وزن و قد استاندارد نوزاد از یک ماهگی تا یک سالگی طبق جدیدترین تحقیقات

مثل بسیاری از والدین ممکن است شما هم به این توجه کنید که آیا کودک شما بصورت نرمال رشد میکند یا خیر؛ اما نباید رشد کودک خود را باکودکان دیگر مقایسه کنید. در این مقاله به کمک مجله معتبر خانواده سالم، جدول قد و وزن کاملا استاندارد برای کودکان ۱ تا ۱۲ ماهه را توضیح می دهیم.

هر کودک یک فرد است و در فضای خود رشد میکند. بعضی کودکان بزرگ هستند و بعضی دیگر کوچکند. دامنه ا ی برای رشد نرمال وجود دارد ولی از آنجایی که رشد به فاکتورهای زیادی بستگی دارد هر نوزاد الگوی مشابهی را دنبال نمیکند. در اینجا بعضی از میانگین ها برای وزن و قد در طول سال اول زندگی کودک وجود دارد. به خاطر داشته باشید اگر کودک شما مقداری کوچکتر یا بزرگتر از این مقادیر میانگین است این به این معنی نیست که رشد او نرمال نیست؛ اما اگر تفاوت زیاد است باید به پزشک مراجعه کنید. در مطالب قبلی گفتیم که آیا آلرژی در نوزادان وجود دارد؟ نتایج جدیدترین تحقیقات چه می گویند؟

نمودارهای رشد به چه معناهستند؟

نمودارهای رشد و صدک ها فقط ابزاری هستند که مسیر رشد را برای کودک در طول زمان مشخص میکند. قرار گرفتن در مقدار میانگین یعنی رشد متوسط است. درحالیکه بسیار ی از کودکان در خط متوسط قرار میگیرند بسیاری از کودکان بالاتر یا پایین تر از آن قرار میگیرند. پس اگر کودک شما دقیقا در میانگین قرار نگرفت این به این معنا نیست که بصورت نرمال رشد نکرده است. عواملی مانند ژنتیک رژیم غذایی و سطح فعالیت در وزن و قد کودک شما دخیل هستند.

نمودارهای رشد سازمان بهداشت جهانی و CDC

همه ی نمودارهای رشد مشابه هم نیستند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) نمودار رشدی ارایه میدهد که حاوی اطلاعات قدیمی از مجموعه ای از روشهای تغذیه ای است. نمودار رشد CDC یک مرجعی است که نشان میدهد چگونه کودکان در یک دوره ی مشخص در ایالات متحده رشد کرده اند.

نمودارهای رشد سازمان بهداشت جهانی (WH0) حاوی اطلاعات بیشتری در مورد نوزادان شیرخوار است. از آنجایی که بیشتر مادران شیر دهی میکنند نمودارهای WHO به عنوان استانداردی از چگونگی رشد کودکان در نظر گرفته میشوند و CDC پیشنهاد میکند که از نمودارهای رشد WHO برای همه ی کودکان زیر دو سال چه آنهایی که از شیر مادر تغذیه میکنند یااز شیشه (شیرخشک) تغذیه میکنند استفاده کنند. آکادمی اطفال آمریکا (APP) هم با توصیه ی CDC موافق است.

متوسط وزن کودک تازه متولد شده

متوسط وزن کودک تازه متولد شده ۳٫۲-۳٫۴ کیلوگرم می باشد؛ اما بیشتر نوزادان سالم از ۶/۲ تا ۶/۳ کیلوگرم وزن دارند. اگر وزن نوزاد هنگام تولد کمتر از ۲ و نیم کیلوگرم باشد نوزاد کم وزن و اگر بیشتر از ۴ کیلوگرم باشد وزن نوزاد بیشتر از حد متوسط می باشد.

