انجام آزمایشات مختلف، در دوران بارداری برای اطمینان از سلامتی مادر و کودک توصیه می شود. تست های دوران بارداری شامل بررسی های سونوگرافی و آزمایشگاهی است که در مراحل مختلف انجام می شوند.
آزمایشات انجام شده می تواند به شما اطلاعاتی درباره رشد و نمو و میزان سازگاری کودک با تغییرات جسمی و نیازهای خود ارائه دهد.
آزمایشات و تست هایی که ممکن است در دوران بارداری انجام شود شامل موارد زیر است:
زبان یعنی آینده! اپلیکیشن آموزش زبان چرب زبان برای کودکان ایران کاملا رایگانه! همین الان دانلودش کن کلی وقت گذاشتیم فقط واسه کمک به ساخت آینده بهتر واسه فرزندان ایران عزیز!
- آزمایش خون در دوران بارداری
- آزمایش ادرار
- اسکن اولتراسوند یا سونوگرافی
- آزمایشات تشخیص دیابت
- غربالگری قبل از زایمان برای تشخیص سندرم داون و دیگر بیماری ها
- آزمایش STI (آزمایش عفونت ها و بیماری های آمیزشی)
در این قسمت، هر کدام از آزمایشات فوق، بصورت جزئی تری توضیح داده شده است:
۱- آزمایش خون در دوران بارداری
آزمایش خون در اولین جلسه ی معاینات بارداری، توسط پزشک توصیه می شود.
اولین آزمایش خونی که در دوران بارداری انجام می گیرد، به منظور محافظت و اطمینان از سلامتی مادر و کودک است. این آزمایشات به این منظور انجام می شوند که ابتلا به بیماری های مختلف، هر چه سریعتر تشخیص داده شود و در اصرع وقت درمان انجام گیرد.
برای انجام این آزمایشات، یک نمونه ی خون کوچک کافی ست و موارد زیر در آن مشخص می شود:
- گروه خونی و فاکتور رزوس (Rh)
- وجود هر آنتی بادی که برای کودک مضر باشد
- بررسی سطح هموگلوبین
- ایمنی در برابر سرخچه
- اطمینان از ناقل نبودن بیماری هپاتیت B
- تعیین سطح آلفا فتوپروتئین در خون
- تشخیص ابتلا به سفلیس
- تشخیص ابتلا به HIV
- ابتلا به دیابت یا خطر ابتلا به دیابت
- آزمایش‌های تیروئید
۲- آزمایش ادرار
آزمایش ادرار در دوران بارداری انجام می شود و وجود موارد زیر را در ادرار تشخیص می دهد:
- پروتئین: وجود پروتئین در ادرار ممکن است نشان دهنده پره اکلامپسی باشد (یک عارضه نادر بارداری)
- قند (گلوکز): برای بررسی ابتلا به دیابت
- باکتری: در دوران بارداری احتمال ابتلا به عفونت ادراری بدون علائم وجود دارد. این شرایط به راحتی توسط آنتی بیوتیک ها قابل درمان است
۳- سونوگرافی بارداری
سونوگرافی با اهداف مختلفی از جمله تعیین زمان به دنیا آمدن کودک، تشخیص تک قلویی یا چند قلویی و بررسی رشد طبیعی کودک، انجام می شود. انجام سونوگرافی در ماه های بعدی بارداری با اهداف دیگری مانند نظارت بر رشد کودک و موقعیت جفت نیز انجام می شود.
چهار سونوگرافی ضروری در دوران بارداری عبارتند از:
| مرحله ی سونوگرافی | هدف از انجام سونوگرافی |
| مرحله ی اول سونوگرافی | این سونوگرافی در ۱۴ هفته اول بارداری انجام می شود. در این مرحله، سن دقیق بارداری، بارداری خارج از رحمی و دو قلویی یا چند قلویی تشخیص داده می شود. |
| مرحله ی دوم سونوگرافی | این سونوگرافی بخشی از غربالگری ترکیبی سه ماهه اول برای تشخیص سندرم داون و سایر شرایط است. این مراحله بین هفته های ۱۱ تا ۱۳ بارداری (در حالت ایدآل)، هفته ی ۱۲ بارداری انجام می شود. این تنها زمانی است که می توان این اسکن را انجام داد. |
| مرحله ی سوم سونوگرافی | این سونوگرافی در حدود هفته های ۱۸ تا ۲۰ بارداری انجام می شود. در این مرحله، قسمت هایی از بدن کودک مانند صورت، انگشتان، دیافراگم و ستون فقرات بررسی می شود تا از رشد صحیح و عدم وجود ناهنجاری ها، اطمینان حاصل شود. در این سونوگرافی، جنسیت کودک هم مشخص می شود (اگرچه برخی از والدین ترجیح می دهند برای جنسیت تا تولد کودک صبر کنند). |
| مرحله ی چهارم سونوگرافی | این سونوگرافی در پایان هفته ی ۲۸ بارداری انجام می شود تا وزن دقیق جنین مشخص شود. اگر پزشک شما در مورد رشد کودک در سه ماهه سوم بارداری نگران باشد، ممکن است انجام اسکن های سونوگرافی اضافی را در این مرحله توصیه کند. |
بیشتر خانم ها در مراحل اولیه بارداری یا در حدود هفته ۲۰ بارداری، حداقل یک سونوگرافی بارداری انجام می دهند. سونوگرافی بارداری، یک روش غیرتهاجمی است و معمولاً برای مادر و نوزاد در حال رشد، هیچ خطری بهمراه ندارد.
