گردن گرفتن قسمتی از مکانیسم رشد نوزادان از بدو تولد است این مکانیسم بازه زمانی ۳ ماهگی تا ۶ ماهگی نوزاد را شامل میشود. این مرحله بسیار مهم بوده و آغاز مراحل رشد و تکامل نوزاد از جمله نشستن، چهار دست و پا رفتن و راه رفتن محسوب میشود.
زمانی که میگوییم نوزاد گردن میگیرد یعنی نوزاد توانایی کنترل سر خود را دست آورده و میتواند به راحتی گردن خود را کنترل کند. در بدو تولد نوزاد گردن ضعیفی دارد و به مرورتا ۳ ماهگی این عضلات سفت تر میشود. توانایی گردن گرفتن در واقع مهارتی است که خود نوزاد باید به دست آورد و شما در این زمینه به او کمک میکنید.
حتما بخوانید: چه مقدار شیر برای نوزاد کافی ست؟ از کجا بفهمیم کی شیر بدهیم؟
در صورتی که نوزاد شما در ۳ ماهگی عضلات گردن شلی دارد و متوجه مشکلاتی همچون کجی گردن یا افتادگی سر حتما به یک متخصص اطفال مراجعه کنید. در ادامه چند تمرین برای تقویت عضلات گردن نوزاد بیان شده است.
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
روند گردن گرفتن نوزاد
- عضلات گردن در بدو تولد ضعیف هستند و زمانی که نوزاد در بغل شما قرار دارد لازم است تا با دست خود از گردن و سر او محافظت کنید تا به عقب برنگردد. در اواخر ماه های اول نوزاد خوابیده رو شکم میتواند سر خود را کمی به بالا بلند کند و میتواند سر خود را بچرخاند و در واقع از ماه اول تا سوم نوزاد توانایی بلند کردن سر خود را به دست می آورد.
- بعد از ماه سوم نوزاد به مرور میتواند از دستان خود برای بلند کردن و پشتیبانی از بدن خود استفاده کند و در این زمان میتواند سر خود را روی صندلی ماشین نگه دارد.
- در زمان چهارماهگی تا پنج ماهگی نوزاد میتواند سر و گردن خود را در بغل شما کنترل کند. اما همچنان تا شش ماهگی شما باید از گردن و سر نوزاد محافظت کنید.
- در شش ماهگی، نوزاد در حالت ایستاده می تواند سرش را بالا نگه دارد و گردن گرفتن را یاد گرفته است. بنابراین وقتی او را برای نشستن می کشید، نباید سرش از بدنش عقب بماند.
حتما بخوانید: مرکبات برای کودکان زیر یکسال: خوب یا بد؟ چند نکته مهم
تمرینات نوزاد برای گردن گرفتن
۱-تامی تایم
تامی تایم در واقع به وضعیتی گفته میشود که نوزاد روی شکم میخوابد. این تمرین موجب میشود نوزاد به بلند کردن گردن و سر خود تشویق شود. این تمرین علاوه بر تقویت عضلات گردن، سر و بازو موجب تقویت عصب های حسی شکم و جلوگیری از خفه شدن با بزاق یا استفراغ شیر میشود.
بهتر است هنگام انجام این تمرین به نکات زیر توجه کنید:
- این کار را زمانی انجام دهیدکه کودک کاملا هشیار و بیدار است.
- کودک را در محیطی امن و به دور از وسایلی که امکان سقوط آن وجود دارد بگذارید.
- کودک را در مکانی قرار دهید که در معرض دید شما باشد و صدای شما را بشنود.
- بهتر است تمرین تامی تایم را با زمان کوتاه شروع کنید و به مرور این زمان را افزایش دهید.
- از اسباب بازی، کتاب های مخصوص کودکان استفاده کنید. این وسایل را روبروی صورتش قرار دهید این کار او را تشویق میکند تا سر و گردن خود را بالا بگیرد.