عواملی که بر روی وزن نوزاد هنگام تولد تاثیر گذارهستند شامل موارد زیر است:

• مدت زمان بارداری: نوزادان زودرس معمولا کوچکتر هستند و نوزادانی که در زمان مشخص به دنیا می آیند ممکن است بزرگتر باشند.
• سیگار کشیدن: مادران سیگاری کودکان کوچکتری به دنیا می آورند.
• دیابت بارداری: داشتن دیابت بارداری به داشتن کودکان بزرگتر از حد استاندارد منجر میشود.
• وضعیت تغذیه: وضعیت ضعیف و نامناسب تغذیه هنگام بارداری میتواند منجر به تولد کودک کوچکتر و اضافه وزن بیش از حد مادر هنگام بارداری هم باعت تولد کودک بزرگتر شود.
• سابقه خانوادگی: بعضی کودکان کوچکتر و یا بزرگتر به دنیا می آیند و این ممکن است فقط بخاطر سابقه ی خانوادگی باشد.
• جنس: دخترانی که به دنیا می آیند معمولا وزن کمتری نسبت به پسرها دارند.
• چندقلوزایی: یک کودک تنها هنگام تولد وزن بیشتری نسبت به کودکان دو قلو یا چند قلو دارد.

از دست دادن وزن در طول چند روز اول زندگی چه برای کوکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند یا آنهایی که با شیشه تغذیه میشوند طبیعی است. نوزادی که از شیر مادر تغذیه میکند ممکن است ۱۰ درصد از وزن خود وآنهایی که ازشیرخشک استفاده میکنند تا ۵ درصد از وزنشان را از دست میدهند؛ اما در عرض ۲ هفته بیشتر نوزادان دوباره وزن گیری میکنند و به وزن اولیه خود یعنی وزن هنگام تولد میرسند.

میانگین وزن کودک با توجه به ماه:

در ماه اول بیشتر کودکان ۴۵۰ گرم به وزن تولدشان اضافه میشود. در این سن نوزادان خواب آلود نیستند و الگوی تغذیه ی منظمی به دست می آورند و به صورت قوی تری از شیر مادر تغذیه میکنند. به طور متوسط نوزادان در ۶ ماه اول زندگی هر ماه ۴۵۰ گرم به وزنشان اضافه میشود. سپس بین ۶ ماه تا یکسال وزن گیری مقداری کاهش پیدا میکند. وزن بیشتر کودکان پس از ۵-۶ ماه دوبرابرو بعد از ۱ سالگی ۳ برابراز وزن تولدشان میشود.

متوسط وزن در ۶ ماهگی برای دخترها ۷٫۳ کیلوگرم وبرای پسرها ۷٫۹ کیلوگرم است. در یک سالگی متوسط وزن دخترها حدود ۸٫۹ کیلوگرم و پسرها ۹٫۶ کیلوگرم است.

عوامل موثر بر وزن نوزاد شامل موارد زیر است:

• جنس: پسرها در سنین مشابه نسبت به دخترها وزن بیشتری دارند.
• نوع تغذیه: نوزادانی که با شیرمادر تغذیه میکنند نسبت به کودکانی که با شیشه تغذیه میشوند با سرعت کمتری وزن گیری میکنند.
• سطح فعالیت: نوزادانی که فعالترند وزن گیری کمتری دارند.

دوجدولی که در زیر مشاهده میکنید میانگین وزن نوزادان یک ماهه تا یکساله را براساس نمودار رشد سازمان بهداشت جهانی نشان میدهد. جدول اول برای پسرها است و دومی برای دخترها میباشد. در هر جدول صدک ۵۰ نشان داده شده است. این نمودارهای رشد برای نوزادان سالم است. پزشکان برای کودکان نارس یا کودکانی که با نیازهای بهداشتی خاص متولد شده اند از نمودارهای رشد تخصصی استفاده میکنند. به یاد داشته باشید که این فقط یک مرجع است و اگر کودک شما بیش از حد یا کمتر از حد استاندارد وزن گیری میکند باید به دکتر مراجعه کنید.

حتما بخوانید: قد و وزن کودکان زیر ۴ سال به تفکیک سن و جنس چقدر باید باشد؟

متوسط وزن کودکان (پسرها):

متوسط وزن کودکان (دختران):

​​

متوسط قد کودک به ماه:

به طور کلی طی ۶ ماه اول یک کودک حدود ۱ اینچ (۲٫۵۴ سانتی متر) در ماه رشد میکند. بین ۶ تا ۱ سال روند رشد به ۳ سانتی متر در ماه میرسد. متوسط قد کودکان پسر در ۶ ماهگی ۶۷٫۶ سانتی مترو دختران ۶۵٫۷ سانتی متر میباشد. در یک سالگی قد پسرها ۷۵٫۷ سانتی متر و دخترها ۷۴ سانتی متر است.