۸ تا از رایج ترین مشکلات شایع دوران بارداری که حتما باید بدانید
۴- آزمایشات تشخیص دیابت
دیابت به معنای وجود مقدار زیادی گلوکز (قند) در خون است. این بیماری می تواند شما را بیمار کند و بر رشد کودک تأثیر بگذارد. غربالگری دیابت برای تشخیص ابتلا به دیابت یا در معرض خطر بودن برای ابتلا به دیابت در دوران بارداری توصیه می شود (دیابت بارداری).
غربالگری دیابت در دو مرحله انجام می شود:
- به عنوان بخشی از آزمایش خون بارداری (یا هر زمان تا هفته ۲۰ بارداری)
- مجددا در هفته ی ۲۴ تا ۲۸ بارداری
سه آزمایش خون وجود دارد که برای تشخیص ابتلا یا در معرض خطر بودن ابتلا به دیابت انجام می شود. این سه آزمایش عبارتند از:
- آزمایش هموگلوبین ای وان سی (HbA1c)
- آزمایش چالش گلوکز خوراکی (OGCT)
- آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)
اگر دیابت داشته اید یا در دوران بارداری به این بیماری مبتلا شدید، پزشک به شما اطلاعاتی در مورد روش درمان و راه های کنترل آن (از طریق تغذیه و میزان تحرک)، ارایه می دهد.
۵- غربالگری قبل از زایمان برای سندرم داون و سایر بیماری ها
هدف از انجام این آزمایشات این است که مادران باردار را از لحاظ ابتلای جنین به برخی از سندرم ها و نقایص جنینی غربال کند و آن ها را در گروه های کم خطر یا پر خطر قرار دهند. تست های غربالگری در دوران بارداری، شامل موارد زیر است:
- تست غربالگری سه ماهه اول: که به آن دبل مارکر هم گفته می شود، برای تشخیص ابتلا به سندروم داون، سندروم ادوارد و سندروم پاتو انجام می گیرد. در این روش دو ماده به نام های PPAP-A و free hCG در خون مادر اندازه گیری می شوند. در صورت وجود اختلالات کروموزومی در جنین، این مواد در خون مادر تحت تاثیر قرار می گیرند.
- تست غربالگری سه ماهه ی دوم: که به آن کواد مارکر هم گفته می شود و برای تشخیص سندرم داون، سندرم ادوارد و نقایص لوله ی عصبی جنین انجام می گیرد. در این تست چهار ماده بنام های آلفافیتوپروتئین، استریول آزاد، hCG و اینهیبین A در خون مادر اندازه گیری می شوند که منشا آنها، سلول ها و اندام های جنین هستند.
نتایج این غربالگری به چه معناست؟
اگر غربالگری نشان دهنده ی احتمال ابتلا به بیماری های ژنتیکی (مانند سندرم داون، سندروم پاتو یا تریزومی ۱۳، سندرم ادوارد یا تریزومی ۱۸ یا سندرم ترنر) باشد، آمنیوسنتز یا نمونه برداری از پرزهای جفتی (CVS) بعنوان آزمایشات تشخیصی انجام می شود. آمنیوسنتز آزمایشی است که معمولاً بیشتر توصیه می شود.
در روش آمنیوسنتز، یک سوزن نازک وارد رحم می شود. سپس از مایع آمنیوتیک که جنین را احاطه کرده است، نمونه کوچکی گرفته می شود. نتایج آزمایش آمنیوسنتز ژنتیکی، با اطمینان می تواند شرایط مختلف ژنتیکی مانند سندرم داون را رد یا تشخیص دهد.
تشخیص برخی از بیماری های دیگر مانند اسپینا بیفیدا (بیماری نقص لوله ی عصبی)، به سونوگرافی تشخیصی نیاز دارند.
۶- آزمایش STI (آزمایش عفونت ها و بیماری های آمیزشی)
در دوران بارداری انجام آزمایش عفونت ها و بیماری های مقاربتی (STI) توصیه می شود زیرا بسیاری از این بیماری ها علائمی ندارند، اما اگر تشخیص داده نشوند و درمان انجام نشود، می توانند بارداری را مشکل کنند یا اثرات جدی برای مادر و کودک ایجاد نمایند.
این آزمایشات با استفاده از نمونه ای که با استفاده از سواب واژن جمع آوری شده است، انجام می گیرند. با کمک آزمایش STI می توان بیماری های مقاربتی متداول از جمله کلامیدیا و سوزاک را تشخیص داد.
خشونت خانگی در بارداری
بسیاری از زنان در دوران بارداری، در معرض خشونت خانگی قرار می گیرند. نتایج مطالعات نشان می دهد که خشونت خانگی، خطر عوارضی مانند زایمان زودرس، پره اکلامپسی، خونریزی، افسردگی پس از زایمان و… را افزایش می دهد. برای کاهش خطرات مربوطه می توانید از تکنیک هایی مانند رفتن به اتاق دیگر، صحبت کردن، کمک گرفتن از افراد دیگر و مراجعه به روانشناس استفاده کنید.
محرمانه بودن
نتایج تمام آزمایشات بارداری محرمانه است. در صورت نیاز به هرگونه پشتیبانی، اطلاعات یا درمان، به یک متخصص مراجعه کنید.
اگر هر گونه سوالی دارید، از ماما، پزشک عمومی یا پزشک متخصص بپرسید. توصیه می شود که پس از اطلاع از بارداری خود، هرچه سریعتر این آزمایشات را انجام دهید، زیرا اطلاع از شرایط و ابتلا به بیماری ها، می تواند روند درمان را سریعتر و آسانتر کند.