۲-نگه داشتن توپ فوتبال
این پوزیشن یکی از وضعیت هایی است که به کودک کمک میکند تا سر و گردن خود را نگه دارد و در واقع این حالت با تحریک کنجکاوی کودک برای دیدن اشیا میتواند عضلات او را تقویت کند. در این حالت سینه نوزاد را روی دست خود قرار دهید و او را در خانه بچرخانید در این وضعیت کودک تلاش میکند سر خود را بالا بیاورد.
حتما بخوانید: کم خونی در کودکان زیر یک سال: علائم و بهترین درمانهای موجود
۳-تقویت حس کنجکاوی
از اسباب بازی و و وسایل تحریک کننده استفاده کنید. کافیست نوزاد را روی کمر بخوابانید و اطراف او اسباب بازی و وسایل رنگی بچینید نوزاد برای دسترسی به وسایل سر و گردن خود را بلند میکند و سرش را میچرخاند این تمرین به نوزاد کمک میکند تا چرخاندن گردن را یاد بگیرد.
۴-بازی و کشش گردن
زمانی که کودک ۴ تا ۵ ماهه است، کودک را به پشت بخوابانید و به آرامی دست‌هایش را کشیده و با او بازی کنید و یا او را به پایین و بالا بکشید، ولی این کار‌ها را به آرامی انجام دهید. در این سن کودک باید بتواند زمانی که بدنش را پایین و بالا می‌کشید، سر خود را نگه دارد.
حتما بخوانید: وزن و قد استاندارد نوزاد از یک ماهگی تا یک سالگی طبق جدیدترین تحقیقات
تکنیک های دیگر برای کمک به نوزاد
- در ماه های اول در زمان خوابیدن روی شکم، بازوی نوزاد را به صورت ضربدری قرار دهید و چانه او را به آرامی روی بازو‌ها بگذارید. این فعالیت موجب تقویت عضلات گردن نوزاد میشود. همچنین کنار او دراز بکشید و با او صحبت کنید او به دنبال صدای شما خواهد بود و گردن خود را حرکت میدهد.
- یکی از تمرینات و بازی های کمک کننده به خصوص در ماه های اول استفاده از توپ یوگاست. نوزاد را روی توپ یوگا قرار دهید و او را به آرامی حرکت دهید. این کار علاوه بر تقویت عضلات گردن در رفع مشکلات گوارشی نیز کمک میکند.
- در ماه های سوم و چهارم میتوانید نوزاد را روی پاهای خود و یا روی بالشی نرم بنشانید و با او صحبت کنید و یا برای او کتاب بخوانید. در این زمان با دست خود از بدن او پشتیبانی کنید.
- در ماهای پنجم و ششم نوزاد را رو به بیرون بغل کنید تا بتواند محیط اطراف را ببیند.
- نوزاد را در آغوش بگیرد و همراه با یک موسیقی جذاب با او برقصید. تکان های آرام هنگام رقصیدن موجب تقویت عضلات گردن و حفظ تعادل او می شود.
حتما بخوانید: بهترین روش از شیر گرفتن کودک، زمان مناسب و چند نکته مهم
نکات تکمیلی
- پروسه رشد نوزادان متفاوت است لازم نیست کودک خود را با دیگر کودکان مقایسه کنید.
- اگر نوزادی گردن نگرفت، چهار دست و پا حرکت نکرد، نرفت، نتوانست بنشیند یا سر خود را همیشه پایین می اندازد، همه این ها علایمی است که حتماً باید توسط متخصص کودکان بررسی شود. هیپوتونیا یکی از بیماری های شایع در کودکان است و به معنای شلی اندام و ماهیچه هاست.
- بچه از حدود دو ماهگی باید بتواند اجسام را تعقیب کند و گردن بگیرد؛ یعنی وقتی مادر با دو دست بچه را میگیرد، بچه باید بتواند سرش را بلند کند و گردنش را نگه دارد. از سه و نیم تا چهار ماهگی نیز باید بتواند قهقهه بزند و بخندد.
- به خاطر داشته باشید که اگر نوزاد شما زودرس است (قبل از هفته ۳۷ بارداری متولد شده است)، دیرتر از سایر نوزادان گردن گرفتن را یاد می گیرد. اگر نگران هستید با پزشک خود صحبت کنید.
