیاز و درس های ارزشمندی که باید به فرزندتان بیاموزید را آموختید. این درس ها برای ثروتمند شدن کودکان در آینده نیست بلکه برای این است که بچه ها را آگاه کنید و اعتماد به نفس آنها را تقویت کنید. شما می توانید به فرزندان خود کمک کنید تا شیوه های موثر مدیریت پول را بیاموزند تا بتوانند اهمیت آن را در حد توان خود در زندگی درک کنند.
سلام و درود . بسیار عالی?