عواملی که بر روی قد نوزاد اثرگذار است شامل:

• ژنتیک: میزان قد والدین و دیگر اعضای خانواده از عوامل تاثیر گذار در میزان قد کودکان است.
• جنسیت: پسرها قد بلندتری نسبت به دخترها دارند.
• تغذیه: تغذیه ی مناسب برای مادر در طول دوران باراری و کودک پس از تولد میتواند ویتامین ها، مواد معدنی و پروتیین مناسب برای داشتن استخوانهای سالم و رشد مطلوب را فراهم کند.
• الگوی خواب: تحقیقات نشان داده است که نوزادان بعدویا در حین خوابیدن رشد میکنند.
• فعالیت بدنی: فعالیت بدنی و حرکت بدن به ساخت عضلات و استخوان های قوی کمک میکند.
• سلامت کلی بدن: بیماری های مزمن و سایر بیماری ها در طول دوران کودکی میتواند برروی رشد نوزاد اثر گذار باشد.

دو جدول زیر متوسط قد نوزادان را در طول یک ماهگی تا یک سالگی را براساس استانداردهای رشد سازمان بهداشت جهانی نشان میدهد. جدول اول برای پسرها و جدول دوم برای دخترها است. این نمودارها برای کودکان سالم است. این جداول تنها یک مرجع است. اگر شما نگران رشد کودکتان هستید به پزشک مراجعه کنید.

متوسط قد کودکان (پسرها):

متوسط قد کودکان (دختران):

وزن گیری و کاهش وزن نوزادان

اگرچه کاهش وزن در نوزاد تازه متولد شده در روزهای اول زندگی طبیعی است اما کاهش یا افزایش وزن غیرطبیعی در کودک نشانه ی وجود یک مشکل است. اگر کودک از شیر مادر تغذیه کند کاهش وزن به دلیل این است که به اندازه ی کافی شیر مادر را دریافت نمیکند. هنگام وزن گیری کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند وزنشان با سرعت کمتری افزایش پیدا میکند و به عبارت دیگر شیر مادر به جلوگیری از اضافه وزن و چاقی کمک میکند؛ اما همین کودکان درصورتیکه شیر مادرشان خیلی زیاد باشد میتوانند وزن گیری بیشتری هم داشته باشندو همچنین میتوانند غذاهای جامد را زودتر شروع کنند.

کودکان با سرعت ثابتی رشد نمیکنند، گاهی ممکن است آنها با سرعت کمی رشد کنند اما پس از آن رشد ناگهانی داشته باشند. این رشد ناگهانی میتواند در هر سنی اتفاق بیفتد و زمان مشخصی ندارد. نوزادان میتوانند این رشد را در ۱۰ روزگی،۳ هفتگی،۶ هفتگی،۳ ماهگی و یا ۶ ماهگی داشته باشند. درطول رشد ناگهانی یا بعد از آن کودکان به شیر مادر بیشتر نیاز دارند. ممکن است نوزاد هر ساعت یا ۲ ساعت یکبار شیر مادر را تقاضا کند؛ اما بعد از آن میزان شیر مادر بعد از یک یا دو روز با میزان نیاز کودک تنظیم میشود.

حتما بخوانید: معرفی واکسن های ضروری نوزادان ۱ تا ۹ ماهه به تفکیک هر ماه

بطور کلی کودکان رشدهای متفاوتی دارند و نمیتوان رشد کودکان را باهم مقایسه کرد حتی اگر خواهر و برادر باشند. ممکن است شما از وزن گیری کودک خود یا قد کشیدن او نگران باشید اما راه آسان برای غلبه بر این نگرانی این است که با برنامه ی منظم کودک خود را تحت مراقبتهای بهداشتی قرار دهید. پزشک بهترین منبع اطلاعاتی برای کنترل وزن و قد کودک شما و همچنین سلامت کلی او میباشد. پس اینکار میتواند به شما اطمینان بدهد که فرزندتان به صورت نرمال رشد میکند و اگر هر نگرانی وجودداشته باشد پزشک میتواند شما را آگاه کند و راه حل مناسب را به شما ارایه دهد.